Podjęto już imponujące kroki w celu zapewnienia jak najściślejszych środków zapobiegania wypadkom w europejskich elektrowniach jądrowych (EJ). Mimo to wypadki nadal mogą się zdarzyć. Finansowana ze środków unijnych sieć pomaga Europie pełnić rolę lidera w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego.

Następstwa wypadków we wrażliwych środowiskach, takich jak elektrownia jądrowa, mogą być niszczycielskie: stopienie rdzenia, uszkodzenie elektrowni i w konsekwencji przedostanie się materiałów radioaktywnych do środowiska.

Wypadek w elektrowni jądrowej Fukushima w Japonii w 2011 r. zdecydowanie podkreślił potrzebę stałego czuwania nad bezpieczeństwem jądrowym. W Europie jednym ze strażników tego bezpieczeństwa jest sieć SARNET (Sieć doskonalenia badań nad poważnymi awariami), która pracuje nad pogłębianiem wiedzy o poważnych awariach, koordynacją zasobów badawczych oraz dzieleniem się i rozpowszechnianiem danych.

W ostatnich latach europejscy użytkownicy końcowi korzystali w przeważającej większości ze zintegrowanych procedur komputerowych opracowanych w USA do przeprowadzania ocen bezpieczeństwa, co skutkowało silnym uzależnieniem od technologii amerykańskiej. Rozwijając współpracę nad procedurą oszacowania członu źródła awarii (ASTEC), sieć SARNET doprowadziła do umocnienia pozycji Europy jako niezależnego lidera światowego w tej dziedzinie.

Procedurę można zastosować do każdego typu awarii w elektrowni jądrowej chłodzonej wodą. Umożliwia symulację całej sekwencji poważnej awarii w reaktorze jądrowym chłodzonym wodą, od zdarzenia inicjującego po uwolnienie pierwiastków radioaktywnych z obudowy bezpieczeństwa.

Projekt SARNET2, kontynuacja wcześniejszego projektu SARNET, poświęcony był wybranym, nierozwiązanym zagadnieniom o najwyższym priorytecie oraz niepewnościom co do sposobu zwiększenia bezpieczeństwa istniejących i przyszłych EJ chłodzonych wodą. Realizacja opierała się w dużej mierze na optymalizacji dostępnych zasobów, wymianie doświadczeń i sprzyjaniu nowym formom partnerstwa. W toku projektu udało się na przykład zmniejszyć rozdrobnienie rożnych krajowych programów B+R, w szczególności poprzez zdefiniowanie wspólnych programów badawczych i opracowanie wspólnych narzędzi komputerowych oraz metodologii oceny bezpieczeństwa EJ.

Projekt wywrze prawdopodobnie długofalowy wpływ nie tylko na europejskie organizacje ds. bezpieczeństwa jądrowego, ale również na europejski sektor jądrowy jako całość. Najważniejsze osiągnięcia projektu - ASTEC, metodologie bezpieczeństwa i zalecenia najnowszych raportów - można teraz wykorzystywać nie tylko na potrzeby prac B+R, ale również w rozmaitych zastosowaniach przemysłowych. To jeden z powodów, dla których europejski sektor i organy ds. bezpieczeństwa wniosły tak istotny wkład do projektu SARNET2.

Istnieje nadzieja, że rola projektu SARNET jako punktu odniesienia dla priorytetów badawczych w zakresie problematyki poważnych awarii zostanie wzmocniona oraz pomoże wywrzeć wpływ na krajowe programy i finansowanie w przyszłości. Cała działalność badawcza w tej dziedzinie może być obecnie efektywnie koordynowana przez sieć SARNET, która przyczyni się do optymalizacji wykorzystania europejskich zasobów. Sieć może także zapewnić szeroki wachlarz kompetencji w zakresie wsparcia innych krajów w zapewnianiu bezpieczeństwa i odpowiedniego monitoringu ich potencjału jądrowego.

W ramach projektu opublikowano także podręcznik poświęcony fenomenologii poważnych awarii, zrealizowano wiele programów edukacyjno-szkoleniowych, a także nawiązano relacje zawodowe z instytucjami oświatowymi. Przyczyniło się to do podniesienia statusu tego nowatorskiego obszaru badań wśród studentów i młodych badaczy. Co więcej okresowy przegląd priorytetów i wspólnego programowania przez uczestniczące organizacje pomógł wywrzeć wpływ na plany budżetowe.

Źródło: CORDIS, UE