Kiedyś, dawno, czytałem w "GW" artykuł na temat Hiszpanii po zwycięstwie frankistów. Na ulicach Madrytu szalał terror, wyłapywano wszystkich podejrzewanych o jakieś lewicowe przekonania. Jakiś poeta zatrzymany do wylegitymowania przez żandarmerię, kiedy ta odkryła, że jest literatem, znalazł się w opałach. Co go ocaliło - wiersz, który napisał na cześć Przenajświętszej Panienki, który miał przy sobie. Wojskowi go uważnie przeczytali i puścili wolno. Wygłupy i fantasmagorie takich jak to opowiadań nie dościgają inwencji Historii.

Jak zwykle świetnie się ubawiłam. Poza tym trafna niezwykle (niestety) wizja prawdopodobnej przyszłości.

Publicystyka ma to do siebie, że szczególnie silnie osadzona jest w kontekście czasu i miejsca, w których ma swoich adresatów. Proszę więc "mojego" księdza potraktować jako zmienną x, pod którą można podstawić popa, pastora, buddyjskiego mnicha czy jakiegoś imama :) Co do "intelektualnej klasy", to takową wykazywali nader często teoretycy wszelkich ideologii, religii czy sztuk. To atrybut człowieka a nie idei.

księża rzymsko - katoliccy klasyfikowani byli w urzędowych statystykach jako funkcjonariusze "rimsko - katolickogo kulta"

trafna klasyfikacja

"Przy okazji warto się zastanowić nad religią ....
Nad religią i jej "funkcjonariuszami" - jakkby powiedzieli propagandyści przywołanego przez Pana leninizmu - stalinizmu. W latach 1939 - 1941 na wschodnich ziemiach II RP okupowanych przez ZSRR księża rzymsko - katoliccy klasyfikowani byli w urzędowych statystykach jako funkcjonariusze "rimsko - katolickogo kulta".
Podrzucam link do dokumentu BBC zatytułowanego "Goodbye to Canterbury".  Film traktuje o katedrze w Canterbury. Przewodnikiem po niej jest sam Rowan Williams - były arcybiskup Canterbury. Film wzbogaca wiedzę o tym miejscu, o kondycji ludzkiej ale również unaocznia różnicę pomiędzy polskim klerem (takim na przykład jak ów ksiądz z pociągu) a anglikańskim. Czy któryś z polskich purpuratów ma intelektulaną klasę Williamsa? A jego skromność, bezpośredniość i naturalność? Nie wyobrażam sobie prymasa Polski który oprowadzając po - na przykład - katedrze poznańskiej - zwyczajnie ubrany przysiadałby na posadzce świątyni opowiadając z pasją i wiedzą o jej witrażach. Do kościoła z takim kapłanem aż chce się iść.
www.youtube.com/watch?v=feEQIy9vmxA

Antyklerykalny wątek - i owszem. Ale nie tylko, a to, jak prości funkcjonariusze Kościoła "podkładają" się pod różnych kpiarzy sprawia, że robienie sobie z nich żartów jest zadaniem łatwym, by nie rzec mało ambitnym. Przy okazji warto się zastanowić nad religią w ogóle i spróbować dostrzec, że wszelkie systemy uniwersalistyczne, w tym ideologie, niosą w swoim centrum tę samą praktyczną treść i przynoszą podobne zagrożenia. Nawet komunizm w wydaniu leninowsko-stalinowskim (inne chyba nie jest możliwe) pomimo agresywnie antyreligijnego charakteru był de facto religią, z monumentalnymi "katedrami" ateizmu autorstwa Rudniewa. Rzecz jest raczej o wolności i zniewoleniu.

"Parowóz zbliżył się do ciasnego zakrętu, gdzie tory były wyjątkowo nierówne i pochyłe. Pasażer wziął swój płaszcz, podróżną torbę i popielaty kapelusz z szerokim rondem. Rozejrzał się ostrożnie, sprawdził, czy korytarz jest wolny i przeszedł na tył pociągu. Gdy ten zwolnił tak, że jechał w tempie biegnącego człowieka, otworzył drzwi na końcu ostatniego wagonu, w którym mieściła się kaplica, trzymając się jedną ręką poręczy zstąpił ostrożnie na najniższy stopień i zwinnie odskoczył. Pobiegł rozpędem kilka kroków wzdłuż kolejowego nasypu".

Motyw jakby żywcem zaczerpnięty z "Salta" Konwickiego, w którym "outsider" Cybulski wykręca trochę inny ale też warty uwagi numer.Co do meritum - wolę (i polecam) "Trociny" Krzysztofa Vargi (także z wątkami kolejowymi), bo są autentyczniejsze i bardziej frapujace poprzez bardziej proporcjonalne rozłożenie akcentów. Jeden, dominujący, podporządkowujący sobie całą fabułę wątek (w tym wypadku antyklerykalny)zawsze spłyca i zubaża.