 |
         |
|
 |
Kultura » Sztuka David Lynch - Łódź Oniryczna - kobiety i fabryki [2] 30 fotografii Lyncha po wystawie pozostało w Łodzi, w kolekcji Galerii Atlas Sztuki (kierowanej przez Jacka Michalaka). „Fotografii z Łodzi"- trochę niezrozumianych i zapomnianych przez Łódź, które są jej „portretem lynchowskim", pierwszą impresją ZIEMII OBIECANEJ — ale, na których nie rozpoznaje się Łodzi. W 2004 r. odbyła się pierwsza ekspozycja zagraniczna kolekcji Atlasu Sztuki w Galerii Port Autonome, w Paryżu (17.9-17.10.2004), pod tytułem „David Lynch et Łódź". Jak komentowała prasa francuska: „podmiotem fotografii jest Łódź widziana przez obiektyw Lyncha, który chciał uchwycić jej esencję, duszę, tajemniczość, szczodrość i dekadencję". Autor oddał „najlepsze" wrażenie — w sensie rozumianym przez Gillesa Deleuze, jakie Łódź może dać. Jej przeszłość przemysłowa, historia czterech kultur, które ukształtowały oblicze miasta, tragedia drugiej wojny światowej oraz łódzkiego getta, degradacja miasta w okresie komunizmu. We fragmentarycznych łódzkich pejzażach postindustrialnych, w dymach, odpryskach tynku, liszajach wilgoci — kawałkach rzeczywistości stygmatyzowanych przez czas — jest ukryte spektrum Łodzi, o którym pisał Roland Barthes w książce „La chambre claire". „Kobiety i fabryki" — Lynch podkreślił ideę, która była dla niego ważna, kiedy narodził się pomysł ekspozycji „kolekcji łódzkiej" w Rzymie. Fotografował fabryki w dzień (piękne i przerażające swoim degradem) i kobiety nocą... Może dlatego zakochał się w Łodzi?
W tym lynchowskim Labiryncie złożonym z pokojów, charakteryzujących się kolorami ścian i lampami, przechodzi się z filmu realnego do filmu wewnętrznego, z jednego miejsca geograficznego do innego miejsca położonego w wyobraźni, z zewnątrz do wewnątrz i z jutra do wczoraj — poprzez: schody, korytarze, drzwi ze znakiem Axxon n, ekran telewizyjny i kinowy oraz przez dziurę wypaloną papierosem w jedwabnej sukience.
„Moje filmy nie biorą się ze snów, lecz zaczynają się od jakiejś idei" - „artysta globalny" podkreśla często. Przyjechał do Łodzi już z ideą „kobiety i fabryki", szukając nowych idei do swojego filmu. W jednym z wywiadów w prasie zagranicznej, pytany o Łódź, żartował: „Kiedy zapukali do moich drzwi ludzie z "Camerimage Gang", aby zaprosić mnie do Łodzi, powiedziałem że chcę sfotografować kobiety i fabryki. Oni mi to obiecali i dotrzymali słowa. Od „kobiet i fabryk" zaczęły się inne idee... Już od 2002 r., mówi się o tym, że David Lynch chciałby otworzyć szkołę i studio w Łodzi. Amerykański reżyser nie myślał nigdy o opuszczeniu Los Angeles, ale Łódź to dla niego „poważny flirt". Oglądał różne miejsca, odbyły się oficjalne rozmowy, były i są nadzieje… W międzyczasie nakręcił swoje wielkie dzieło "INLAND EMPIRE". W 2006 r., powstała w Łodzi Fundacja Sztuki Świata (World Art Foundation założona przez reżysera Davida Lyncha, właściciela Galerii Atlas Sztuki i współwłaściciela Grupy Atlas Andrzeja Walczaka oraz dyrektora Camerimage Marka Żydowicza), która postawiła sobie za cel rewitalizację i przekształcenie byłego kompleksu postindustrialnego EC-1 (budynek dawnej hali maszyn elektrociepłowni z XIX w.) i uruchomienie Centrum Sztuki Świata, które będzie gościć studio filmowe Davida Lyncha zajmujące się obróbką dźwięku (tzw. „Wieża Lyncha"), nowe struktury dla Festiwalu Camerimage, studia fotograficzne i baletowe, atelier artystów, muzeum sztuki współczesnej z przeźroczystymi ścianami, nawiązujące do „szklanych domów". Specjalna Strefa Kultury, która wspomoże proces gentrification obejmujący rozległy obszar urbanistyczny Łodzi, lecz nie jako transformację tout court pejzażu miejskiego poprzez wyburzenie i zniszczenie starej zabudowy, ale jako akt konserwacji urbanistycznej i rewaloryzacji oraz adaptacji architektury postindustrialnej z XIX wieku.
Gentrification pozytywna, gdzie powraca się przede wszystkim do powołania Łodzi jako miasta sztuki współczesnej i kinematografii, gdzie stare fabryki mogą zacząć żyć nie tylko jako centra handlowe, ale jako metaforyczna Fabryka Kultury, Industria Sztuki. — „To bardzo piękny pomysł. Mam nadzieję, że w EC-1 powstanie miejsce spotkań ludzi, służące temu, by marzyć i tworzyć, gdzie będą mogli spotykać się artyści z całego świata. Mam nadzieje, że tu będą rodzić się nowe idee, bo wszystko zaczyna się zawsze od jakiejś idei…" — powiedział reżyser. Może Lynch odnajdzie w Łodzi swoją ZIEMIĘ OBIECANĄ? — miasto, które pozwala śnić i produkuje sny… Stars make dreams and dreams make stars... BIBLIOGRAFIA:
PRASA:
« Sztuka (Publikacja: 14-10-2007 )
str. 5581 |
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Również w 2003 r., reżyser amerykański nakręcił w Łodzi zdjęcia do filmu krótkometrażowego „The Green Room in
Lodz", (z udziałem Krzysztofa Majchrzaka, Leona Niemczyka i Karoliny Gruszki).
Projekt ten rozwinął się później w jego wielkie dzieło „INLAND EMPIRE" (w którym zagrali Laura Dern, Harry Dean
Stanton, Justin Theroux, Jeremy Irons), prezentowane na 63. Międzynarodowym
Festiwalu Sztuki Filmowej w Wenecji, w 2006 r., gdzie David Lynch otrzymał Złotego Lwa za całokształt kariery. "To historia tajemnicza… Tajemniczego świata
ukrytego we wnętrzu innych światów… w którego środku jest kobieta...
zakochana kobieta w niebezpieczeństwie"… to włoska synteza długiego i bardzo złożonego filmu, porównywanego z „8
1⁄2" Federico Felliniego.
Jak pokazał to Pierluigi Basso Fossali w eseju „Note sul INLAND EMPIRE
2006", w książce „Interpretazione fra i mondi. Il pensiero figurale di
David Lynch" („Interpretacja pomiędzy światami. Myśl figuralna Davida
Lyncha — przyp. aut.), analiza semiotyczna w tym przypadku jest bardzo trudna i na wiele pytań nie ma jeszcze odpowiedzi. To film w filmie, w filmie i jeszcze
kolejnym filmie (On High in Blue Tomorrows, stary polski film "47", „Rabbits",
„The Green Room in Lodz"), gdzie we wszechświecie lynchowskim, wszystkie
lynchowskie światy łączą się w jednym enigmatycznym miejscu, w jakim zatraca się
wymiar czasu i przestrzeni: w imperium wewnętrznym, w imperium umysłu (tytuł włoski filmu). — Nigdy nie pracowałem wcześniej nad takim projektem. Ten film jest inny, bo nie miał scenariusza, pisałem scenę po scenie, bo miałem przeczucie, że wszystko się łączy — ta idea jest połączona z tym pokojem i w jakiś sposób
połączona z tą ideą w tamtym pokoju". — reżyser opowiadał o filmie prasie zagranicznej,
Miasto Europy
Wschodniej, enigmatyczne i nie rozpoznawalne w „INLAND EMPIRE" to znowu Łódź. Film w koprodukcji amerykańskiej, polskiej i francuskiej był kręcony w Los Angeles i w Łodzi. Scena po scenie
to bezustanne przechodzenie pomiędzy location polskimi i amerykańskimi, jak w symbolicznej sekwencji, w której pojawia się zaśnieżona
ulica Łodzi oraz Walk of Fame w Los Angeles, gdzie na chodniku Hollywood
Boulevard umiera Sue Blue, interpretowana przez Nikki Grace, w których rolę
wcieliła się Laura Dern. Reżyser wybrał szczególne miejsca, kiedy kręcił film w HOLLYŁODZI. Apartament Rubinsteina w Grand
Hotelu to pokój 47, gdzie jest uwięziona Lost Girl (Karolina Gruszka ogląda
natomiast w telewizorze film krótkometrażowy "Rabbits", zrealizowany przez
Lyncha w 2002 r., dla swojego portalu internetowego). Sceny "INLAND EMPIRE"
były kręcone w Willi Herbsta, w starej przędzalni, a także przy
ulicy Targowej, niedaleko Szkoły Filmowej i Muzeum Kinematografii.
Jak w swoich
„30 fotografiach z Łodzi" w „INLAND EMPIRE", David Lynch "ujawnia" Łódź, wydobywa ją z ciemności i oświetla jej nocną atmosferę:
pejzaż zimowy, widok ulicy, detale architektoniczne, wnętrza pokojów, willi,
pałaców, fabryk tekstylnych. „Zapada noc w wielkim tajemniczym
mieście Łodzi, W ciemności, na niebie gwiazdy zwolna tańczą z półksiężycem, a na ulicy, w głębi cienia oczekuje
kobieta…" — Lynch poświęcił Łodzi ten wiersz.
Rob Krier -
architekt wybrany przez Fundację Sztuki Świata, który przygotował projekt dla Łodzi, przewidział także Plac Kobro (dedykowany Katarzynie Kobro) oraz cztery ulice:
Polską, Żydowską, Niemiecką, Rosyjską, będące symbolem przeszłości i przyszłości miasta, przejściem z wczoraj w jutro.
Dziennikarka i krytyk sztuki. Autorka książki 
| [ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ] Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator) | ||
 | ||