Hordy azjatyckich imigrantów zalewają Europę i obie Ameryki. Mnożą się na potęgę. Nie tylko przejmują zasoby życiowe autochtonów, ale też nie mają oporów przed stosowaniem względem nich brutalnej przemocy fizycznej. Pierwotnie celowo sprowadzani przez prywatne firmy jako tania siła robocza całkowicie wymknęli się spod kontroli. Co więcej - niemieccy naukowcy właśnie wykazali, że dysponują niezwykle groźną bronią biologiczną.

Teoria spiskowa? Tym razem nie. Zagrożenie jest całkiem realne. A chodzi o biedronki.

1. Źródło: Wikipedia, ˆentomart

Pochodząca z Azji Środkowej biedronka Harmonia axyridis zwana arlekinem, harlekinem lub po prostu biedronką azjatycką jest uważana za jednego z najbardziej inwazyjnych owadów świata. Pierwotnie chętnie sprowadzana ze swej ojczyzny jako skuteczna broń w walce z mszycami szybko sama okazała się sporym zagrożeniem, szczególnie dla swoich rodzimych odpowiedników oraz uciążliwym szkodnikiem sadów owocowych i winnic. Doniesienia prasowe o systematycznym wypieraniu przez nią naszych rodzimych siedmiokropek to nie humbug. Dotąd jej sukces tłumaczono głównie czynnikami często wytykanymi również innym gatunkom inwazyjnym - wysoką płodnością, dużą agresywnością, skłonnością do przejmowania rozmaitych nisz ekologicznych, etc, ostatnio jednak wykryto czynnik dodatkowy. W jednym z majowych numerów Science zespół profesora Andreasa Vilcinskasa, entomologa z Uniwersytetu Justusa Liebiga w Giessen opisał dodatkowe sprzyjające arlekinom zjawisko, które śmiało można określić mianem broni biologicznej.

Zjawisko pewnej formy kanibalizmu pod postacią zjadania jaj i larw (również zresztą drapieżnych) innych biedronek nie jest czymś obcym także dla naszych lokalnych gatunków. Powszechnie lubiane kropkowane owady dość powszechnie zjadają sobie nawzajem przychówek, przychówek zresztą też od zjadania innych larw i jajek nie stroni. Nic dziwnego, że i arlekiny ochoczo przyłączyły się do tego procederu. To, co naukowcom wydało się dziwne, jednak, to do niedawna niezrozumiały mechanizm obronny zapobiegający wzajemności - spożywanie jaj azjatyckiego intruza okazywało się zabójcze dla przedstawicielek rodzimych gatunków.

Pierwszym podejrzanym stała się niedawno wykryta harmonina - obecny w hemolimfie (owadzi płyn ustrojowy odpowiadający swymi funkcjami naszej krwi i chłonce) arlekinów metabolit o silnych właściwościach antybakteryjnych. To alkaloid zdolny do powstrzymania całego spektrum mikrobów, w tym także tych groźnych dla człowieka, jak chociażby prątki gruźlicy czy zarodziec sierpowy (Plasmodium falciparum), jeden z gatunków pierwotniaków wywołujących malarię - zatem substancja interesująca również w kontekście badań biomedycznych. Wykryto go także w jajach owada, stąd uznano, że prawdopodobnie jest odpowiedzialny za szkodliwe efekty spożycia.

Zespół z Giessen tę właśnie hipotezę poddał testom.

Sama harmonina, o dziwo, okazała się niewinna - zaaplikowanie jej, nawet w wysokich stężeniach, nie zabijało innych biedronek, w przeciwieństwie do arlekinowej hemolimfy. Badacze zaczęli szukać dalej. Z pomocą przyszła im niespodziewanie klasyczna mikroskopia świetlna. Obserwując hemolimfę biedronek azjatyckich pod mikroskopem wykryli w niej liczne mikrosporydia. Organizmy te to obligatoryjne pasożyty namnażające się wewnątrz innych komórek eukariotycznych (posiadających jądra komórkowe). O ile biedronki Harmonia axyridis wydają się być uodpornione na obecność pasożytów, o tyle wstrzyknięcie tych wyizolowanych z hemolimfy arlekinów organizmów biedronkom rodzimym okazało się dla nich zabójcze - wszystkie poddane tej procedurze chrząszcze zmarły w przeciągu 2 tygodni, w przeciwieństwie do biedronek, którym podano mikrosporydia unieczynnione termicznie, sam bufor kontrolny lub pozbawioną pasożytów hemolimfę arlekinów. Wszystko wskazuje na to, że to właśnie pasożytujące na biedronkach azjatyckich mikroorganizmy stanowią biologiczną broń wyniszczającą rodzime gatunki tego popularnego owada i przyczyniającą się do dominacji tego konkretnego gatunku inwazyjnego.

Oryginalny artykuł: Invasive Harlequin Ladybird Carries Biological Weapons Against Native Competitors; A. Vilcinskas, K. Stoecker, H. Schmidtberg, C.R. Röhrich, H. Vogel; Science, Vol. 340 no. 6134 pp. 862-863. Streszczenie: Invasive ladybird has biological weapon, Ed Yong