Naukowcom udało się ustalić, że dzieci, u których występują trudności w uczeniu się matematyki, cechują się obniżonymi wrodzonymi zdolnościami szacowania liczebności zbiorów.

Wally Akinso (NIH Radio): Naukowcy odkryli, że zdolność szacowania ilości jest obniżona w przypadku dzieci, które mają trudności w uczeniu się matematyki.

Dr Kathy Mann Koepke (NIH): W terminologii medycznej specyficzne trudności w uczeniu się matematyki określamy mianem dyskalkulii.

Akinso: Dr Kathy Mann Koepke jest pracownikiem naukowym w National Institutes of Health.

Koepke: Zazwyczaj używamy terminu dyskalkulia w odniesieniu do szerokiego zakresu problemów w uczeniu się matematyki oraz w odniesieniu do niskiego poziomu zdolności matematycznych, co w konkretnym przypadku nie wynika z nieprawidłowego przebiegu procesu uczenia się lub jego niskiej jakości. Chodzi tutaj o czynniki, których nie można bezpośrednio wiązać ze słabym kształceniem.

Akinso: W najnowszych badaniach porównano u dzieci poziom zdolności do szacowania liczebności zbiorów z poziomem osiągnięć w uczeniu się matematyki. Badania przeprowadził zespół badawczy pracujący pod kierunkiem dr Michèle Mazzocco z Kennedy Krieger Institute i Johns Hopkins University w Baltimore.

Koepke: Zespół dr Mazzocco wykorzystał monitor komputerowy, na którym przez bardzo krótki czas - rzędu 200 milisekund, wyświetlano dzieciom kolorowe kropki o różnej wielkości, różnych kształtach i w różnej konfiguracji w celu określenia indywidualnego wskaźnika Webera, czyli - w tym przypadku - zdolności do odróżniania liczebności zbiorów.

Akinso: W drugiej części badań pokazywano uczniom od 9 do 15 kropek i proszono o określenie, ile ich zobaczyli. W sumie naukowcy przebadali w ten sposób 71 dzieci w wieku 14-15 lat. Dr Koepke wyjaśnia, że osoby badane zostały przydzielone do czterech grup w zależności od poziomu osiągnięć szkolnych.

Koepke: Udało się wyróżnić grupę uczniów o istotnie upośledzonych zdolnościach uczenia się matematyki; chodzi o dzieci, których osiągnięcia w nauce matematyki mieściły się w przedziale do 10. centyla włącznie, co oznacza najniższe wyniki. Grupa o niskim poziomie zdolności matematycznych obejmowała dzieci z wynikami między 11. i 25. centylem. W przypadku dzieci, których poziom osiągnięć w nauce matematyki mieścił się w przedziale między 25 a 95 centyli, mamy do czynienia z typowymi zdolnościami matematycznymi. Wyodrębniono również czwartą grupę, która - obok grupy dzieci z największymi trudnościami w nauce matematyki - była oczywiście najmniejsza i obejmowała dzieci o wysokim poziomie osiągnięć (powyżej 95. centyla).

Akinso: Dr Koepke podkreśla, że problemy w uczeniu się matematyki mogą mieć bardzo zróżnicowane podłoże.

Koepke: Dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki cechują się istotnie wyższą wartością wskaźnika Webera, co oznacza, że miały o wiele większe trudności z szacowaniem liczebności, porównywaniem liczebności i przyporządkowywaniem liczbom odpowiednich nazw.

Akinso: Zdaniem dr Koepke wyniki badań wskazują, że to właśnie problemy z tak zwanym orientacyjnym systemem liczbowym wyróżniają grupę dzieci z dyskalkulią spośród innych dzieci z problemami w uczeniu się matematyki. Naukowcy zwracają również uwagę, że około 10 procent dzieci w wieku szkolnym ma trwałe i istotne trudności w uczeniu się matematyki i doświadcza poważnych niepowodzeń w nabywaniu podstawowych umiejętności matematycznych. Prowadzenie dalszych badań w celu określenia czynników decydujących o niepowodzeniach w uczeniu się matematyki może pomóc w opracowaniu nowych sposobów identyfikacji dzieci z grupy ryzyka i stworzeniu systemu udzielania im odpowiedniej pomocy.

W wyniku wcześniejszych badań wykazano, że wrodzona zdolność do szacowania i porównywania liczebności zbiorów jest obecna już w niemowlęctwie i rozwija się wraz z wiekiem.

[tłum./oprac. C. O. Reless]

Źródło: NIH Audio Report - NIH News

Referencje dokumentu: Michèle M. M. Mazzocco, Lisa Feigenson, Justin Halberda, Impaired Acuity of the Approximate Number System Underlies Mathematical Learning Disability (Dyscalculia), Child Development, publikacja online z dn. 16 czerwca 2011.