Kompleksowe opracowanie dotyczące wzajemnych stosunków i oddziaływań między religią i nauką na przestrzeni dziejów. Składa się z trzech części: 1) Dzieje konfliktu między nauką i religią - konflikt między tymi sferami ludzkiej aktywności rozpoczął się już w starożytnej Grecji i trwa po dziś dzień, skazując religię na powolne wycofywanie się z zajmowanych dotąd przez nią dziedzin życia. Swój opis rozpoczynam więc od starożytnej Grecji, wędrując poprzez chrześcijańskie dzieje - całe XX wieków - ukazuję stosunek nie tylko wobec konkretnych dziedzin nauki i naukowych teorii, ale i prześladowania poszczególnych uczonych; oprócz tego opisuję sytuację nauki w innych krajach i religiach - m.in. w Chinach (taoizm), w Indiach (hinduizm), buddyzm lamów, islam; ponadto ukazany jest wpływ kościoła na oświatę, próby załagodzenia konfliktu religii z nauką oraz stosunek uczonych do religii; 2) Na ścieżkach poznania: a) ścieżka pierwsza - religijna, czyli próby poznawania rzeczywistości przez pryzmat religijnych doktryn i wskazówek oraz ich efekty; b) ścieżka druga - naukowa, czyli co nauka nam mówi o świecie i jak to się ma do religijnych wyobrażeń; wreszcie część 3) Nauka o religii, czyli co nauka mówi o religii i wierze w boga, przez pryzmat różnych gałęzi i dziedzin nauki, m.in. socjologia, socjobiologia, ewolucjonizm, neurobiologia, psychologia, historia, religioznawstwo i in. Przede wszystkim: jedyne tak obszerne opracowanie w języku polskim dotychczasowych osiągnięć i wszystkiego co dotyczy nowej gałęzi nauki, jaką jest neuroteologia (opracowanie rozszerzone i ujednolicone - 23 strony). Pewna cześć rozdziałów była publikowana w Racjonaliście, jednak nawet te są znacznie rozszerzone w tej wersji publikacji.

Spis treści:
Część I.
Dzieje konfliktu religii i nauki
Początki filozoficzno-naukowej refleksji: od mythosu do logosu
Biblijna doktryna zakazanego owocu
"Nie potrzebujemy badań od czasu Ewangelii"
Wiedza religijna przeciwko wiedzy świeckiej
Hypatia - męczennica nauki
"Niech zamilkną uczeni!"
Walka z heliocentryzmem
Przeciwko postępowi
Pozytywizm i scjentyzm
Odrodzenie scholastyki - neotomizm XIX w.
Walka z ewolucjonizmem
Czym jest tzw. naukowy kreacjonizm?
System nauczania pod kościelną batutą
Dialog nauki i religii

1. Religijni naukowcy
2. Zasługi Kościoła na polu nauki
3. Teoria dwóch prawd, rozdział nauki i religii
4. Kościół: nie rozdział, lecz słuszna autonomia nauki
5. Przełamywanie barier
6. Pozorny konflikt czyli sztukowanie konsensu

Współcześni naukowcy
Steven Weinberg
Nauka i religia w Chinach
Hinduizm i nauka
Lamaizm i nauka
Islam i nauka

Część II.
Na ścieżkach poznania
Kościelno-biblijne spekulacje przyrodnicze
"Nauka uwolniła człowieka od lęku przed bogami"

1. Dlaczego niedorozwój nauki jest dla religii pożyteczny?
2. Czy wszechświat ukazuje nam "rękę projektanta"?
3. Pytania podstawowe
4. Tzw. pierwsza przyczyna i niepotrzebne byty
5. Kiedy zaczyna się człowiek?
6. Badania genetyczne i klonowanie
7. Cel i przypadek, determinizm i chaos

Część III.
Nauka o religii

1. Religia wpisana w ewolucję ludzkiego gatunku
   • Imperatywy socjologiczno-biologiczne (socjobiologia)
   • Imperatywy neurologiczno-psychologiczne (neuroteologia)
     • Biologia przekonań, czyli o religijnej szufladce w mózgu
       • Geneza i początki neuroteologii
       • Jak działa "moduł religijny"?
       • Elektryczna ewangelizacja czyli "Persinger's God Machine"
       • Teologiczny neuroleptyk
       • Czy Radio Maryja psuje mózg?
     • Religijna chemia naszego mózgu. Religia, pożądanie i narkotyki
       • Religia a miłość
       • Religia: opium czy ecstasa?
       • Światełko w tunelu
       • Pobożne neuromodulatory i układ rąbkowy
         • Opioidy i serotonina
         • Dopamina
     • Neuroteologiczne refleksje
   • O narodzinach religii i szamanizmie
     • Szaman w koloratce
     • Czy Adam był neandertalczykiem?
     • Praktyczne korzyści z neuroteologii
2. Anatomia wiary
   • Wiara: pochodna uczuć religijnych czy rozumu?
   • Czym są fantasmagorie metafizyczno-teologiczne?
     • Bóstwa to powiększone odbicia Człowieka (Feurbach)
     • Zdrowy rozsądek księdza Jana Meslier
       • O Janie Meslier
       • Jak replikują się bogowie?
       • Tajemniczość podnieca mózgi
       • Czym jest choroba wyobraźni?
     • Wierzenia jako proteza
       • Eksplanacyjna funkcja mitu
       • Religijna anestezjologia
   • Wierzenia religijne jako infantylizacja dorosłości (Freud)
   • Rola strachu i nadziei
     • Na początku był strach
     • Później doszła nadzieja
     • Aż w końcu umarł strach
   • Wyrachowani spirytualistyczni hedoniści (zakład Pascala)
   • Czy mnożenie niepotrzebnych bytów jest pożyteczne?
   • Wiara jako poezja uczuć
3. Sacrum po zmierzchu teologii kosmologicznej
   • Bojaźń i drżenie Kierkegaarda
   • Teologia śmierci Boga
   • Współczesne trendy religijne
4. Podsumowanie Bibliografia