Przedstawiciele amerykańskiego stowarzyszenia NGNP Industry Alliance Ltd. (Next Generation Nuclear Plant) i europejskiej grupy roboczej NC2I (Nuclear Cogeneration Industrial Initiative) rozmawiali o wspólnym rozwijaniu i komercjalizacji technologii wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych chłodzonych gazem (HTRG), które będą wykorzystywane do jednoczesnego wytwarzania energii i ciepła procesowego (kogeneracji).

Od 5 do 7 marca w Nuclear Energy Institute w Waszyngtonie trwały rozmowy o możliwej współpracy pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską w zakresie stworzenia warunków umożliwiających komercjalizację technologii HTGR i szersze wykorzystanie energii jądrowej w przemyśle. Na najbliższe dziesięciolecie obie grupy stawiają sobie za cel budowę pilotowych instalacji HTGR i zademonstrowanie ich przydatności w energochłonnych branżach przemysłowych. Efektem podejmowanych działań będzie znaczna redukcja emisji CO2 oraz zmniejszenie uzależnienia od dostaw paliw kopalnych (np. węgla czy gazu).

Uczestnicy rozmów wymienili się informacjami dotyczącymi stanu prac nad reaktorami HTGR w USA i w Europie, dokonali przeglądu dostępnych opcji finansowania budowy instalacji kogeneracji jądrowej i przedyskutowali obszary potencjalnego partnerstwa i współpracy.

Przedstawiciele USA i Unii Europejskiej uzgodniły treść porozumienia (Memorandum of Understanding) który stworzy ramy przyszłej współpracy, w szczególności: Wypracowania wspólnej wizji, biznesplanu i mapy drogowej Wymiany informacji dotyczących technologii systemów HTGR, ich bezpieczeństwa oraz zastosowań do produkcji elektryczności i ciepła procesowego a w dalszej perspektywie również wodoru Powołania międzynarodowego ciała licencjonującego instalacje HTGR Współpracy w zakresie demonstrowania i wdrażania systemów HTGR Wspólnych badań sprzyjających komercjalizacji w skali światowej Przedstawienia koncepcji równoległych projektów HTGR w USA i w UE

Przemysł oraz transport wykorzystuje blisko 80% energii wytwarzanej na świecie przede wszystkim z paliw kopalnych. Jądrowa technologia wytwarzania wysokotemperaturowego ciepła bez emisji dwutlenku węgla jest zasadniczą innowacją zdolną z jednej strony wygenerować nowy, znaczący rynek dla instalacji jądrowych a z drugiej - wnieść znaczący wkład w strategię zapewniania narodowego bezpieczeństwa energetycznego poprzez ograniczenie emisji CO2, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw, polepszenie ekonomiki produkcji i ograniczenie zmian ceny energii. Prace badawcze w dziedzinie reaktorów HTGR prowadzone zarówno w USA jak i w Europie mają na celu dopracowanie tej bezpiecznej technologii i zademonstrowanie możliwości jej użycia w przemysłowych zastosowaniach wymagających ciepła procesowego (pary technologicznej) a także do produkcji elektryczności na potrzeby przemysłu i ludności.

"Trzy dni naszych intensywnych rozmów w Waszyngtonie doprowadziły do zbliżenia i rozpoczęcia wspólnych działań w ramach Komisji Europejskiej i Stanów Zjednoczonych na rzecz rozwoju reaktorów HTGR" - mówi Tomasz Jackowski, kierownik zakładu energetyki jądrowej NCBJ, uczestnik rozmów w Waszyngtonie - "Podejmowana współpraca niewątpliwie wpłynie na przyspieszenie prac nad kogeneracją jądrową, a więc rozwiązaniem wpływającym na zwiększenie efektywności wytwarzania oraz wykorzystania energii, zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery jak również poprawę bezpieczeństwa energetycznego użytkowników. Każdy dziś, będąc świadkiem zdarzeń na Ukrainie, zdaje sobie sprawę, że należy szukać natychmiastowych rozwiązań pozwalających zachować niezależność energetyczną wobec prób dominacji jednego państwa w dostawach energii na świecie. Polska, ze względu na położenie geograficzne jak i kraj posiadający znaczny i skoncentrowany przemysł chemiczny, jest naturalnie zainteresowana rozwojem technologii obniżających koszty przy jednoczesnym zwiększaniu swojego bezpieczeństwa energetycznego".

Projekt NGNP (Next Generation Nuclear Plant) powołano w 2005 roku po uchwaleniu ustawy Energy Policy Act. Jego celem jest opracowanie, zbudowanie i uruchomienie do roku 2021 prototypowego wysokotemperaturowego reaktora chłodzonego gazem (HTGR) i współpracującej instalacji do produkcji elektryczności lub wodoru. Dla osiągnięcia tych celów główni dostawcy reaktorów i potencjalni użytkownicy końcowi zawiązali w 2009 r. stowarzyszenie NGNP Industry Alliance. Podstawowym jego zadaniem jest promocja i komercjalizacja technologii HTGR a więc stworzenie warunków do zaprojektowania, zbudowania, uruchomienia i wykorzystania instalacji opartych o technologię HTGR.

Grupa NC2I (Nuclear Cogeneration Industrial Initiative) została powołana w 2011 r. jako jeden z trzech filarów SNETP (Sustainable Nuclear Energy Technology Platform - platforma technologii zrównoważonej energetyki jądrowej, www.snetp.eu), ciała doradczego Komisji Europejskiej. Jej zadaniem jest demonstrowanie innowacyjnych i konkurencyjnych technologii jądrowych zdolnych do kogeneracji ciepła i elektryczności przy niskiej emisji CO2. Docelowo zakłada się uruchomienie w ciągu najbliższych 10 lat prototypów kogeneracyjnych siłowni jądrowych wdrażających tę niskoemisyjną technologię w kilku energochłonnych branżach przemysłowych. Obecnie grupa ma 8 pełnoprawnych członków. Jest wspierana przez europejski projekt badawczy NC2I-R, w ramach którego jest określany publiczny i prywatny potencjał Europy niezbędny do zrealizowania programu budowy demonstratora kogeneracji jądrowej. Obecnie grupa NC2I organizuje Business Group, której zadaniem będzie stworzenie ram dialogu z energochłonnym przemysłem i innymi podmiotami działającymi na rynku.

Źródło: Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku