Jeszcze kilka dekad temu wschodnia Polska mówiła, że woda jest płytka, zaś zachodnia, że jest miałka. Kaszubiacy i Kociewiacy mówili, że jest snadka. Dziś wszyscy mówimy jak dawniej na wschodzie.

Wśród Słowian powszechniejsze jest określenie 'miałki'. Tak mówią wszyscy na wschód od Bugu. Od tego pochodzi słowo mielizna.

'Płytki' to słowo górali karpackich (tak mówią też Chorwaci, Serbowie i Słoweńcy), które opanowało całą Polskę wskutek upowszechnienia edukacji od XVIII w. Spopularyzował je ksiądz podlaski Jan Krzysztof Kluk (Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych).

Oprac. na podstawie mapy 527 z Małego atlasu gwar polskich Dialektologia UAM

Kluk był czołowym przyrodnikiem polskiego Oświecenia. Opublikował wiele prac, które stanowiły przełom w ówczesnych polskich naukach przyrodniczych i rolniczych:

• Roślin potrzebnych, pożytecznych, wygodnych, osobliwie krajowych albo które w kraju użyteczne być mogą, utrzymanie, rozmnożenie i zażycie 3 tomy
• Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo. 4 tomy
• Rzeczy kopalnych osobliwie zdatniejszych szukanie, poznanie i zażycie. 2 tomy
• Botanika dla szkół narodowych
• Dykcjonarz roślinny, w którym podług układu Linneusza są opisane rośliny nie tylko krajowe, dzikie, pożyteczne albo szkodliwe: na roli, w ogrodach, oranżeriach utrzymywane: ale oraz i cudzoziemskie, które by w kraju pożyteczne być mogły albo z których mamy lekarstwa, korzenie, farby etc. 4 tomy
• Zoologia, czyli zwierzętopismo dla szkół narodowych.

Odtąd oświeceni mówili, że woda jest płytka, zaś miałka woda stała się słowem staropolskim. Była to zmiana racjonalna etymologicznie, gdyż słowo miałki pochodzi od drobnego mielenia. Zdarza się jednak i dziś usłyszeć w okolicach Gdańska, że Wisła jest za snadka.

Więcej: Anna Ziembińska, Analiza rozwoju semantycznego leksemów 'płytki' i 'miałki', Linguarum Silva 3, 77-97 2014