Nowo opracowane, samorozświetlające się polimery zostały specjalnie wyposażone w zdolność do namierzania toksycznych prionów i unieszkodliwiania ich, zapewniając potencjalną receptę na śmiertelną chorobę wyniszczającą nerwy. Szwajcarsko-szwedzkie badania zostały dofinansowane z projektu LUPAS (Luminescencyjne polimery do obrazowania in vivo sygnatur amyloidowych), który otrzymał niemal 5 mln EUR wsparcia z tematu "Zdrowie" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE. Odkrycia zostały zaprezentowane w czasopiśmie The Journal of Biological Chemistry.

Przeprowadzone badania są naprawdę przełomowe. Naukowcy z Uniwersytetu w Linköping, Szwecja, we współpracy z kolegami ze Szpitala Uniwersyteckiego w Zurychu, Szwajcaria, stwierdzili, że są pierwszymi, którym kiedykolwiek udało się wykazać możliwość leczenia schorzeń takich, jak choroba szalonych krów i choroba Creutzfeldta-Jacoba za pomocą molekuł LCP. Przetestowali te luminescencyjne polimery o układach sprzężonych, inaczej LCP, na skrawkach tkanek zainfekowanych prionami. Uzyskane wyniki wskazują, że zarówno liczba prionów, jak również ich toksyczność i zaraźliwość, radykalnie spadły.

"Obserwując taki skutek w przypadku infekcji prionami, jesteśmy przekonani, że takie samo podejście sprawdzi się w przypadku choroby Alzheimera" - twierdzi Peter Nilsson, naukowiec z Bioorganic Chemistry, finansowany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERBN).

Choroba prionowa to zespół schorzeń postępujących, które atakują mózg i układ nerwowy ludzi lub zwierząt. Wśród chorób prionowych człowieka znajduje się sporadyczny wariant choroby Creutzfeldta-Jacoba - Kuru, zespół Gerstmanna-Sträusslera-Scheinkera oraz śmiertelna bezsenność rodzinna. Choroby prionowe mogą być dziedziczne, wystąpić samoistnie lub na skutek infekcji, na przykład zarażonym mięsem w przypadku choroby szalonych krów.

"Na podstawie tych wyników możemy teraz dostosować do indywidualnych wymagań zupełnie nowe i potencjalnie skuteczniejsze molekuły" - mówi dr Nilsson.

Naukowcy chcą posunąć się dalej i sprawdzić, czy molekuły sprawdzą się w przypadku muszki owocówki dotkniętej chorobą układu nerwowego podobną do Alzheimera. Choroba Alzheimera jest wywoływana przez płytki amyloidowe i ma podobny, z tymże wolniejszy, przebieg co choroby prionowe.

Tymczasem finansowany ze środków unijnych projekt LUPAS miał wypełnić lukę między diagnostyką a leczeniem choroby Alzheimera i chorób prionowych. Na początku zespół projektu LUPAS był przekonany, że opracowanie nowych agentów i metod obrazowania diagnostycznego płytek amyloidowych pozwoli na podniesienie jakości diagnostyki oraz ułatwienie monitoringu i zrozumienia postępu choroby.

Projekt zgromadził partnerów z wielu różnych dyscyplin, w tym ekspertów w dziedzinie organicznej chemii syntetycznej, nanochemii syntetycznej, struktury amyloidowej, choroby prionowej, choroby Alzheimera, obrazowania rezonansem magnetycznym, fizyki wielofotonowej i obrazowania wielospektralnego. Zbudowali oni masę krytyczną kompetencji potrzebną do osiągnięcia ambitnych celów projektu.

Koordynator projektu LUPAS, profesor Per Hammarstrom powiedział przy rozpoczęciu projektu: "Kompetencje, jakimi dysponuje konsorcjum LUPAS bez w wątpienia przyczynią się do opracowania nowych narzędzi w celu poznania patologicznych cech charakterystycznych choroby Alzheimera i prionoz. W ciągu trzech lat realizacji projektu LUPAS opracujemy te narzędzia do wykorzystania w systemach modeli chorób in vivo oraz na próbkach histologicznych ex vivo pobieranych od ludzi. W razie powodzenia, potrzeba będzie jeszcze kilku lat, aby zastosować tę technologię w warunkach klinicznych".

Margalith, C. et al. 'Polythiophenes inhibit prion propagation by stabilizing PrP aggregates', The Journal of Biological Chemistry, 2012. Źródło: CORDIS