Dane, których potrzebujemy do śledzenia zmian w różnorodności biologicznej, można czerpać z wielu źródeł; mimo to jest prawdopodobne, że zawierają one błędy. Badacze skorzystali z ogromnej historycznej bazy danych ok. 170.000 wpisów o gatunkach ptaków z rzędu grzebiących, sięgającą dwóch stuleci wstecz, dotyczącą Europy i Azji, aby odszukać wzorców przestrzennych i czasowych stronniczości w kolekcjach muzealnych, literaturze naukowej, danych z obrączkowania, atlasów ornitologicznych, i sprawozdań ze stron internetowych od wolontariuszy. Zespół badawczy uznał, że w muzeach można znaleźć najbardziej wszechstronne informacje dotyczące zasięgu populacji w przeszłości, lecz zbieranie ich jest niezwykle czasochłonne. W literaturze naukowej jest coraz więcej pozycji traktujących o liczebności i zasięgu populacji w przeszłości; natomiast uzyskane dzięki obrączkowaniu, z atlasów i stron internetowych dotyczą niemal wyłącznie ostatnich dziesięcioleci. Jeśli chodzi o geografię, dane dotyczą zwykle zachodniej Europy i południowowschodniej Azji. Tylko muzea dostarczają danych dotyczących całego badanego regionu. Od trzydziestu lat literatura naukowa coraz bardziej skupia się na zagrożonych gatunkach i obszarach chronionych. Obecnie nie ma żadnego źródła, które dostarcza wiarygodnych danych źródłowych - tę rolę niegdyś spełniały muzealne kolekcje. Analiza danych źródłowych doprowadziła do trzech następujących wniosków:
1. Niesamowicie istotne jest zabezpieczenie informacji z muzeów i literatury naukowej w bazach danych. Podejmuje się wiele inicjatyw, lecz zwykle brakuje pieniędzy na takie ogromne przedsięwzięcie. 2. Zapisy, w których brak odniesienia do geografii, czasu, i których nie ma w scentralizowanych bazach danych, mają niewielką wartość naukową. 3. Zbierając dane, należy skupić się na gatunkach i obszarach słabo chronionych, tak samo jak na zagrożonych.
[oprac. Zuzanna Niemier]
Źródło: Boakes EH, McGowan PJK, Fuller RA, Chang-qing D, Clark NE, et al. (2010) Distorted Views of Biodiversity: Spatial and Temporal Bias in Species Occurrence Data. PLoS Biol 8(6): e1000385. doi:10.1371/journal.pbio.1000385 Zuzanna Niemier |