Na gąbki słodkowodne natrafiono podczas rejsu badawczego po jeziorze Goczałkowickim. Tak dużych okazów nie zaobserwowano od wielu lat - poinformowało Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów (GPW) w Katowicach. Ich obecność świadczy m.in. o czystości wody.

W rejsie badawczym po jeziorze Goczałkowickim uczestniczyli naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, którzy od kilku lat stale współpracują z GPW. Podczas rejsu wykonano szereg zdjęć tych organizmów.

"W jeziorze Goczałkowickim natrafiono na dosyć duże skupiska gąbek słodkowodnych. Są rozmieszczone w różnych miejscach. Jeśli chodzi o ten obszar występowania to można powiedzieć, że są to organizmy dość duże" - powiedział PAP Jerzy Karczewski z wydziału biologii i ochrony środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Wisła Mała, 12.11.2005. Tysiące ptaków wędrownych odpoczywa na goczałkowickim zbiorniku wodnym w okolicach Wisły Małej. PAP/Andrzej Grygiel

Karczewski dodał, że występowanie gąbek słodkowodnych w zbiornikach, jest m.in. testem na czystość wody. "Ich obecność w wodzie świadczy o jej czystości i obfitości planktonu, a także wskazuje na to, że zbiornik świetnie nadaje się do hodowli ryb" - poinformował rzecznik GPW Piotr Biernat.

Gąbki należą do najstarszych organizmów wielokomórkowych (wyglądem bardziej przypominają rośliny niż zwierzęta). Dotąd poznano kilka tysięcy gatunków, z czego ponad sto występuje w wodach słodkich. "W Polsce osiągają kilkadziesiąt centymetrów wysokości lub średnicy, w zależności od kształtu dostosowującego się do podłoża. Ich ubarwienie zazwyczaj jest szarobrązowe lub żółtawe, zaś przy silnym naświetleniu - zielonkawe" - poinformowano.

Kolonie gąbek mają kształt krzewu, są przytwierdzone do podłoża. W Polsce gąbki zasiedlają zwykle płycizny, na których ruch wody jest największy. "Są wrażliwe na zanieczyszczenia, produkty gnicia (metan i siarkowodór), a także substancje toksyczne i oleje, dzięki czemu stanowią naturalne wskaźniki jakości wody w zbiorniku" - poinformowało GPW.

Odżywiają się odfiltrowując z wody nanoplankton i mikroplankton (bakterie, wiciowce, okrzemki, bruzdnice i pierwotniaki) oraz martwe cząsteczki organiczne. Duża liczba gąbek pełni także rolę biofiltrów, wychwytujących znaczne ilości zawiesin organicznych.

Gąbkami żywi się wiele bezkręgowców, np. skąposzczety. Na powierzchni kolonii gąbek mogą żyć inne organizmy m.in. skorupiaki, czy ślimaki.

Rejs badawczy został zorganizowany w ramach Zintegrowanego systemu wspomagającego zarządzanie i ochronę zbiornika zaporowego (ZiZOZap). To strategiczny projekt badawczy, który - jak zaznaczył Karczewski - zakłada m.in. badanie jakości wody (woda pitna), jak i wykorzystania pod względem turystyczno-rekreacyjnym.

Jezioro Goczałkowickie to sztuczny zbiornik wodny utworzony na Wiśle w 1956 r. Zajmuje powierzchnię ok. 32 km kw. Zbiornik spełnia dwa podstawowe zadania. Pierwsze z nich to wykorzystywanie jego wód do zaopatrzenia ludności oraz przemysłu Górnego Śląska (woda z Wisły jest ujmowana przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i przekazywana do dwóch stacji uzdatniania: w Goczałkowicach i w Strumieniu a następnie systemem rurociągów magistralnych przekazywana rejonowym odbiorcom). Zbiornik pełni również funkcję przeciwpowodziową. (PAP, Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl)