Zazwyczaj malowidła, pismo czy przedmioty artystyczne pozostawione przez naszych antenatów i odkrywane przez archeologów przywodzą na myśl hieroglify lub malowidła naskalne wykonane rękami pierwszych ludzi. Prawdopodobnie rzadziej kojarzymy te rzeczy z brytyjskimi grupami punkowymi lat 70. XX w. - tak przynajmniej było do tej pory.

Do działania przystępuje grupa archeologów z Wlk. Brytanii. Co będzie badać? Graffiti wykonane przez grupę Sex Pistols na ścianach londyńskiego mieszkania, które muzycy wynajmowali w połowie lat 70. XX w.

Prezentując swoje odkrycia w czasopiśmie Antiquity, zespół sugeruje, że graffiti odnalezione za szafami w budynku przy Denmark Street w Camden mają taką samą wartość historyczną, jak na przykład malowidła wykonane przez pierwszych ludzi w objętych ochroną jaskiniach Lascaux w południowej Francji.

Archeologowie dr John Schofield z Uniwersytetu w Yorku i niezależny naukowiec dr Paul Graves-Brown opisują odkryte graffiti jako "bezpośrednią i przejmującą reprezentację radykalnego i dramatycznego ruchu kontestacji". Zespół jednocześnie przyznaje, że niektórzy mogą nie zgodzić się z tym opisem i uznać graffiti za toporne, obraźliwe i krępujące.

Po przeanalizowaniu treści graffiti zespół doszedł do wniosku, że ich obecność potwierdza, iż mieszkanie przy Denmark Street jest istotnym stanowiskiem historycznym i archeologicznym. Denmark Street jest często opisywana jako londyńska "Tin Pan Alley" - nawiązanie do ulicy na Manhattanie w Nowym Jorku, USA, gdzie wielu muzyków, kompozytorów i tekściarzy zamieszkiwało na przełomie XIX i XX w.

Denmark Street stała się głośna ze względu na swoje powiązania z kulturą masową lat 50. i 60. XX w., gdyż to właśnie tu wielu tekściarzy, kompozytorów i wydawców miało swoje siedziby. W latach 60. zespół Rolling Stones nagrał swój pierwszy album w studio przy tej ulicy, a w latach 70. miejsce ulicy w historii rock and rolla zostało przypieczętowane zainstalowaniem się Sex Pistols. Obecnie ulica jest największym skupiskiem sklepów muzycznych w Londynie. Mieszkanie, w którym kiedyś mieszkała grupa Sex Pistols jest teraz wykorzystywane na biura.

Naukowcy sfotografowali i wykonali kompletne kopie cyfrowe graffiti. Większość z nich można przypisać głównemu wokaliście Johnemu Lydonowi, lepiej znanemu pod pierwszym pseudonimem scenicznym Johnny Rotten. Składa się na nie osiem karykatur jego samego i członków grupy oraz ówczesnego menedżera Malcolma McLarena, jak również innych osób powiązanych z grupą.

Dr Schofield tak komentuje odkrycie: "Prasa bulwarowa utrzymywała kiedyś, że wczesne nagrania Beatlesów odkryte w BBC to najważniejsze odkrycie archeologiczne od czasów grobu Tutenhamona. Graffiti Sex Pistols na Denmark Street z pewnością mają tą samą rangę i - naszym zdaniem - zawłaszczają ją."

Kolejną kwestią, jaka staje przed naukowcami to, czy tak niekonwencjonalna spuścizna powinna być traktowana i zabezpieczana w ten sam sposób, co bardziej tradycyjne artefakty. Zespół jest przekonany, że ich stanowisko badawcze można opisać jako "anty-dziedzictwo", gdyż przeczy temu, co praktycy z zakresu dziedzictwa zwykle cenią lub chcą zabezpieczyć.

Dr Schofield dodaje: "Czujemy się usprawiedliwieni pokazując język establishmentowi w branży dziedzictwa kulturowego i sugerując, że obrazoburstwo punków zapewnia kontekst dla podejmowania decyzji konserwatorskich. Wzywamy do tego, co bezpośrednio wynika z postawy punków wobec głównego nurtu, wobec władzy: zaprzeczanie normom i rzucanie wyzwań konwenansom. To historycznie i archeologicznie ważne stanowisko ze względu na materiały i dowody, jakie zawiera. A czy powinniśmy je zachować dla tego pokolenia i kolejnych? W naszej opinii w przypadku anty-dziedzictwa stosowane są odmienne zasady. Budynek jest bez wątpienia ważny i może spełniać kryteria do wciągnięcia na listę budynków oznaczonych niebieską tabliczką - jeżeli nie teraz to z czasem".

© Unia Europejska 2005 - 2011

Źródło: CORDIS

Referencje dokumentu: Schofield, J. and Graves-Brown, P. (2011) The filth and the fury: 6 Denmark Street (London) and the Sex Pistols. Antiquity. Volume 85, No 33, pp. 1385-1401.