Gdy po I rozbiorze Prusacy zabrali Polsce główne okno handlowe - port w Gdańsku oraz w Elblągu, powstał spektakularny projekt Czarnomorskiej Kompanii Handlowej. Była to wielka spółka akcyjna, którą z mocnym wsparciem króla Poniatowskiego utworzył Antoni Potocki zwany Protem. W Chersoniu nad Morzem Czarnym powstał polski port i magazyny. Kompania stworzyła polską flotyllę handlową na Morzu Czarnym, która dostarczała polskie towary do Francji, Hiszpanii oraz Egiptu. Kompania Czarnomorska była największym polskim przedsiębiorstwem w XVIII w. W efekcie wyłoniło się wówczas Międzymorze, gdyż Polska wciąż zachowywała także dostęp do Morza Bałtyckiego - poprzez port wenetyjski w Kurlandii (Windawa). Kres położył jej II rozbiór. Do dziś mocujemy się z przełamaniem jego skutków, tj. odblokowaniem portu w Elblągu (przekop Mierzei Wiślanej). Aktualny projekt odbudowy Drogi Wodnej E-40 Gdańsk-Chersoń nawiązuje do najbardziej udanego projektu handlowego dawnej Rzeczypospolitej.