Grupa ekspertów powołana w ramach zaproszeń regionalnych na 2010 r. w Siódmym Programie Ramowym (7PR) właśnie opublikowała nowy raport zawierający kilka kluczowych zaleceń dotyczących przyszłej polityki badań naukowych UE.

Od października 2010 r. Grupa Ekspertów ds. Synergii (Synergies Expert Group, SEG), złożona ze specjalistów, osób raportujących i przedstawicieli 7PR, Programu Ramowego na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP) oraz Funduszu Polityki Spójności, analizowała jak unijna polityka badań naukowych powinna być zestawiona z głównymi, europejskimi programami ramowymi i działaniami na rzecz badań naukowych.

Przyjmując, że słowem kluczem jest "synergia", grupa robocza postanowiła opracować "synergie w praktyce" na potrzeby bieżącego okresu programowania oraz przeanalizować, jak badania naukowe i rozwój (B+R) można wspomóc w przyszłości. Prace grupy skupiły się również na przyszłości dwóch działań regionalnych w 7PR: "Regiony wiedzy" (RoK) i "Potencjał badawczy" (REGPOT).

Filozofia, na jakiej opiera się synergia polega zasadniczo na łączeniu różnych punktów, aby strategie były zgrane i nie pokrywały się. To umożliwi lepsze osiąganie ogólnych celów badawczych Unii Innowacji oraz strategii Europa 2020. Strategia ta określa kluczową rolę badań naukowych, rozwoju technologicznego i demonstracji (BRT) oraz innowacji pośród najważniejszych sił napędowych rozwoju.

W swoim raporcie grupa wskazuje, że strategie innowacyjności na szczeblu UE są obecnie rozdrobnione, a koordynacja badań naukowych i innowacji oraz strategii spójności na szczeblach unijnym, krajowym i regionalnym, zarówno w granicach tych szczebli, jak i pomiędzy nimi, kształtuje się poniżej optimum. Eksperci podkreślili również potrzebę wspólnych strategii w zgodzie z wytycznymi strategii Europa 2020 oraz brak spójnej i współdziałającej struktury zarządczej.

Pośród innych problemów znalazła się słaba komplementarność i kompatybilność, jak również niska interoperacyjność strategii i programów, zwłaszcza dotyczących wymiaru regionalnego strategii badań naukowych i innowacji oraz wagi badań naukowych i innowacji w polityce regionalnej. Brak instrumentów ukierunkowanych na wspieranie łączenia europejskich i krajowych środków oraz słaba komunikacja, koordynacja i współpraca między podmiotami a interesariuszami na wszystkich szczeblach również znalazły się pośród kwestii wymagających poprawy.

Grupa zaleca też lepsze wykorzystywanie funduszy strukturalnych na rzecz innowacyjnych przetargów publicznych i projektów demonstracyjnych, a przez to na lepsze wsparcie celu "inteligentnego rozwoju". Ponadto doradza wykorzystywanie Europejskiego Funduszu Społecznego (ESF) do promowania większej synergii między programami edukacyjnymi a innowacyjnymi poprzez silniejsze ukierunkowanie ich na innowacyjność.

Kluczowym punktem raportu SEG jest potrzeba zagwarantowania tego, by aspekt regionalny badań naukowych pozostał priorytetem programu politycznego UE - wątek wspólny z innym, opublikowanym niedawno raportem pt. "Analysis and recommendations for the future evolution of the Research Potential Activity of the EU-EU FP7 Capacities Programme" (Analiza i zalecenia dla przyszłego rozwoju Działania na Rzecz Potencjału Badawczego w UE - program Możliwości 7PR UE). Ten ostatni raport zawiera odkrycia z portfolio projektowego Grupy Ekspertów ds. Potencjału Badawczego, która została powołana przez Komisję Europejską do analizy oddziaływania projektów realizowanych w ramach programu na rzecz potencjału badawczego. Na podstawie tych odkryć grupa przygotowała zalecenia dotyczące dalszej ewaluacji programu na rzecz potencjału badawczego.

Realizacja projektów w ramach tego programu rozpoczęła się w 2000 r. w kontekście celów Strategii Lizbońskiej, aby uczynić UE najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką opartą na wiedzy na świecie. Europejska Przestrzeń Badawcza (ERA) została stworzona po to, by budować sieć instytucji badawczych z całej UE, a projekty realizowane w ramach programu "Potencjał badawczy" miały na celu włączenie tych nowych celów do istniejących już ramowych programów UE na rzecz badań naukowych. Działanie to umożliwiło wielu instytutom badawczym zwiększenie swojego potencjału BRT poprzez rekrutację wysoko wykwalifikowanych, doświadczonych naukowców oraz ułatwiło nabywanie nowoczesnego sprzętu. Ostatecznym celem była integracja jednostek badawczych w ramach ERA oraz zwiększenie ich udziału w projektach unijnych w 7PR.

© Unia Europejska 2005-2011

Źródło: CORDIS

Raport końcowy Synergies Expert Group