Kampania z 1015 roku, zorganizowana przez Cesarstwo z szerokim rozmachem, zakończyła się dla najeźdźcy niesławnym odwrotem i utratą tylnych straży na ziemi Dziadoszan. A już dwa lata później kolejna wyprawa cesarska oblegała ważne śląskie grody: Głogów i Niemczę.

Dziadoszanie — lud pogranicza

Plemię Dziadoszan było największym, obok Ślężan, na Śląsku. Terytorium, na którym miało swoje siedziby, liczyło od około 2500 do ponad 3000 kilometrów kwadratowych.

Kraina Dziadoszan pokryta była w większości puszczami i borami, nie różniąc się pod tym względem od innych ziem przyszłej Polski.

Dziadoszanie są najczęściej wzmiankowanym plemieniem w źródłach pisanych dotyczących Śląska. Najstarsze z nich, Opis grodów i krain z północnej strony Dunaju, znane pod nazwą Geograf Bawarski (z około 845 roku), zawiera między innymi nazwy śląskich plemion oraz wykaz ich grodów lub okręgów grodowych. Dziadoszanom przypisano w tym dokumencie 20 grodów (civitates). W okolicach Głogowa wybudowali oni m.in. grody w sąsiedztwie obecnych miejscowości Chobienia, Dalków, Dankowice, Dobrzejowice, Jakubów, Obiszów, Orsk czy Przedmoście. Stanowiły one linię obronną wzdłuż Odry i Wzgórz Dalkowskich, skierowaną prawdopodobnie przeciw ekspansji sąsiadów. W X wieku tereny Dziadoszan dostały się pod wpływy czeskie, a około 990 roku ich ziemie wchłonęło tworzące się państwo Mieszka I. Mimo tego przekonanie o rozległym terytorium Dziadoszan, silnym znaczeniu i ich odrębności w tej części Śląska, utrzymywało się jeszcze wiele lat, czego dowodzą choćby liczne wzmianki o nich w kronice biskupa Tiethmara.

• Źródła:
  • Kronika Tiethmara, t. I-II, Wrocław 2006
  • Die Annales Quedlinburgenses [Roczniki Kwedlinburskie], Hannover 2004.
• Opracowania:
  • Althoff Gerd, Ottonowie. Władza królewska bez państwa, Warszawa 2009.
  • Blaschke Julius, Geschichte der Stadt Glogau und des Glogauer Landes, Glogau 1913.
  • Bogacki Michał, Przemiany w wojskowości polskiej od połowy X wieku do 1138 roku. Kształt i organizacja armii, Toruń 2007.
  • Bogacki Michał, Broń wojsk polskich w okresie średniowiecza, Zakrzewo 2009.
  • Bogusławski Wilhelm, Słowianie Zachodni. Dzieje, obyczaje, wierzenia [w:] Słowiańszczyzna północno-zachodnia od VI do połowy XIII wieku. Zmiana stosunku Polski do Niemiec, Czech i Słowian zaodrzańskich, Warszawa 2014.
  • Boryna Maciej, Dawne życie mieszkańców Borów Dolnośląskich na przykładzie Lubiechowa w byłym powiecie szprotawskim, Szprotawa 2013.
  • Bunar Piotr, Sroka Stanisław, Słownik wojen, bitew i potyczek w średniowiecznej Polsce, Kraków 2004.
  • Czaja Dariusz Andrzej, Warownia głogowska w dobie pierwszych Piastów. Znaczenie militarne Głogowa w X-XII wieku, Głogów 2010.
  • Czaja Dariusz Andrzej, 1015. Bitwa w krainie Dziadoszan, Głogów 2015.
  • Czapla Krzysztof, Dziadoszanie. Plemię zamieszkujące ziemię głogowską w X wieku, Głogów 2014.
  • Dąbrowski Edward, Funkcje obronne przejść w rejonie ujścia Bobru za pierwszych Piastów [w:] Archeologia w studiach nad najstarszymi dziejami Krosna Odrzańskiego, pod red. M. Magdy-Nawrockiej, A. Nawojskiej, J. Szymczaka, Krosno Odrzańskie 2006.
  • Grabski Andrzej Feliks, Bolesław Chrobry. Zarys dziejów politycznych i wojskowych, Warszawa 1964.
  • Labuda Gerard, Mieszko II. Król Polski (1025-1034), Poznań 2008.
  • Matuszkiewicz Feliks, Historia Szprotawy, tłumaczenie i opracowanie Kuczer Jarosław, Szprotawa 2010.
  • Miśkiewicz Benon, Studia nad obroną polskiej granicy zachodniej w okresie wczesnofeudalnym, Poznań 1961.
  • Nowakowski Andrzej, Wojskowość w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005.
  • Olejnik Karol, Cedynia, Niemcza, Głogów, Krzyszków, Kraków 1988.
  • Pastuszka Wojciech, Gdzie Chrobry pobił Niemców? [w:] „Archeowieści", 13 grudnia 2013 roku [dostęp: 29 sierpnia 2017 roku]
  • Polska technika wojskowa do 1500 roku, pod redakcją Andrzeja Nadolskiego, Warszawa 1994.
  • Rochala Paweł, Niemcza 1017, Warszawa 2004.
  • Strzelczyk Jerzy, Bolesław Chrobry, Warszawa 2014.
  • Ze studiów nad średniowiecznym Głogowem i Krosnem, pod redakcją Stanisława Kowalskiego, Zielona Góra 1970.
  • Żukowski Robert, Rycerstwo polskie X-XV w., Warszawa 1999.

Tekst został pierwotnie opublikowany w magazynie histmag.org. Przedruk na zasadzie wolnej licencji CC BY-SA 3.0.

Dodaj komentarz do strony..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word