Filozof, matematyk i politolog, 1872-1970. Bertrand Russell był jednym z najwspanialszych i najbardziej płodnych filozofów i pisarzy XX w. W 1913 r. ukończył wraz z A.N. Whiteheadem fundamentalne dzieło z dziedziny logiki i matematyki Principia Mathematica. Jako filozof wywarł duży wpływ na XX-wieczne teorie dotyczące logiki i języka. Wychowywany przez babkę, uczył się w domu. Podczas I wojny światowej sprzeciwiał się wojnie ze względu na przekonania, za co na krótko poszedł do więzienia, ale opowiedział się za wojną z Adolfem Hitlerem. Jego filozoficzne prace z okresu międzywojennego skierowane były do szerokiej rzeszy czytelników. W 1946 r. opublikował Historię filozofii Zachodu, która stała się bestsellerem. W ciągu ostatnich 20 lat życia Russell był jednym z przywódców kampanii na rzecz nuklearnego rozbrojenia. Razem z francuskim filozofem Jean-Paulem Sartrem i innymi intelektualistami założył Międzynarodowy Trybunał Zbrodni Wojennych, który potępił Stany Zjednoczone za udział w wojnie w Wietnamie. 18 MAJA 1872 Bertrand Arthur William Russell urodził się w Trelleck w Walii. 1913 Opublikował 3-tomowe dzieło Principia Mathematica. 1918 Pisze Wprowadzenie do filozofii matematyki podczas pobytu w więzieniu za działalność pacyfistyczną. 10 GRUDNIA 1950 Otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny literatury jako „pionier humanizmu i wolnomyślicielstwa”. 23 GRUDNIA 1954 Stworzył cieszącą się popularnością audycję radiową Człowiek w niebezpieczeństwie, skierowaną przeciw testom bomby wodorowej na atolu Bikini. STYCZEŃ 1958 Został przewodniczącym Kampanii na rzecz Nuklearnego Rozbrojenia. 29 WRZESIEŃ 1963 Założył Fundację Pokojową Bertranda Russella. 2 LUTEGO 1970 Zmarł w Pennrhydendraeth w Walii. ["Kronika XX Wieku"] *** RUSSELL BERTRAND ARTHUR William, trzeci earl Russel (1872–1970), wnuk Johna, ang. logik i matematyk, filozof i myśliciel społ.; jeden z twórców współcz. logiki mat.; od 1908 czł. Tow. Król. w Londynie; wykładowca uniw. w Cambridge, w Pekinie oraz wielu uniw. w Stanach Zjedn.; 1944 powrócił do Cambridge. Główne osiągnięcia naukowe Russella dotyczą logiki i matematyki. W 1902 analizując system log. podstaw matematyki G. Fregego, odkrył w nim sprzeczność polegającą na tzw. paradoksie klas. (antynomia Russella); 1903 opublikował Principles of Mathematics, w których starał się sprowadzić teorię mnogości, a nawet całą matematykę do logiki; 1910–13 powstało fundamentalne dzieło napisane wspólnie z A.N. Whiteheadem Principia Mathematica (t. 1–3), którego ideą przewodnią było poszukiwanie podstaw matematyki w zasadach log. (logicyzm), rezultatem zaś — przedstawienie matematyki w postaci systemu sformalizowanego oraz nadanie współcz. kształtu logice matematycznej. Russell stworzył własny system ontologiczny i teoriopoznawczy, łączący ® realizm teoriopoznawczy z ewentyzmem (uznaniem zdarzeń za podstawę rzeczywistości) i ® atomizmem logicznym ( Our Knowledge of the External World... 1914, The Analysis of Mind 1921, The Analysis of Matter 1927, Human Knowledge 1948). Russell brał czynny udział w życiu polit. i społ.; angażował się w liczne inicjatywy polit., zwł. wymierzone przeciwko polityce USA w Europie i Azji Pd.-Wsch.; 1950 otrzymał lit. Nagrodę Nobla; gł. prace wyd. w języku pol., m.in. Wstęp do filozofii matematyki (1919, wyd. pol. 1958), O wychowaniu... (1926, wyd. pol. 1933), Szkice sceptyczne (1928, wyd. pol. 1957), Małżeństwo i moralność (1929, wyd. pol. 1931), Poglądy i widoki nauki współczesnej (1931, wyd. pol. 1934), Zbrodnie wojenne w Wietnamie (1967, wyd. pol. 1969). [MNEP PWN 2000]