|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Kultura » Etnologia
Stosunek do własnego ciała u Starożytnych Egipcjan Autor tekstu: Wiesław Jaszczyński
W
latach 70-tych i 80-tych miałem okazję pracować w Egipcie jako lekarz i jednocześnie pilot samolotowy w akcjach agrolotniczych. Dało to mi niezwykłą
okazję do podróży po całym Egipcie od Aleksandrii do Asuanu i zobaczenia,
przy okazji, prawie wszystkich godnych uwagi zabytków liczących po kilka tysięcy
lat i nastrajających do filozoficznych rozważań i refleksji.
W
1973 r., kiedy Egipt był w stanie ostrej wojny z Izraelem, turystyka
zagraniczna w Egipcie całkowicie zamarła. Pojawiająca się czasem w ciekawych
miejscach turystycznych grupa naszych pilotów była na ogół jedynymi zwiedzającymi.
Odwiedzając kiedyś nasze lądowisko w El Balyana w drodze do Qeny skręciłem
do wioski El-Arâba el-Madfûna, w której znajduje się świątynia w Abydos. Zapytany po drodze Arab, jak można zwiedzić świątynię, odpowiedział: — Szukaj „Madame Seti". Najlepiej zapytaj w pubie.
W
pubie znalazłem panią, około 80-ciu lat, Angielkę, która okazała się
archeologiem, odkrywającą tę świątynię wraz ze swoim mężem w początkach
lat 30-tych XX w. Po śmierci męża nie wróciła do Anglii, pozostała przy
świątyni, otrzymała od rządu egipskiego niewielką emeryturę a przez
okolicznych Arabów, z wyczuwalnym wielkim szacunkiem, została nazwana "Madame
Seti" od imienia faraona, założyciela i pierwszego budowniczego świątyni,
którą ona odkopywała (zdjęcie powyżej). Mam jeden wyrzut sumienia, że nie
zapytałem Jej o prawdziwe nazwisko i go nie znam.
Dzięki
Niej dowiedziałem się bardzo wiele i zobaczyłem na ścianach świątyni
reliefy, na które nawet nie zwróciłbym uwagi, zwiedzając świątynię sam.
Ciekawe jest to, że informacji tych nigdzie potem nie znalazłem w żadnych
opracowaniach naukowych. Czyżby chrześcijańska pruderia nie pozwalała o tym
pisać?
„Madame Seti" czytała egipskie hieroglify na ścianach i tłumaczyła mi ich
znaczenie. Świątynia posiada 7 wnęk jakby kaplic, każda z nich ozdobiona
jest pięknymi malowidłami i płaskorzeźbami.
W jednej z tych wnęk zwróciła moją uwagę na historię o Ozyrysie, jego żonie Izydzie i bracie Secie. Set zamordował Ozyrysa poćwiartował jego zwłoki i wrzucił
do Nilu. Według wierzeń ówczesnych Egipcjan dusza uchodziła z ciała poprzez
prącie. Na zdjęciu widoczna jest dusza Ozyrysa w postaci ptaka
wydobywająca się z członka, z lewej strony widoczny jest Set. Izyda następnie
pozbierała kawałki męża poskładała je razem i wdmuchnęła mu duszę z powrotem do ciała tą samą drogą. A więc zjawisko tzw. „miłości francuskiej" określane
dzisiaj często eleganckim zwrotem angielskim "oral-genital contact"
znane było już w starożytności i traktowane zupełnie normalnie.
Egipcjanie
zresztą traktowali ciało człowieka i jego funkcje jako jedną,
nierozdzielną całość i nie wykazywali do części tego ciała
jakichkolwiek uprzedzeń. Faraon przedstawiany był często w pełni męskich sił z dużym wzwiedzionym członkiem.
Widoczne na zdjęciach uszkodzenia wizerunków narządów płciowych
Ozyrysa zostały dokonane już w okresie późniejszym przez chrześcijan,
szukających schronienia w ruinach świątyń egipskich. Jak widać obsesje
seksualne chrześcijan datują się od samego początku. Prawdopodobnie zostały
przejęte od pierwszych apostołów i proroków wykazujących rozmaite aberracje
na tym tle a potem silnie wzmacniane przez ich następców (szczególną rolę
odegrali tutaj św. Augustyn i św. Tomasz z Akwinu). Dokładali się następnie prawie wszyscy urzędujący papieże aż do
naszych czasów.
Sytuacja
obecna w tej materii jest następstwem rozkwitu w Europie chrześcijaństwa i powstałych w tej materii mitów. Pod jego wpływem nastąpił podział ciała
człowieka, który można by ująć w następującą tabelę.
Podział
ciała człowieka wg chrześcijańsko-europejskich pojęć przyzwoitości |
Części
przyzwoite |
Części
mniej przyzwoite |
Części
nieprzyzwoite |
głowa i twarz |
ramiona |
kobiece piersi |
dłonie i stopy |
plecy |
uda |
przedramiona |
kolana |
pośladki |
łydki |
|
narządy płciowe |
Zaostrzanie chrześcijańskich wymagań w tym względzie dotyczyło całego
okresu średniowiecza i uwidoczniło się szczególnie w sztuce, malarstwie i rzeźbie. Wystąpiły silnie zjawiska pruderii i zakłamania. Co innego obowiązywało
na zewnątrz a co innego w azylu domowym. Potępiano oficjalnie wszelkie
„golizny", przykłady Goi, Rubensa, Rembrandta czy Picassa są szeroko
znane. Niektóre ich dzieła nie są wystawiane do dzisiaj. Obraz Courbeta „Początek świata"
namalowany w 1866 r. ujrzał światło dzienne dopiero w latach 90-tych XX w.
Watykański indeks zakazanych książek został zniesiony dopiero w 1966 r. Łamanie
tabu wokół seksualności człowieka rozpoczęło się od opublikowania Raportu
Kinsey’a w 1948 r., po którym nastąpiła rewolucja seksualna. Kościół
chciałby wcisnąć obecną Europę z powrotem w okowy pojęć średniowiecznych,
albowiem władza nad seksem i pojęcie grzechu ze spowiedzią to władza
absolutna nad jednostką, za czym oczywiście idą pieniądze (kupowanie odpustów i inne formy pieniężne żalu za grzechy). Ale czy to jest w obecnych czasach
możliwe?
FRANCISCO GOYA Y LUCIENTES, Maja naga. 1800-1803. Olej płótno, 97 × 190 cm. Museo del Prado, Madryt.
« Etnologia (Publikacja: 09-12-2003 )
Wiesław JaszczyńskiDoktor medycyny. Emerytowany lekarz (specjalista medycyny morskiej i tropikalnej), i pilot (latał m.in. w Afryce), były wiceminister zdrowia i opieki społecznej, oraz Główny Inspektor Sanitarny Kraju w latach 1994-1998. Przez dwa lata jako lekarz naczelny Międzynarodowego Portu Lotniczego w Trypolisie zabezpieczał medycznie muzułmańskie pielgrzymki do Mekki. Laureat Złotej Honorowej Odznaki Fundacji Promocji Zdrowia (2000), odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001), jako pierwszy Polak otrzymał godność honorowego patrona Międzynarodowej Federacji Lotniczej FAI (2002). Mieszka w Szczecinie. Więcej informacji o autorze Liczba tekstów na portalu: 36 Pokaż inne teksty autora Najnowszy tekst autora: Ostatni lot | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 3132 |
|