Angielski pisarz i myśliciel polit.; oświec. działacz rewol.; od 1774 w Filadelfii, 1776 opublikował broszurę Common Sense, w której nawoływał kolonie ang. do ogłoszenia niepodległości; uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjedn. 1775-83, 1777-79 sekr. komitetu spraw zagr. Kongresu Kontynent.; 1787 wrócił do W. Brytanii, w obronie rewolucji franc. napisał The Rights of Man (1791-92); zagrożony aresztowaniem uciekł do Francji, 1792 wybrany do Konwentu Nar., 1792-94 więziony przez jakobinów; w pracy The Age of Reason (1794-95) przedstawił radykalne poglądy deistyczne (® deizm); 1802 wrócił do USA, zmarł w zapomnieniu. MNEP PWN 2000