| Śląsk z dostępem do morza (04-06-2020) |
To Europa - ale 20 milionów lat temu, w miocenie. Śląsk leżał wówczas nad "morzem galicyjskim", a Tatry były wyspą. "Czechom z tamtych czasów pozostało słowo 'ahoj!' na dzień dobry" ;) Klimat był ciepły i łagodny. Rosły palmy, a na rozległych, podmokłych obszarach gromadziła się substancja organiczna, przekształcona później w węgiel brunatny.
Rekonstrukcja - Ronald Blakey, Colorado Plateau Geosystems, Inc. za: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy |
| |
| Suwałki, Syberia, Alaska - łączy je wieczna zmarzlina. Suwalska anomalia termiczna (24-06-2018) |
 Powszechnie wiadomo, że im głębiej wwiercamy się w skorupę ziemską tym skały są bardziej gorące. Są jednak takie niezwykłe miejsca na kuli ziemskiej gdzie ta zasada nie obowiązuje. Taki fenomen przyrodniczy, unikatowy w skali europejskiej, mamy na Suwalszczyźnie, w okolicach Udrynia i Szypliszek. W latach siedemdziesiątych zeszłego stulecia zauważono, że we wszystkich odwiertach w tym rejonie, temperatura zamiast rosnąć wraz z głębokością - paradoksalnie maleje!
Dr Jan Szewczyk z Państwowego Instytutu Geologicznego postawił w 2002 r. hipotezę, że bezpośrednią przyczyną ..(jeszcze 5105)» |
| |
| Maurycja: nieopodal Madagaskaru odkryto zaginiony kontynent (02-02-2017) |
| Maurycja to zatopiony 84-60 mln lat temu mikrokontynent na obszarze Oceanu Indyjskiego, zlokalizowany na północ i na wschód od Madagaskaru pomiędzy obecnym Mauritiusem i Seszelami. Obecnie wypiętrzenie dna w tym rejonie tworzy Grzbiet Maskareński - największy podmorski płaskowyż w Oceanie Indyjskim.
24 lutego 2013 roku zespół naukowców z Norwegii, RPA, Wielkiej Brytanii i Niemiec opublikował na łamach czasopisma "Nature Geoscience" wyniki badań próbek skał zebranych na wybrzeżu Mauritiusa, wyspy zlokalizowanej na Oceanie Indyjskim pomiędzy Madagaskarem ..(jeszcze 1476)» |
| |
| Cyrkon może wywodzić w pole badających początki Ziemi (16-04-2015) |
|
Cyrkon - dzięki któremu ustala się czas powstania najstarszych skał na Ziemi - może sprowadzać badaczy na manowce. Przy datowaniu z użyciem tego minerału pomyłki mogą niekiedy sięgać nawet pół miliarda lat - pokazał zespół polskiej badaczki.
ŚWIADKOWIE NARODZIN ZIEMI
Wiadomo już, że Ziemia powstała ok. 4,6 mld lat temu, ale jest jeszcze wiele luk w wiedzy o tym, jak wyglądały początki naszej planety. "Świadkami" narodzin Ziemi mogą być najwyżej najstarsze minerały czy fragmenty skał. Poszukiwania takich pradawnych kamieni wcale jednak nie jest proste. Przez miliardy lat w skorupie ziemskiej zachodziły przecież ciągle reakcje chemiczne, ..(jeszcze 4085)» |
| |
| Wulkany jako regulatory życia i klimatu (02-05-2014) |
| Niektóre z najbardziej znanych i niszczycielskich katastrof naturalnych w historii wiążą się z erupcjami wulkanów. Szacuje się, że ponad 260.000 ludzi straciło życie w ciągu ostatnich 300 lat z powodu erupcji i ich następstw. Aczkolwiek wulkanów nie należy oceniać jako siły wyłącznie destrukcyjnej, bowiem mogą one również odegrać istotną rolę w zapewnieniu ewolucji życia na Ziemi i wspomagać obecnie spowalnianie ocieplania się atmosfery.
Jak czytamy w czasopiśmie »New Scientist«, dysponujemy obecnie najlepszymi jak dotąd dowodami na to, że wulkany są odpowiedzialne za wyprowadzenie Ziemi z okresu polarnego chłodu ponad 600 milionów lat temu. To nadaje ..(jeszcze 3136)» |
| |
| Pozaziemska kolizja wagi międzynarodowej (14-07-2012) |
| Międzynarodowy zespół naukowców, składający się z 18 członków, odkrył fascynujący, nowy dowód na poparcie teorii pozaziemskiego uderzenia, które miało miejsce niemal 13.000 lat temu. Dowodu dostarczył materiał odnaleziony w cienkiej warstwie skały osadowej w Pensylwanii i Karolinie Południowej w USA oraz w Syrii. Materiał wyróżnia się, ponieważ w okresie formowania, mógł powstać jedynie w temperaturze 1.700 - 2.200 stopni Celsjusza w następstwie uderzenia ciała kosmicznego w Ziemię. Wszystko to wskazuje na dowód, który mógłby zdecydowanie wesprzeć kontrowersyjną hipotezę granicy ..(jeszcze 5039)» |
| |
| Znamy strukturę litosfery południa Polski - z wyjątkową dokładnością (14-05-2012) |
| Podczas Kongresu Europejskiej Unii Nauk o Ziemi we Wiedniu naukowcy z Instytutu Geofizyki PAN zaprezentowali wyniki badań wykonanych w ramach projektu POLCRUST. Sejsmiczne prace eksperymentalne, przeprowadzone w czwartym kwartale 2010 roku przy użyciu nowoczesnych technik sejsmiki refleksyjnej, pozwoliły odtworzyć strukturę litosfery południowo-wschodniej Polski z dotychczas nieosiągalną dokładnością.
<img src="http://i.racjonalista.pl/img/news/igfpan120514b_fot01s.jpg" alt="Szkic tektoniczny Europy Centralnej przedstawiający główne elementy tektoniczne ..(jeszcze 9653)» |
| |
| Podłoże skalne na Grenlandii podnosi się wraz z topnieniem lodów (14-12-2011) |
| Grenlandia zaczyna się ponownie zazieleniać - jak wskazują wyniki nowych badań międzynarodowych. Rok 2010 był gorący i wywołał na południu Grenlandii przyspieszenie utraty lodu o 100 mld ton. Wyniki badań ujawniają również, że duże połacie podłoża skalnego wyspy wypiętrzyły się w tym okresie o kolejną ćwierć cala. Lód przyciska podłoże skalne i wraz z topnieniem lodu skaliste wybrzeże unosi się.
Naukowcy z Danii, Luksemburga i USA zmierzyli naturalną reakcję podłoża skalnego wyspy na zmniejszające się obciążenie lodem. Wykorzystali sieć niemal 50 stacji GPS (Global Positioning System) rozmieszczonych na całym wybrzeżu Grenlandii do pozyskania danych potrzebnych ..(jeszcze 3008)» |
| |
| THAIS – Geofizycy zbudują wirtualne centra badawcze (28-10-2011) |
 W ramach projektu THAIS powstaną wirtualne centra badawcze dla grup
naukowych zajmujących się sejsmologią wzbudzaną i indukowaną. Nowatorska
inicjatywa, zapoczątkowana przez Instytut Geofizyki Polskiej Akademii
Nauk w Warszawie, umożliwi naukowcom rozrzuconym po całym świecie
współpracę z efektywnością zbliżoną do uzyskiwanej w bezpośrednich
kontaktach.
W Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk (IGF PAN) opracowano
założenia ogólnoświatowej inicjatywy Teamwork for Hazard Estimation for
Induced Seismicity - THAIS. Główna idea THAIS polega na uruchomieniu od
kilku ..(jeszcze 4759)» |
| |
| Długie okresy zimna powodują większą utratę ozonu (06-10-2011) |
Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że warstwa ozonowa Arktyki uległa jeszcze większemu uszczupleniu w tym roku. Badania prowadzone pod kierunkiem NASA, których wyniki zostały zaprezentowane w czasopiśmie Nature, pokazują że wyjątkowo przedłużający się okres niezwykle niskich temperatur w stratosferze w okresie zimowo-wiosennym wywołał dalsze zubożenie warstwy ozonowej. Warstwa ozonowa stratosfery, która znajduje się na wysokości około 15 - 35 kilometrów chroni Ziemię i występujące na niej formy życia przed szkodliwymi promieniami ultrafioletowymi Słońca poprzez ..(jeszcze 3659)» |
| |
| Naukowcy przyglądają się ewolucji naszej planety (01-10-2011) |
Pokazując, w jaki sposób słona woda i gazy przedostają się z atmosfery do wnętrza Ziemi, międzynarodowy zespół badawczy otworzył ponownie debatę nad procesami ewolucji planety.
Swoim artykułem w Nature Geoscience zespół naukowców z Włoch i Australii otworzył na nowo wielowiekową debatę na temat tego, w jaki sposób Ziemia ewoluowała ze stanu prymitywnego, kiedy to była pokryta oceanem płynnej skały, w planetę, jaką znamy dzisiaj, ze skorupą złożoną z płyt tektonicznych, oceanami i atmosferą.
Główny autor badania dr Mark Kendrick ..(jeszcze 3021)» |
| |
| Okresy globalnego ocieplenia znacznie częstsze, niż do tej pory uważano (22-03-2011) |
| Rezultaty najnowszych badań sugerują, że w przeszłości okresy silnego globalnego ocieplenia występowały na Ziemi znacznie częściej, niż do tej pory uważano. Wyniki te opublikowano w czasopiśmie Nature. Dowodzą one, że okresy ocieplenia były prawdopodobnie spowodowane uwalnianiem zasobów ditlenku węgla (CO2) z głębi oceanicznych. Zbadanie tych okresów ocieplenia umożliwi naukowcom przewidywanie wpływu obecnych zmian klimatycznych na ekosystemy i wzorce cyrkulacji oceanów.
Prace były współfinansowane ze środków UE w ramach projektu "Zmiany klimatyczne, hydrografia i paradoks wymierania planktonu" (PLANKTON PARADOX), który uzyskał wsparcie w wysokości 265 000 ..(jeszcze 3865)» |
| |
| Wulkany nie pozostają uśpione tak długo, jak dotychczas uważano (09-03-2011) |
| Jeśli ktoś rozważał wakacje w pobliżu wulkanu, powinien może ponownie przemyśleć swoje plany. Wbrew powszechnemu przekonaniu wulkany nie pozostają w uśpieniu przez wiele stuleci. W ramach współfinansowanych ze środków UE badań francuscy i amerykańscy naukowcy wykazali, że erupcja wulkanów może nastąpić w ciągu kilku tygodni, a nie lat. Ich odkrycie może zachęcić innych naukowców do dokonania ponownej oceny zagrożeń ze strony uśpionych wulkanów, co z kolei powinno doprowadzić do opracowania nowych procedur awaryjnego planowania i ewakuacji.
Przedstawione w czasopiśmie Nature badanie było współfinansowane ze środków projektu DEMONS ("Poznanie erupcji poprzez ..(jeszcze 4445)» |
| |
| Nowe szacunki tempa rotacji jądra Ziemi (05-03-2011) |
| Nowe badania unijne przedstawiają światu precyzyjne oszacowanie prędkości obrotowej jądra Ziemi, sugerując że jest znacznie mniejsza niż dotychczas sądzono. Niemniej jądro obraca się i tak szybciej niż pozostała część planety. Okrycia zaprezentowane w czasopiśmie Nature Geoscience stanowią dorobek projektu EARTH CORE STRUCTURE (Stan termiczny i strukturalny wewnętrznego jądra Ziemi na podstawie niesejsmicznych oscylacji), który został dofinansowany w formie grantu dla początkujących naukowców o wartości 1,2 mln EUR przyznanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERBN) z budżetu Siódmego Programu Ramowego (7PR). Informacje te umożliwią korektę wartości wykorzystywanych ..(jeszcze 4179)» |
| |
| Niepozorne mszywioły mogą uratować klimat przed efektem cieplarnianym (23-02-2011) |
| Naukowcy z Polski, USA i Wlk. Brytanii odkryli na podstawie analizy próbek organizmu morskiego zebranych w czasie słynnej wyprawy na biegun południowy w 1901 r., że polarne biotopy obniżające zawartość dwutlenku węgla w atmosferze mogą się zwiększać. Zdaniem zespołu mszywioły rozwijały się systematycznie do 1990 r., kiedy to ich liczba podwoiła się. Zaprezentowane w czasopiśmie Current Biology odkrycia dostarczają nowych informacji na temat sposobu przechowywania dwutlenku węgla (CO2) w dnie morskim i mogą ułatwić geologom i ekologom prognozowanie zmian klimatu.
Mszywioł badany przez naukowców to Cellarinella nutti (C. nutti) - odżywiający się filtracyjnie ..(jeszcze 4711)» |
| |
| Rdzenie lodowe wskazują na znaczne wahania w spalaniu biomasy (20-12-2010) |
| Badanie antarktycznych rdzeni lodowych umożliwiło odkrycie dużych wahań w intensywności pożarów roślinności na półkuli południowej w ciągu ostatnich 650 lat. Odkrycia, opublikowane w czasopiśmie Science, poddają w wątpliwość powszechne, błędne przekonanie, że obecny poziom spalania biomasy jest wyższy niż w przeszłości.
Prace zostały częściowo dofinansowane z projektu EUROCLIMATE (Zmienność klimatu a obieg węgla - przeszły, obecny i przyszły), który stanowi część programu EUROCORES Europejskiej Fundacji Nauki (ESF). EUROCORES otrzymał unijne dofinansowanie z Szóstego Programu Ramowego (6PR).
W ramach tych badań naukowcy z Centre national ..(jeszcze 3333)» |
Do treści
