Wyposażenie palenisk w zwykły komin może istotnie obniżyć poziom narażenia dzieci na kontakt z dymem z palonego drewna i tym samym zmniejszyć o blisko 30% zapadalność na ciężkie zapalenie płuc w grupie dzieci poniżej 18 miesiąca życia. Otwarte paleniska usytuowane wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych ciągle jeszcze są wykorzystywane w wielu krajach jako główne źródło ciepła do przygotowywania potraw i ogrzewania. Badania dotyczące wpływu zanieczyszczenia powietrza na stan zdrowia dzieci sfinansował amerykański Narodowy Instytut Nauk o Zdrowiu Środowiskowym (NIEHS), będący częścią Narodowych Instytutów Zdrowia (NIH).

Badania, których wyniki zostały opublikowane na łamach "The Lancet" w wydaniu z 12 listopada 2011, wskazują, że zapadalność dzieci na ciężkie zapalenie płuc znacznie spada w gospodarstwach domowych wyposażonych w piec na drewno podłączony do komina, w porównaniu z domami, w których do gotowania stosowano otwarte palenisko opalane drewnem, znajdujące się wewnątrz budynku mieszkalnego. Główni badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley donoszą, że ekspozycja mieszkańców na tlenek węgla jest przeciętnie o blisko 50 procent niższa w przypadku domów wyposażonych w kominy.

Choć w samych Stanach Zjednoczonych zapalenie płuc jest stosunkowo rzadką przyczyną zgonów u dzieci, to na całym świecie odpowiada za śmierć większej ilości dzieci niż jakakolwiek inna choroba, a używanie otwartego ognia do ogrzewania i przygotowywania posiłków jest uważane za tego główną przyczynę. Zapalenie płuc zabija na całym świecie prawie 1,6 miliona dzieci każdego roku.

"Narażenie na dym pochodzący z otwartego paleniska jest głównym światowym problemem zdrowotnym, który dotyczy niemal połowy ludności świata i przyczynia się do około 2 mln zgonów rocznie - mówi dr Linda Birnbaum, dyrektor NIEHS i Narodowego Programu Toksykologii . - Są to jedne z pierwszych badań, które ukazują, jak prosta interwencja może zmniejszyć w pomieszczeniach mieszkalnych zanieczyszczenie powietrza dymem z palonego drewna, a ludzie mogą żyć zdrowiej".

Dr Birnbaum zauważa, że publikacja artykułu zbiegła się ze Światowym Dniem Zapalenia Płuc, przypadającym 12 listopada, który ma na całym świecie służyć podnoszeniu świadomości skutków zapalenia płuc.

Projektem badawczym "The NIH Randomized Exposure Study of Pollution Indoors and Respiratory Effects" (RESPIRE) objęto 534 wiejskie gospodarstwa domowe w Gwatemali, w których zamieszkiwały kobiety w ciąży lub dzieci w wieku wczesnoniemowlęcym. Gospodarstwa domowe biorące udział w badaniach zostały losowo przydzielone do dwóch grup: gospodarstwa z jednej grupy otrzymały wytwarzane lokalnie kuchenki wyposażone w komin; w gospodarstwach z grupy kontrolnej nadal do gotowania wykorzystywano tradycyjne otwarte paleniska opalane drewnem. W sumie w domostwach wyposażonych w nowe kuchenki zamieszkiwało 265 dzieci, a w domostwach z grupy kontrolnej - 253. Specjalnie przeszkoleni pracownicy terenowi odwiedzali domy raz w tygodniu przez dwa lata w celu monitorowania stanu zdrowia dzieci. Dzieci chore, w tym te, u których wystąpił kaszel lub zaburzenia oddychania były natychmiast kierowane do lekarza.

Choć zrealizowany projekt badawczy nie doprowadził do istotnego zmniejszenia całkowitej liczby zdiagnozowanych przypadków zapalenia płuc u dzieci, skutkiem spadku zapadalności na ciężkie zapalenie płuc był prawdopodobnie również spadek śmiertelności, utrzymują naukowcy.

"Odkryliśmy, że w przypadku ciężkiego zapalenia płuc wiążą się z tym podobne korzyści, jak w przypadku innych bardziej znanych działań interwencyjnych w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak stosowanie szczepień ochronnych czy suplementów diety" - podkreśla dr Kirk Smith, główny badacz w przypadku omawianych badań i profesor z dziedziny globalnego zdrowia środowiskowego z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. - Inwestycje w szeroko zakrojone programy interwencyjne, mające na celu wyposażenie domostw w łatwe do wykonania kuchenki i podniesienie jakości stosowanego paliwa, tak aby zmniejszyć stopień narażenia dzieci na kontakt z zanieczyszczonym powietrzem w gospodarstwie domowym, z pewnością okażą się opłacalne".

Źródło: NIH News - Wood stove intervention can reduce childhood pneumonia

Referencje dokumentu: Kirk E. Smith i in. Effect of reduction in household air pollution on childhood pneumonia in Guatemala (RESPIRE): a randomised controlled trial. The Lancet, Volume 378, Issue 9804, Pages 1717 - 1726, 12 November 2011. doi:10.1016/S0140-6736(11)60921-5