CERN, Europejska Organizacja Badań Jądrowych, zgasi dziś 60 urodzinowych świeczek podczas uroczystości z udziałem delegacji rządowych z 35 państw. Założony w 1954 roku, CERN jest obecnie największym na świecie laboratorium fizyki cząstek elementarnych i czołowym przykładem współpracy międzynarodowej łączącej naukowców nieomal 100 narodowości.

Początki CERN sięgają późnych lat 40-tych, kiedy to niewielka grupa uczonych i polityków po obu stronach Atlantyku dostrzegła w naukach podstawowych szansę na pokojową odbudowę Europy po pożodze II Wojny Światowej. To właśnie dzięki tym wizjonerskim zamysłom, 29 września 1954 roku został powołany do życia CERN, z podwójną misją uprawiania nauki najwyższej próby oraz jednania powaśnionych narodów. Przez wszystkie lata swego istnienia CERN zadziwiająco dobrze wywiązywał się z tego zadania które, z czasem, zostało rozszerzone na wszystkie kontynenty.

"Od sześciu dekad CERN stanowi miejsce w którym ludzie współpracują ze sobą bez względu na narodowość czy kulturę. Stanowimy pomost między narodami mówiąc jednym, uniwersalnym językiem nauki," powiedział Dyrektor Generalny CERN Rolf Heuer. "W istocie, nauka jest nierozerwalną częścią kultury. Maestro Ashkenazy, dyrygujący European Union Youth Orchestra podczas dzisiejszych uroczystości, ujął to trafnie mówiąc, że o ile muzyka odzwierciedla nasze życie duchowe i ukazuje nam sens naszego istnienia, o tyle misją nauki jest zrozumienie otaczającego nas świata."

CERN rozpoczął swoje istnienie 29 września 1954 r, kiedy to weszła w życie jego konwencja ratyfikowana przez 12 krajów założycielskich. Z czasem, dzięki odnoszonym sukcesom, CERN przyciągnął kolejne kraje stając się prawdziwie światową organizacją. Obecnie zrzesza 21 krajów i ponad 10 000 użytkowników z całego świata, a kolejne kraje ubiegają się o jej członkostwo.

"Z czasem CERN stał się wiodącym ośrodkiem fizyki cząstek na świecie, stale nakierowanym na i osiągającym doskonałość," powiedziała Przewodnicząca Rady CERN, Agnieszka Zalewska.

CERN zajmuje się badaniami podstawowymi w dziedzinie fizyki, próbując zrozumieć z czego zbudowany jest świat i jakie prawa nim rządzą. Od 1954 roku, nastąpił dramatyczny rozwój w tej dziedzinie. Początkowo, wiedza o materii w jego najmniejszej skali ograniczała się do jądra atomowego. W ciągu 60-ciu lat fizyka cząstek znacznie rozszerzyła wiedzę na temat materii i jej oddziaływań w najmniejszej skali i wypracowała dobrze ugruntowaną teorię opartą na tej wiedzy - tzw. Model Standardowy - oraz znacznie poprawiła zrozumienie Wszechświata i jego początków.

Fizycy pracujący w CERN przyczynili się do tego postępu dzięki kolejnym, coraz potężniejszym akceleratorom, które pozwoliły coraz dalej przesuwać granice poznania. Pośród wielu wyników naukowych, niektóre odkrycia zrewolucjonizowały nasze zrozumienie podstawowych praw natury i rozwinęły rozliczne technologie. Do takich zaliczyć można odkrycie nośników słabych oddziaływań jądrowych, nagrodzonego Nagrodą Nobla dla Carlo Rubii i Simona van der Meera w 1984 roku, wynalezienie protokołu WWW przez Tima Berners-Lee w 1989 roku i odkrycie bozonu Higgsa w 2012 roku. To ostatnie udowodniło istnienie mechanizmu Brout-Englert-Higgs, co zaowocowało przyznaniem Nagrody Nobla dla Petera Higgsa i François Englerta w 2013 roku.

Obecnie, w CERN znajduje się najpotężniejszy akcelerator na świecie, tzw. Wielki Zderzacz Hadronów (ang.: LHC). Wraz z ponownym rozruchem LHC przy nowej rekordowej energii, CERN będzie kontynuował swoje poszukiwania odpowiedzi na najbardziej fundamentalne zagadki natury.

CERN

[tłum. Paweł Brückman de Renstrom]

W ramach obchodów 60 urodzin CERN w dniu dzisiejszym z oficjalną wizytą w CERN przebywa Wiceminister i Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Prof. Dr hab. Marek Ratajczak. W ramach wizyty, poza uczestnictwem w centralnych uroczystościach, odwiedził jeden z wielkich eksperymentów na LHC i spotkał się z pracującymi z CERN Polakami.

Więcej:

Knowledge and technology: from CERN to society

CERN and the rise of the Standard Model

CERN and science for peace