PETRARCA FRANCESCO (1304-74)
Poeta włoski; po latach dzieciństwa spędzonych we Włoszech i młodości w pd. Francji znaczną część życia wypełniły mu podróże; rozległe stosunki, które nawiązał z wybitnymi przedstawicielami kultury, utorowały mu drogę do najwyższego wyróżnienia — uwieńczenia laurem na rzym. Kapitolu 1341. W spuściźnie Petrarki przeważają utwory łac. o różnym charakterze, otwierające okres eur. humanizmu; są wśród nich rozważania moralne, pisma polemiczne, kompilacje erudycyjne, a także napisany 1338-42 poemat epicki Africa, oddający hołd wielkości staroż. Rzymu; najżywsze pozostały osobiste wyznania pisarza ulegającego ponętom życia czynnego, to znów skłonności do kontemplacji i mistycyzmu (m.in. Secretum, napisane 1342-43). W opinii potomnych jego imię humanisty przesłoniła sława poety dzięki zbiorowi w języku wł., znanemu pt. Il canzoniere (sam Petrarka nazwał go Rerum vulgarium fragmenta), wyd. 1470 w wersji odbiegającej od oryginału (pierwsze poprawne wyd. 1501; pierwsze wyd. pol. Pieśni Petrarki 1881); zbiór ten stanowi jedno z arcydzieł literatury świat.; w układzie autora zawierał on 366 utworów (317 sonetów, 29 canzon i 20 innych form stroficznych), których ogromna większość daje wyraz idealnej miłości poety do Laury; liryka Petrarki była naśladowana przez liczne pokolenia poetów różnych krajów, zwł. w okresie renesansu; pol. wybory: Sonety do Laury (1955), Poezje wybrane (1969), Wybór pism (1982).
J. PARANDOWSKI Petrarka, wyd. 3, Warszawa 1975.
MNEP PWN 2000
Zamknij