"Pan poeta, pan poeta" jak rzekł nieboszczyk Wyspiański

Bardzo ciekawy tekst, szczególnie wątek o ideologiach jako hamulcowych postępu. Bo niby jak człowiek zaślepiony swoimi wyobrażeniami o świecie może działać dla dobra wspólnego?

Dokładnie. Ideolog może być przekonany, że poruszanie się rowerem jest możliwe dzięki ruszaniem nogami i pedałom. Pomija łańcuch, a bez niego się nie pojedzie. Jak najmniejsze podsystemy funkcjonują źle, uniemożliwiają funkcjonowanie nadsystemu, potrzebne są więc nawet kulki w łożyskach. Co dadzą drzwi z najnowocześniejszym systemem antywłamaniowym, jeśli są osadzone na spróchniałych zawiasach? Jak możemy robić postępy z pracą na komputerze jeśli mimo najnowszego systemu operacyjnego sam procesor jest stary i spowolniały? Jak człowiek z niewyćwiczonym myśleniem i z uśpionym talentem ma korzystać z wachlarza kanałów telewizyjnych konstruktywnie? Raczej będzie skakać po tych kanałach z piwskiem w łapie albo oglądać ciągle tasiemce (nie te organizmy). Jak aptekarka może być dobra w swym fachu jeśli przekonania nie pozwalają jej na sprzedaż pewnych środków, jak ksiądz może wspomagać wiernych, jeśli jest wyniosły bo ma się za wysłannika boga-dyktatora? itd.

Ideologie są faktycznie hamulcem postępu, ale zarazem są jego skutkiem, jako po prostu element kultury. I dlatego będzie ich coraz więcej. I dobrze, bo im lokomotywa postępu potężniejsza i szybsza, tym lepszych hamulców wymaga. Każdy kierowca, od maszera po pilota statku kosmicznego, dobrze to wie. Kto nie wiedział, już nie jedzie.

Czy ideologie są skutkiem postępu, cóż... Jeśli w jakimś stopniu odwołują się do skutków postępu, np. postępu wiedzy którejś dziedziny, to nie jest jednoznaczne z byciem skutkiem postępu. To jest próba ustosunkowania się do postępu, przy czym ideologie zawsze jeszcze wybiegają mocno naprzód stawiając zbyt odważne hipotezy na zbyt słabych przesłankach. Albo zupełnie nie rozumieją dziedziny do której się odnoszą, jak Hitler nie zrozumiał mechanizmów ewolucji. Metafory są fajne, sam ich nieraz używam, co pierwszy z komentatorów skwitował nazwaniem mnie poetą, ale każda metafora się urywa. Napisałem- hamulec postępu, a można stwierdzić- wszak hamulce są potrzebne. Nie, metafora, czy analogia się urywa, nie ma już zastosowania. Można posłużyć się inną- hamulce potrzebne są tym, którzy do postępu się nie przyczyniają, bo np. mnożą byty ponad potrzebę, tak naprawdę prowadząc do regresu. Kierunek postępu jest oczywisty i pozytywny, jeśli wiemy jak podążać jego drogą, to hamulce są zbędne, bo nie trafimy na żaden "mur", ani "przepaść". :D