Jak skomentować tekst, który jest tak wieloaspektowy? Z jednej strony rodzi pytania o politykę zagraniczną wobec zagrożeń tworzonych przez polityków tureckich dla pokoju na Bliskim Wschodzie i Europie, z drugiej narzucają się ewidentne skojarzenia z sytuacją w Polsce. To bliźniacze kraje, różniące się religiami wzajemnie się wykluczającymi.Ględzenie o możliwości ich współżycia zostawiam dziennikarzom specjalizującym się w apologetyce polityki Watykanu.Współpraca polsko-turecka staje się w tym świetle niezwykle trudną, wręcz niebezpieczną, chyba, że nie chce się widzieć próby odrodzenia imperium osmańskiego. Jego pierwszą ofiarą musi być Izrael, to bowiem jedyny łącznik państw islamskich.USA mają niezły orzech do zgryzienia - czy wartość Turcji w okrążaniu Rosji jest tak duża, że można poświęcić Izrael? Fundamentalizm islamski to także najbardziej prawdopodobny władca w krajach arabskich po ich "wiośnie ludów". Nie jestem pewien, czy opłacało się wspierać rewolucjonistów.Fakty temu przeczą. Polityka kija i marchewki wychodzi Amerykanom bokiem. My oberwiemy rykoszetem, bo jesteśmy wobec tej polityki niezwykle spolegliwi. Nami też rządzą fundamentaliści.

Ideologiczna machina, mająca za sobą poparcie aparatu państwa, raz uruchomiona może się kręcić siłą bezwładu przez kolejnych kilka dekad, obrastając w tym czasie w kolejne patologie, dopóki nie załamie się pod naciskiem sił zewnętrznych lub nie rozpadnie pod własnym ciężarem. I tu tkwi największe niebezpieczeństwo dla Turcji i jej rozwoju - ekonomicznego, politycznego i społecznego. Islamizm bywa skuteczny, rzadziej - wystarczająco elastyczny. Biorąc pod uwagę potencjał Turcji (demograficzny, militarny, dyplomatyczny), nie jest to również dobra wiadomość dla świata.