Prawo » Prawa Człowieka » Akty międzynarodowe
Konwencja w sprawie dyskryminacji rasowej
Międzynarodowa
Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej
Państwa Strony niniejszej
Konwencji,
zważywszy, że Karta Narodów Zjednoczonych oparta jest na zasadach godności i równości przyrodzonych wszystkim ludziom i że wszystkie państwa członkowskie
zobowiązały się do podjęcia we współpracy z Organizacją -
wspólnych i indywidualnych akcji dla osiągnięcia jednego z celów Narodów
Zjednoczonych, którym jest popieranie i zachęcanie do powszechnego
poszanowania i przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności dla
wszystkich, bez względu na różnicę rasy, płci, języka i wyznania, zważywszy, że Powszechna deklaracja praw człowieka proklamuje, iż wszyscy
ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych prawach i że każdemu
człowiekowi przysługują wszystkie prawa i wolności w niej wymienione, bez
względu na jakiekolwiek różnice, w szczególności bez względu na rasę,
kolor skóry i pochodzenie narodowe,
zważywszy, że wszyscy ludzie są równi wobec prawa i że przysługuje im
jednakowa ochrona prawna przed wszelką dyskryminacją i przed wszelkim podżeganiem
do takiej dyskryminacji,
zważywszy, że Narody Zjednoczone potępiły kolonializm i wszelkie praktyki
segregacji i dyskryminacji z nim związane, bez względu na formę i miejsce, w jakich one występują, i że Deklaracja w sprawie przyznania niepodległości
krajom i narodom kolonialnym z dnia 14 grudnia 1960 roku (rezolucja Zgromadzenia
Ogólnego 1514 (XV)) potwierdziła i uroczyście proklamowała konieczność
szybkiej i bezwarunkowej ich likwidacji,
zważywszy, że Deklaracja Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich
form dyskryminacji rasowej z dnia 20 listopada 1963 roku (rezolucja Zgromadzenia
Ogólnego 1904 (XVIII) uroczyście potwierdza konieczność szybkiej likwidacji
dyskryminacji rasowej na całym świecie we wszystkich jej formach i przejawach
oraz zapewnienia zrozumienia i poszanowania godności ludzkiej,
przekonane, że każda doktryna o wyższości opartej na zróżnicowaniu
rasowym jest fałszywa pod względem naukowym, zasługująca na potępienie z moralnego punktu widzenia, niesłuszna i niebezpieczna społecznie oraz że
nigdzie nie ma usprawiedliwienia dla dyskryminacji rasowej ani w teorii, ani w praktyce,
potwierdzając, że dyskryminacja między ludźmi z powodu rasy, koloru skóry
czy pochodzenia etnicznego stanowi przeszkodę w przyjaznych i pokojowych
stosunkach między narodami i może zakłócić pokój i bezpieczeństwo między
ludami oraz harmonijne współżycie między ludźmi, nawet w obrębie jednego i tego samego państwa,
przekonane, że istnienie barier rasowych jest niezgodne z ideałami każdego
społeczeństwa ludzkiego,
zaniepokojone przejawami dyskryminacji rasowej nadal występującymi na niektórych
obszarach świata oraz polityką rządów opartą na doktrynie wyższości
rasowej lub nienawiści rasowej, taką jak polityka apartheidu, segregacji lub
separacji,
zdecydowane podjąć wszelkie niezbędne środki w celu szybkiej likwidacji
dyskryminacji rasowej we wszystkich jej formach i przejawach oraz zapobiegać
powstawaniu doktryn i praktyk rasistowskich i zwalczać je w celu pogłębienia
zrozumienia między rasami i zbudowania społeczności międzynarodowej wolnej
od wszelkich form segregacji i dyskryminacji rasowej,
biorąc pod uwagę Konwencję dotyczącą dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu, przyjętą w 1958 roku przez Międzynarodową Organizację
Pracy, oraz Konwencję w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty,
przyjętą w 1960 roku przez Organizację Narodów Zjednoczonych dla Wychowania,
Nauki i Kultury,
pragnąc wprowadzić w życie zasady zawarte w Deklaracji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej i zapewnić jak
najszybsze podjęcie praktycznych środków dla osiągnięcia tego celu,
uzgodniły, co następuje:
Część I (Art. 1-Art.
7)
Część II (Art. 8-Art.
16)
Część III (Art. 17-Art.25)
Część I
Artykuł 1
1. W niniejszej Konwencji wyrażenie „dyskryminacja rasowa" oznacza
wszelkie zróżnicowanie, wykluczenie, ograniczenie lub uprzywilejowanie z powodu rasy, koloru skóry, urodzenia, pochodzenia narodowego lub etnicznego, które
ma na celu lub pociąga za sobą przekreślenie bądź uszczuplenie uznania,
wykonywania lub korzystania, na zasadzie równości z praw człowieka i podstawowych wolności w dziedzinie politycznej, gospodarczej, społecznej i kulturalnej lub w jakiejkolwiek innej dziedzinie życia publicznego.
2.
Niniejsza Konwencja nie ma zastosowania do zróżnicowania, wykluczenia,
ograniczenia lub uprzywilejowania, ustalonych przez Państwo Stronę niniejszej
Konwencji w zależności od tego, czy chodzi o własnych obywateli, czy też o osoby nie posiadające jego obywatelstwa.
3.
Żadne postanowienie niniejszej Konwencji nie może być interpretowane
jako naruszające w jakikolwiek sposób przepisy prawne Państw Stron Konwencji
dotyczące narodowości, obywatelstwa lub naturalizacji, pod warunkiem że
przepisy takie nie dyskryminują żadnej określonej narodowości.
4.
Specjalne środki podjęte wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego
rozwoju pewnych grup rasowych czy etnicznych lub jednostek, potrzebujących
takiej ochrony, jaka może być konieczna do zapewnienia tym grupom lub
jednostkom wykonywania lub korzystania na zasadach równości z praw człowieka i podstawowych wolności, nie będą uważane za dyskryminację rasowa, pod
warunkiem jednak, że środki te nie będą prowadzić w konsekwencji do
utrzymywania odrębnych praw dla różnych grup rasowych i nie pozostaną w mocy
po osiągnięciu celów, dla których zostały podjęte.
Artykuł 4
Państwa
Strony Konwencji potępiają wszelką propagandę i wszelkie organizacje oparte
na ideach lub teoriach o wyższości jednej rasy lub grupy osób określonego
koloru skóry lub pochodzenia etnicznego bądź usiłujące usprawiedliwić czy
popierać nienawiść i dyskryminację rasową w jakiejkolwiek postaci oraz
zobowiązują się podjąć niezwłocznie właściwe środki zmierzające do
wykorzenienia wszelkiego podżegania do tego rodzaju dyskryminacji bądź też
aktów dyskryminacji i w tym celu uwzględniając zasady zawarte w Powszechnej
deklaracji praw człowieka oraz prawa szczegółowo określone w artykule 5
niniejszej Konwencji zobowiązują się między innymi:
(a)
uznać za przestępstwo podlegające karze zgodnie z prawem wszelkie
rozpowszechnianie idei opartych na wyższości lub nienawiści rasowej, wszelkie
podżeganie do dyskryminacji rasowej, jak również wszelkie akty przemocy lub
podżeganie do tego rodzajów aktów wobec jakiejkolwiek rasy bądź grupy osób o innym kolorze skóry lub innego pochodzenia etnicznego, a także udzielanie
pomocy w prowadzeniu działalności rasistowskiej, włączając w to
finansowanie tej działalności;
(b)
uznać za nielegalne organizacje mające na celu popieranie dyskryminacji
rasowej i podżeganie do niej oraz wprowadzić zakaz ich działalności, jak również
zorganizowanej i wszelkiej innej działalności propagandowej mającej takie
same cele oraz uznać udział w takich organizacjach lub w takiej działalności
za przestępstwo podlegające karze zgodnie z prawem;
(c)
nie zezwalać władzom i instytucjom publicznym, tak ogólnokrajowym, jak i lokalnym, na podżeganie do dyskryminacji rasowej czy też na popieranie jej.
Artykuł 5
Zgodnie z podstawowymi obowiązkami
określonymi w artykule 2 niniejszej Konwencji Państwa Strony Konwencji zobowiązują
się wydać zakaz dyskryminacji rasowej we wszelkich jej formach i wyeliminować
ją oraz zagwarantować wszystkim bez różnicy rasy, koloru skóry, pochodzenia
narodowego bądź etnicznego równość wobec prawa, a zwłaszcza korzystanie z następujących praw:
(a)
prawa do równego traktowania przed sądami i wszystkimi innymi organami
wymiaru sprawiedliwości;
(b)
prawa do osobistego bezpieczeństwa i do ochrony przez państwo przed
przemocą lub naruszeniem nietykalności cielesnej bądź przez urzędników państwowych,
bądź przez jakąkolwiek jednostkę, grupę lub instytucję;
(c)
praw politycznych, w szczególności prawa do udziału w wyborach -
do głosowania i do kandydowania -
na zasadzie powszechnego i równego prawa wyborczego, do uczestniczenia w rządzie,
jak również w kierowaniu sprawami publicznymi na wszystkich szczeblach oraz
prawa do równego dostępu do służby publicznej;
(d)
innych praw obywatelskich, w szczególności:
(i)
prawa swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania w obrębie granic
państwa;
(ii) prawa do opuszczenia jakiegokolwiek kraju, również własnego, oraz
powrotu do swego kraju;
(iii) prawa do obywatelstwa;
(iv) prawa do zawierania małżeństwa i do wyboru małżonka;
(v) prawa do własności, zarówno indywidualnie, jak i wespół z innymi;
(vi) prawa do dziedziczenia;
(vii) prawa do wolności myśli, sumienia i wyznania;
(viii) prawa do wolności poglądów i wypowiadania ich;
(ix) prawa do wolności pokojowych zgromadzeń i do zrzeszania się;
(e)
praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, w szczególności:
(i) prawa do
pracy, swobodnego wyboru zatrudnienia, sprawiedliwych i zadawalających warunków
pracy, do ochrony przed bezrobociem, do równej płacy za równą pracę, do
sprawiedliwego i zadowalającego wynagrodzenia;
(ii) prawa do tworzenia związków zawodowych i należenia do nich;
(iii) prawa do mieszkania;
(iv) prawa do publicznej ochrony zdrowia, opieki lekarskiej oraz ubezpieczeń
społecznych i świadczeń socjalnych;
(v) prawa do oświaty i szkolenia zawodowego;
(vi) prawa do równego udziału w działalności kulturalnej;
(f) prawa dostępu do wszystkich miejsc i urządzeń
przeznaczonych do publicznego użytku, takich jak transport, hotele,
restauracje, kawiarnie, teatry i parki.
Artykuł 6
Państwa Strony Konwencji zapewnią
za pośrednictwem właściwych sądów krajowych i innych instytucji państwowych
wszystkim osobom podległym ich jurysdykcji skuteczną ochronę i środki
ochrony przeciwko wszelkim atakom dyskryminacji rasowej, naruszającym wbrew
postanowieniom niniejszej Konwencji prawa człowieka i podstawowe wolności, jak
również zagwarantują im prawo dochodzenia przed tymi sądami słusznego i odpowiedniego odszkodowania lub zadośćuczynienia za wszelkie szkody poniesione w wyniku tego rodzaju dyskryminacji.
Artykuł 7
Państwa Strony Konwencji zobowiązują
się podjąć niezwłocznie skuteczne środki, zwłaszcza w dziedzinie oświaty,
wychowania, kultury i informacji, w celu zwalczania przesądów prowadzących do
dyskryminacji rasowej oraz w celu popierania wzajemnego zrozumienia, tolerancji i przyjaźni między narodami i grupami rasowymi lub etnicznymi, jak również
propagowanie celów i zasad Karty Narodów Zjednoczonych, Powszechnej deklaracji
praw człowieka, Deklaracji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji
wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz niniejszej Konwencji.
« Akty międzynarodowe (Publikacja: 13-11-2003 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 2909 |