Odkryte przez naukowców najnowsze tajemnice przyrody Puszczy Białowieskiej pokazane w formie krótkiego komiksu - to nowy sposób Instytutu Biologii Ssaków (IBS) Polskiej Akademii Nauk w Białowieży (Podlaskie) na popularyzację wyników badań naukowych.

Nie chodzi o trywializowanie wyników badań, ani o sprowadzanie ich do śmiesznej formy, ale o to, by stały się bardziej przystępne i czytelne dla odbiorców - wyjaśnił PAP dr Tomasz Samojlik z IBS PAN, który oprócz badań naukowych zajmuje się również pisaniem przeznaczonych dla dzieci i młodzieży przyrodniczych komiksów.

By nauka była bardziej czytelna i przystępna, o zbadanych przez naukowców zagadnieniach czy odkrytych zależnościach w komiksach będą mówić rośliny i zwierzęta. Przy każdym komiksie znajduje się również odniesienie do pełnej treści pracy naukowej na dany temat.

Komiks przedstawiający główną ideę publikacji zespołu dr. hab. Driesa Kuijpera poświęconej wpływowi wilków na odnowienie lasów i efektowi tzw. "krajobrazu strachu". Źródło: Tomasz Samojlik

Tak jest w dwóch pierwszych gotowych już komiksach. Samojlik zilustrował pracę dr. hab. Driesa Kuijpera poświęconą wpływowi wilków na odnowienie lasów i efektowi tzw. "krajobrazu strachu". "Taki paradoksalny wpływ drapieżnika na odnowienie lasu, na który wpływ wydawałoby się mają przede wszystkim kopytne. Okazuje się, że obecność drapieżników, a nawet samych ich odchodów, które zwierzęta kopytne wyczuwają, tworzy tak zwany +krajobraz strachu+, który zniechęca kopytne przed zgryzaniem młodych drzew" - mówił Samojlik. Oznacza to, że zapach odchodów wilka odstrasza ssaki kopytne, które w tym miejscu nie objadają lasu.

"Jak pokazałem to na obrazku, działa to lepiej niż ogrodzenie. W tym terenie, gdzie wykładane są odchody, kopytne mniej żerują" - dodał Samojlik. Na komiksie jeleń i sarna mówią do siebie, że czują zapach wilka i zabierają się do ucieczki. Drzewa natomiast, obok których znajdują się odchody wilka cieszą się, że ich nasiona są teraz bezpieczne, a podkładanie odchodów to fantastyczny pomysł.

"To nie jest nic łatwego" - mówił o tworzeniu naukowych komiksów Samojlik. Dodał, że chodzi o to, by obrazek i jego treść przekazywała główne wyniki badań, wzbudzała uśmiech u odbiorcy, ale nie powodowała "obśmiania", bo nie o to chodzi. Ilustrowane są przecież poważne badania naukowe, nad którymi naukowcy pracują długimi miesiącami.

Druga praca naukowa, która również została już zilustrowana komiksem, dotyczy sieci socjalnych jakie istnieją między dzikami w rezerwacie ścisłym w Białowieskim Parku Narodowym. Autorem pracy naukowej jest dr Tomasz Podgórski ze współpracownikami.

Komiks przedstawiający główną ideę publikacji dr. Tomasza Podgórskiego i współpracowników dotyczącej sieci socjalnych w populacji dzików. Źródło: Tomasz Samojlik

"Główną ideą zawartą w tej pracy jest to, że dziki spokrewnione ze sobą pozostają przez dłuższy czas w ścisłych interakcjach, tworzą grupy socjalne, grupy rodzinne i jest pomiędzy nimi więcej zależności niż pomiędzy dzikami niespokrewnionymi" - tłumaczył Samojlik. Dodał, że idealnie to pasowało do porównania z portalami społecznościowymi, takimi jak Facebook czy Tweeter, stąd dziki mówią o swoim Faceboar czy Boarbook (wild boar - dzik), a dodatkowo przelatujący nad nimi ptak "tweetuje" o sieci socjalnej, a dzik prosi, by ćwierkał gdzie indziej. "Dziki jak ludzie" - żartował Samojlik.

Komiksy są skierowane do wszystkich odbiorców w myśl zasady, że "jeden obraz może zdziałać więcej niż tysiąc słów" - tłumaczył Samojlik. Planowany jest cały ich cykl. Pomysł powstał po jednym ze szkoleń przeprowadzonych przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej o zastosowaniu i wykorzystywaniu mediów społecznościowych do popularyzacji nauki.

Instytut Biologii Ssaków chce też za pomocą komiksów sprawdzić, czy taka forma popularyzacji wiedzy przełoży się na większą liczbę cytowań prac naukowych, które powstają w Białowieży.

Dr Tomasz Samojlik był już kilkakrotnie nagradzany za popularyzację badań naukowych. Był m.in. laureatem konkursu dla popularyzatorów nauki serwisu Nauka w Polsce Polskiej Agencji Prasowej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

PAP - Nauka w Polsce. Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl