Na ziarnku piasku we Wrocławskim Centrum Badań EIT+ wyryty został jeden z najmniejszych krasnoludków świata - ma ona zaledwie 20 mikronów wzrostu. Rozstrzygnięto już konkurs na imię dla skrzata i nazwano go Grafeniusz Drobnodziejek.

Obraz skrzata na ziarnku piasku utworzono za pomocą wiązki jonowej, która umożliwia bardzo precyzyjne usuwanie materiału. Krasnal ma tylko 20 mikrometrów wzrostu, co oznacza, że trzeba by było postawić 50 takich ludzików, jeden na drugim, aby utworzone przez nie kolumna liczyła 1 mm wysokości.

Fot. PAP/ Aleksander Koźmiński

Imię Grafeniusz nie jest przypadkowe - krasnal zawieszony ma na ramieniu sześciokątny pierścień, wyglądający jak pierścień grafenu. Chociaż ten narysowany na ziarnku piasku obrazek grafenu jest naprawdę mały - nie widać go nawet pod zwykłym mikroskopem optycznym - to i tak rzeczywisty pierścień grafenu jest jeszcze ponad 30 tys. razy mniejszy.

"Najmniejszy wrocławski krasnal to sposób na przedstawienie możliwości technicznych mikroskopów, w które wyposażone jest Wrocławskie Centrum Badań EIT+ - zaznacza dr inż. Katarzyna Komorowska, Kierownik Laboratorium Nanotechnologii i Struktur Półprzewodnikowych Wrocławskiego Centrum Badań EIT+ - Elektronowe mikroskopy skaningowe pozwalają nam rozróżnić obiekty, które są nawet ok. 1000 razy mniejsze od zaprezentowanego krasnoludka".

Jak wyjaśniono na stronie EIT+, Laboratorium Mikroskopii Elektronowej Wrocławskiego Centrum Badań EIT+, w którym przechowywane jest ziarnko piasku z krasnalem, na co dzień wykonuje specjalistyczne analizy materiałowe m.in. minerałów, materiałów poprodukcyjnych lub półproduktów. Wyposażone jest w nowoczesne mikroskopy elektronowe SEM, które pomagają zbadać m.in. skład, porowatość, rozmiar, kształt i rozmieszczenie ziaren danego materiału czy substancji. Takie możliwości wykorzystywane są m.in. przy analizach morfologii próbek, określaniu składu pierwiastkowego oraz przy tzw. automatycznej mineralogii np. w przemyśle wydobywczym. To dzięki takiemu mikroskopowi można również obejrzeć Grafeniusza Drobnodziejka.

Z kolei wiązka jonowa, dzięki której wykonano rysunek Grafeniusza, umożliwia bardzo precyzyjne usuwanie materiału, co wykorzystywane jest przez Wrocławskie Centrum Badań EIT+ m.in. do: tworzenia miniaturowych komponentów optycznych (np. siatki dyfrakcyjne, soczewki), weryfikacji i modyfikacji wytworzonych struktur i materiałów czy precyzyjnego wycinania materiału.

Zwycięzcy konkursu na imię dla krasnala otrzymają w nagrodę ziarnko piasku z kopią skrzata, a uczestnicy konkursu będą mogli zwiedzić laboratoria i zobaczyć ten maleńki rysunek pod mikroskopem.

PAP - Nauka w Polsce. Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl