Autorowi uznanie za bardzo dobry i interesujący artykuł. Sądzę , że w dyskusji warto wspomnieć, że twórczość Fromma to nie tylko rewizja Freuda, ale wielki dorobek w mądrym i
wszechstronnym opisie naszej rzeczywistości. W „Zdrowym społeczeństwie” przed pół wiekiem odkrył, że żyjemy w chorym świecie, rozwijamy patologiczne w swej normalności standardy kulturowe, których pochodną jest dzisiaj wszechobecny „wyścig szczurów” i zawinione ( by nie powiedzieć zaplanowane) kryzysy finansowe . Publikował opracowania konstruktywnych rozwiązań społecznych („Niech się stanie człowiek”). Był także autorem koncepcji humanistycznej religii, w której pokazuje, że możliwe jest przezwyciężenie opozycji teizm-ateizm, bo to problem człowieka a nie  jakichś zaświatów.

Nie czytałem Frommana, Freuda tylko szczątkowo, ale dzisiaj sex to często temat tabu.
Widoczny jest tu silny konflikt światopoglądowy, wierzący twierdzą, że człowieczeństwo wymaga pozamaterialnego czynnika "duszy".
Materialiści twierdzą, że dla wyjaśnienia ludzkich zachowań nie jest potrzebny pierwiastek metafizyczny, dostrzegają, że człowiek jest też gatunkiem tak jak inne zwierzęta, należy całkowicie do świata przyrody.
Dychotomię i nerwice wywołuje wychowanie religijne - konflikt pomiędzy zaspokajaniem potrzeb biologicznych i "duchowych". Człowiek odrzucający moralność religijną i świadomy swojej seksualności nie posiada takiej dychotomii i czuje się bardziej szczęśliwy i nie powoduje to rozkładu życia rodzinnego i społecznego.
Tam gdzie jest najwięcej "duchowości" - w śród kleru jest najwięcej przestępstw seksualnych. Większość seksuologów uważa, że celibat to gwałt na naturze i to ma wpływ na zaburzenia seksualne, ale kościół o tym nie chce rozmawiać.
Moraliści religijni często głoszą kłamstwa dotyczące seksu, co jest bardzo szkodliwe dla rozwoju osobowości i przyczynia się do nerwic i zaburzeń seksualnych, jest to szkodliwe społecznie i powinno być to traktowane jako rodzaj "specyficznego" molestowania seksualnego.

Oburzające dla mnie jest usprawiedliwianie i ochrona przestępców w koloratkach, jest to
jaskrawa dychotomia moralna i z tego powodu nie powinni księża mieć decydującego głosu w sprawach np. bioetyki i zapłodnienia in vitro. Ostatnie ataki kościoła wskazują, że żyjemy w państwie wyznaniowym.

@mieczysławski - wydaje się, że w KK w Polsce celibatu dochowują tylko ci duchowni, którzy już nie mogą... Znane mi są wiarygodne opowieści o kilku faktach sprzeniewierzenia się celibatowi. Osobiście poznałem księdza, który otwarcie przyznawał się do podbojów seksualnych, a o celibacie mawiał, że jest to raczej sposób na uniknięcie rozdrobnienia majątku KK, niż stworzenie właściwych warunków dla posługi kapłańskiej. Oczywiście, jest zapewne spora grupa księży, którzy, z różnych powodów, dochowują celibatu i doznają dyskomfortu, o którym Pan wspomina. Śmiem jednak twierdzić, bez dowodu, że większość odzianych w czarne sutanny obywateli RP doskonale zna zapach kobiety...

Feromony też działają na człowieka, choć nie jest to tak silne jak u zwierząt, wykorzystują to producenci afrodyzjaków, choć trudno ocenić ich skuteczność.
Jest to zgodne z teorią ewolucji, bo to jest genetyczne dziedzictwo po odległych przodkach, pokazuje to zwierzęcą naturę człowieka.
W moralności chrześcijańskiej jest absurd teologiczny - kościół mówi o prawie naturalnym - Stwórca obdarzył zwierzęta i człowieka popędami (instynktami), w tym popędem seksualnym, a celibat jest nienaturalny, nie ma uzasadnienia w biblii.
Oburzające, jest to że kościół mówi, że ludzie nie mają prawa oceniać jego moralności, zły jest ten, kto donosi o przestępstwie, poszkodowany jest traktowany jako prowokator.
Dewiacją jest to, że nagość kojarzona jest wyłącznie z seksem, a naturalne jest się rozebrać kiedy jest gorąco lub kiedy się kąpiemy, nagość nie oznacza automatycznie że chcemy seksu.

Panie Mieczysławski, druga połowa Pana pierwszej wypowiedzi - to STEK BZDUR, skapanych w sosie z kłamstw i półprawd, wstyd... . Tezy... tendencyjne, bez pokrycia w faktach, bez podania źródeł, żałosne to jakieś. Pełno tu złej woli.

Fromm wydaje sie byc z polskiej perspektywy stac w cieniu tworcy psychoanalizy ,a szkoda , bo moim zdaniem ma on nam duzo wiecej do zaoferowania niz Freud . Czyta sie go latwiej niz kontrowersyjnego C.G. Junga.
" Miec czy byc ?" , " Psychoanaliza i buddyzm 'Zen" , "Ucieczka od wolnosci" i wiele innych sa dla mnie klasyka do ktorej sie chetnie wraca. Ulubiony autor z szeroko rozumianej psychologii , numer 2. po V.Franklu.

"sławy niemieckim filozofem, socjologiem, psychologiem i psychoanalitykiem żydowskiego pochodzenia"
Czy wspomnienie o jego pochodzeniu jest warte wzmianki? Czy gdy autor jest katolikiem lub protestantem również Pan o tym wspomina?
Co dla Pana oznacza, że był "żydoskiego pochodzenia"? Był Żydem? A może "przechrztą" po dziadku, więc dla nazistów nadal był Żydem i dla Pana też, chociaż tylko z pochodzenia?
Czy w rozmowie codziennej mówi Pan: "moja ciocia Alina, katoliczka, lubi truskawki"?