Wirusy czają się w najbardziej tajemniczych przestrzeniach, a nasza planeta gości ich całe mnóstwo, bowiem do tej pory zidentyfikowano około 3.000. Niemniej naukowcom nie udało się zbyt dużo dowiedzieć o wielkości i cechach świata wirusów ani o różnorodności ich genomu. Skupiając się bez reszty na ustaleniu różnorodności i charakterystyki wirusów, zespół naukowców z Hiszpanii i USA opracował nowe techniki identyfikacji nowych wirusów w wyjątkowych miejscach na świecie. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie mBio.

Brak pogłębionej wiedzy o świecie wirusów utrudnia naukowcom ustalanie pochodzenia pojawiających się patogenów i wymiany genów między wirusami. Naukowcy z Uniwersytetu w Barcelonie w Hiszpanii oraz z Uniwersytetu w Pittsburghu i Uniwersytetu Waszyngtońskiego w St Louis w USA twierdzą, że niezaobserwowane dotąd wirusy znalazły niszę w surowych ściekach i potencjalnie mogą mieć wpływ na zdrowie człowieka.

W toku badań sygnatur genetycznych tych wirusów w surowych ściekach w Europie, Ameryce Północnej i Afryce zespół wykrył sygnatury 234 znanych wirusów reprezentujących 26 rodzin. Zdaniem naukowców surowe ścieki zawierają najszerszy poznany jak dotąd wachlarz wirusów.

"Chcieliśmy zbadać środowiska, w których stężenie wirusów i ich zróżnicowanie jest relatywnie wysokie" - czytamy w artykule. "Przyjęliśmy założenie, że najwyższe stężenia wirusów będą występować tam, gdzie jest wysokie zagęszczenie gatunków żywicieli oraz, że różnorodność wirusów będzie odpowiadać ich bioróżnorodności."

Roger Hendrix z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu w Pittsburghu powiedział: "Zaskakującym był fakt, że znakomita większość wirusów, które odkryliśmy nie została jak dotąd odkryta ani opisana."

Pośród wirusów znanych już naukowcom znalazły się patogeny człowieka, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego i norowirus wywołujący biegunkę. Inne wirusy należą do znanych wszędzie "mieszkańców" ścieków, takich jak gryzonie czy karaluchy.

Surowe ścieki to również przystań dla bakterii, a wirusy żywiące się tymi bakteriami zdominowały znane sygnatury genetyczne. Zespół wskazuje również, że wiele ze znanych wirusów występujących w surowych ściekach pochodzi od roślin, co prawdopodobnie wynika z faktu, że ludzie zjadają rośliny i ich wirusy przewyższają liczbę innych typów wirusów w ludzkim stolcu.

Wypowiadając się na temat badań, profesor Hendrix stwierdza: "Najważniejsza kwestia, jak nas interesuje to skąd pochodzą pojawiające się wirusy?" Ich teoria mówi, że za pojawianie się nowych wirusów odpowiada wymiana genów. Aczkolwiek należy przeanalizować ich ogromne ilości, aby przeprowadzić dalsze badania nad wymianą genów.

"Najpierw trzeba zobaczyć las, zanim będzie można wybrać konkretne drzewo i pracować nad nim" - zauważa James Pipas, również z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu w Pittsburghu, naczelny autor raportu z badań. "Jeżeli między wirusami zachodzi wymiana genów to chcemy wiedzieć skąd te geny pochodzą, ale jeżeli dysponujemy wiedzą jedynie o niewielkim procencie istniejących wirusów, to brakuje nam wówczas większości lasu."

© Unia Europejska 2005 - 2011

Źródło: CORDIS

Referencje dokumentu: Cantalupo, P.G., et al. (2011) 'Raw sewage harbors diverse viral populations', mBio, 2 (5): e00180-11. DOI: 10.1128/mBio.00180-11.