Powstaje Mazowiecka Dolina Zielonej Chemii - silna infrastruktura badawcza grupująca najlepsze instytucje chemiczne z Warszawy i okolic. Głównym zadaniem Doliny jest wypracowanie warunków sprzyjających dynamicznemu rozwojowi różnych dziedzin chemii i szybkiemu transferowi osiągnięć naukowych do przemysłu.

Kilkanaście naukowych instytucji chemicznych z Warszawy i Mazowsza, w tym instytuty badawcze, instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz wyższe uczelnie, łączy siły w ramach rozproszonego inkubatora wdrożeń pod nazwą Mazowiecka Dolina Zielonej Chemii. Przedsięwzięcie, unikatowe w skali kraju, zgłoszono już do wpisania na Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej, obejmującą najważniejsze dla rozwoju państwa inicjatywy naukowe. Wczoraj przedsięwzięcie zostało zaprezentowane Adamowi Struzikowi, marszałkowi województwa mazowieckiego, i zyskało jego poparcie.

"Mazowiecka Dolina Zielonej Chemii jest odpowiedzią na inicjatywy Ministerstwa Nauki dotyczące utworzenia Polskiej Mapy Drogowej, na której brakuje projektów z dziedziny chemii, inżynierii chemicznej oraz materiałowej. To także reakcja na prośbę marszałka Struzika w sprawie zgłaszania przedsięwzięć wzbogacających Program Strategiczny Rozwoju Województwa Mazowieckiego. Dolina będzie sprzyjać zwiększeniu współpracy w procesach rozwoju innowacji i innowacyjności oraz wzrostowi internacjonalizacji przedsiębiorstw województwa, przyczyni się też do stymulacji rozwoju metropolitarnego Warszawy. Jest to jeden z nielicznych projektów jednoczących we współdziałaniu uczelnie oraz instytuty PAN-owskie i badawcze", mówi prof. dr hab. inż. Andrzej Chmielewski, dyrektor Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej, który na spotkaniu z marszałkiem Struzikiem występował w imieniu instytutów badawczych. Przedstawicielem instytutów PAN był prof. dr hab. Robert Hołyst, dyrektor Instytutu Chemii Fizycznej PAN, a środowisko mazowieckich uczelni reprezentowali profesorowie Eugeniusz Molga i Jerzy Szawłowski z Politechniki Warszawskiej.

Mazowiecka Dolina Zielonej Chemii została zainicjowana w Warszawie przez środowisko chemików podczas czerwcowych obchodów Międzynarodowego Roku Chemii 2011. W projekt są obecnie zaangażowane: Politechnika Warszawska - Szkoła Zaawansowanych Technologii Chemicznych i Materiałowych, Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Nowych Technologii i Chemii Wojskowej Akademii Technicznej, Instytut Chemii Fizycznej PAN, Instytut Chemii Organicznej PAN, Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Instytut Chemii Przemysłowej, Instytut Farmaceutyczny i Instytut Przemysłu Organicznego.

Wszystkie jednostki założycielskie Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii prezentują wysoki poziom naukowy. Realizują one wiele zaawansowanych projektów, mają dobrą współpracę z przemysłem, dysponują dużą liczbą laboratoriów oraz wysokiej klasy aparaturą, mogą się też pochwalić licznymi wdrożeniami w kraju i zagranicą. Współpraca w ramach Doliny pozwoli zwiększyć efektywność wykorzystania tej bazy i zapewni krytyczną masę nauki niezbędną dla rozwoju na terenie Mazowsza firm z branży chemicznej.

W zamierzeniu inicjatorów, Mazowiecka Dolina Zielonej Chemii będzie silną strukturą badawczą, wykorzystującą potencjał instytutów badawczych, instytutów PAN i wydziałów chemicznych wyższych uczelni oraz współpracującą z biurami projektowymi i przemysłem. Dostęp do dobrze wyposażonych laboratoriów oraz pilotażowych instalacji półtechnicznych działających w ramach Doliny będzie sprzyjał rozwojowi różnych dziedzin chemii. Dolina ma również wspierać programy edukacyjne i informacyjne z zakresu chemii i nauk pokrewnych, w tym konferencje naukowe, studia doktoranckie, studia podyplomowe i staże naukowe dla studentów zagranicznych oraz publiczne prezentacje osiągnięć naukowych.

Od połowy 2011 roku województwo mazowieckie jest członkiem Stowarzyszenia Europejska Sieć Regionów Chemicznych ECRN. Obecnie zrzesza ono 21 europejskich regionów, w których przemysł chemiczny odgrywa istotną rolę. Powstająca Dolina w naturalny sposób będzie sprzyjała wzrostowi znaczenia Mazowsza na chemicznej arenie Europy.

Do najważniejszych zadań Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii należy zachęcanie młodych naukowców do zakładania firm w celu transferu nowych technologii chemicznych do przemysłu i na rynek. "Wszyscy jesteśmy żywotnie zainteresowani tym, żeby absolwenci, a nawet studenci, mogli bez problemów zakładać firmy typu spin-off", mówi prof. Hołyst. "Takie firmy gwarantują transfer wiedzy do przemysłu i dają zatrudnienie kreatywnym ludziom. Z czasem, po osiągnięciu masy krytycznej, jeden z nich wyrośnie na globalny koncern, który wesprze polską naukę, wciąż niedofinansowaną w porównaniu z europejskimi konkurentami. Tak się stało w Finlandii i to samo chcemy osiągnąć na Mazowszu". W ramach Doliny młode firmy spin-off będą mogły liczyć na pomoc prawną w zdobywaniu funduszy inwestycyjnych, a przedstawiciele tychże będą wiedzieć, gdzie szukać innowacyjnych pomysłów.

Jednym z pierwszych działań ku utworzeniu Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii jest wspólna dla zainteresowanych jednostek baza danych E-Lab z dostępnym sprzętem laboratoryjnym, powstająca w ramach grantu NOBLESSE realizowanego przez Instytut Chemii Fizycznej PAN. W następnym kroku planowane jest opracowanie bazy danych ze specjalnościami naukowymi. Dostęp do obu baz będzie dużym ułatwieniem dla młodych firm spin-off, które w początkowej fazie działalności muszą często korzystać z wyrafinowanej aparatury badawczej i konsultacji z najwyższej klasy specjalistami.

Inicjatorzy przedsięwzięcia podkreślają, że na obecnym etapie rozwoju Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii nie są wymagane dodatkowe źródła jej finansowania. W późniejszych fazach wysoki poziom naukowy jednostek składowych oraz współpraca z przemysłem powinny zagwarantować dochody zapewniające sprawne funkcjonowanie przedsięwzięcia.