W czasie budowy drogi w okolicach Jawora odnaleziono wykonany z brązu czekan. W tajemnicę, która tkwiła w jego rękojeści, wielu naukowcom trudno uwierzyć. Chodzi o wiek narzędzia. Wynik analiz w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej wydawał się wręcz nieprawdopodobny, dlatego próbki drewna trafił też do Specjalistycznego Laboratorium Atomowego w Seattle. - Te analizy mocno przesuwają początek historii Zagłębia Miedziowego w naszym regionie - wyjaśnia Arkadiusz Muła dyrektor muzeum w Jaworze:
- Dzięki tym badaniom można było ustalić prawdopodobną datę powstania najstarszego datowanego przedmiotu z miedzi na ziemiach polskich: początek 15 wieku p.n.e. Te znaleziska można porównać do czasów i skali choćby pierwszej dynastii w Chinach.
Do tej pory naukowcy byli przekonani, że początki wydobycia rudy miedzi w naszym regionie sięgają XIII wieku i miały miejsce w okolicach Iwin oraz Złotoryi. Teraz część podręczników do historii trzeba będzie poprawić.
Archeolog Katarzyna Sielicka sugeruje jednak, że narzędzie mogło być przywiezione znacznie później na przykład z Kotliny Karpackiej.
- Wtedy tutaj raczej metalurgii nie było z wykorzystaniem naszych surowców. Natomiast mamy inne zabytki metalowe na tym samym cmentarzysku i one są datowane na tysiąc lat przed naszą erą. Tak duże zagęszczenie może wskazywać, że te złoża miedzi nasze, lokalne były wykorzystywane tysiąc lat przed naszą erą.
Andrzej Andrzejewski, Foto: Tomasz Stolarczyk, Radio Wrocław
Zzabytki znalezione podczas budowy drogi S3 trafiły do Muzeum Regionalnego w Jaworze oraz do Muzeum Miedzi w Legnicy. Czekany - jak te na zdjęciu - można zobaczyć w Muzeum Miedzi na wystawie czasowej pt. "Drogą S3 w przeszłość".
Komentarz: W istocie pierwsze znane wytopy miedzi na naszych ziemiach sięgają okresu około 4000 lat p.n.e. Wśród wielu pozycji należy zwrócić uwagę na stanowiska archeologiczne: Gródek nad Bugiem, Brześć Kujawski, Złota k. Sandomierza. Mamy na nich udokumentowane wystąpienie tygli do wytopu miedzi pochodzących z okresu neolitu. Paweł Klóska
Czytaj też: Pomorska Troja | 
