Wyniki międzynarodowych badań pokazują, że neandertalskie maluchy dorastały znacznie szybciej niż współczesne dzieci. Naukowcy są przekonani, że dzieci neandertalskie szybciej osiągały dojrzałość, ponieważ musiały walczyć o przetrwanie w bardziej ryzykownych warunkach, podczas gdy ich najbliżsi kuzyni dorastali wolniej, ale cieszyli się dłuższym życiem. Odkrycia zostały zaprezentowane w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Zespół naukowców z Uniwersytetu Harvarda w USA, Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka (MPI-EVA) w Niemczech i Europejskiego Ośrodka Synchrotronu Atomowego (ESRF) we Francji, wykorzystał zaawansowane narzędzia, a konkretnie nowy "supermikroskop" i zaawansowaną technikę rentgenowską, do zbadania zębów 11 skamielin neandertalczyków i pierwszych ludzi, w tym pierwszej skamieliny hominina odkrytej w Belgii w latach 1829-30. Zaawansowane testy wykazały, że ten osobnik płci żeńskiej miał w momencie śmierci zaledwie trzy lata, a nie jak początkowo sądzono cztery czy pięć.

Odkrycia dokonane w ramach ostatnich badań sugerują, że nasz charakterystycznie wolny rozwój i długie dzieciństwo to nowe zjawiska będące wyłączną cechą naszego gatunku. Naukowcy zauważają, że ta różnica mogła zapewnić pierwszym ludziom ewolucyjną przewagę nad neandertalczykami, który wyginęli około 28.000 lat temu.

"Te nowe metody stwarzają wyjątkową okazję do oceny źródeł z gruntu ludzkiej cechy - kosztownej jednak korzystnej zmiany z prymitywnej strategii szybkiego życia i umierania młodo na strategię powolnego życia i umierania staro, która przyczyniła się do uczynienia z ludzi jednego z najbardziej udanych organizmów na naszej planecie" - wyjaśnia profesor Tanya Smith z Wydziału Ewolucyjnej Biologii Człowieka Uniwersytetu Harvarda, naczelna autorka raportu z badań.

Dzięki powolnemu rozwojowi i dorastaniu współcześni ludzie prawdopodobnie zapewnili sobie większą zdolność uczenia się i złożone umiejętności kognitywne. To prawdopodobnie dało Homo sapiens przewagę nad neandertalczykami.

Wypowiadając się na temat zębów, które dają wgląd w ogólny rozwój, profesor Smith stwierdziła: "Zęby są niezwykłymi rejestratorami czasu, utrwalając każdy dzień rozwoju podobnie jak słoje pokazują roczny przyrost." Liczenie linii w zębach być może nie jest nową metodą, ale wykonywanie tego "wirtualnie" za pomocą synchrotronowej mikrotomografii komputerowej już nią jest - zauważa.

"Jeszcze większe wrażenie robi fakt, że nasze pierwsze trzonowce zawierają malutkie 'świadectwo urodzenia' i znalezienie tej linii urodzenia umożliwia naukowcom obliczenie dokładnego wieku młodocianego osobnika w chwili zgonu" - komentuje profesor Smith, dodając że neandertalskie dzieci wydają się wykazywać oznaki ogromnego obciążenia stresem.

Odkrycia pokazują również, że inne naczelne dojrzewają szybciej, mają krótszą ciążę, są młodsze przy pierwszej reprodukcji i żyją krócej niż współcześni ludzie. Przykładem są samice małp człekokształtnych - szympansy średnio rodzą swoje pierwsze potomstwo w wieku 13 lat, podczas gdy ludzie w wieku 19 lat.

"Nie ma sensu przedłużać dzieciństwa, jeżeli nie ma pewności dożycia sędziwego wieku" - zauważa profesor Smith.

Naukowcy muszą jeszcze określić moment, w którym nastąpiła zmiana biegu życia po naszym ewolucyjnym oddzieleniu się około 7 milionów lat temu od pozostałych naczelnych. Zespół odkrył, że zęby neandertalskich maluchów rosły znacznie szybciej w porównaniu do naszego gatunku, nie wyłączając nawet niektórych z pierwszych grup współczesnych ludzi, które opuściły Afrykę niemal 100.000 lat temu.

Należy zauważyć, że to zaledwie jedno z wielu badań, które rzuca światło na istniejące, choć subtelne, różnice rozwojowe między nami a naszymi neandertalskimi kuzynami. Co więcej niedawno przeprowadzone sekwencjonowanie genomu neandertalczyka przyniosło kluczowe wskazówki genetyczne na temat różnic w rozwoju czaszkowym i szkieletowym między nami a neandertalczykami.

Swój wkład w badania wnieśli eksperci z innych instytucji niemieckich i amerykańskich, jak również z ośrodków w Belgii, Chorwacji, Francji i Wlk. Brytanii.

© Unia Europejska, 2005-2010

Źródło:
CORDIS