Już od 60 lat naukowcy z Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie pracują nad pogłębianiem wiedzy o zachodzących w przyrodzie procesach chemicznych i fizycznych oraz możliwościach ich wykorzystania dla dobra ludzkości. Z okazji rocznicy działalności w gmachu Instytutu odbyła się uroczysta sesja z udziałem licznych gości i pracowników.

Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk (IChF PAN), utworzony w 1955 roku jako jeden z pierwszych instytutów chemicznych PAN, właśnie obchodzi swoje 60-lecie. O przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Instytutu mówiono podczas piątkowej uroczystości rocznicowej, w której oprócz pracowników IChF PAN uczestniczyli przedstawiciele czołowych polskich instytucji naukowych, m.in. Instytutu Chemii Organicznej PAN, Instytutu Fizyki PAN, Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN, Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej i Instytutu Badawczego Leśnictwa.

Uroczystość obchodów 60-lecia Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, 19 czerwca 2015. (Źródło: IChF PAN, Grzegorz Krzyżewski)

"Jesteśmy dumni z naszej naukowej przeszłości. Jest ona dla nas bardzo ważna, bo to ona nas ukształtowała. Najważniejsza jest jednak przyszłość. Jako dzieci naszych naukowych opiekunów powinniśmy wciąż myśleć o tym, co zostawimy naszym dzieciom naukowym - i naszym naukowym wnukom. Jeśli wpoimy im rzeczywiście dobre nawyki, z czasem stworzymy kreatywne środowisko, w którym prędzej czy później pojawi się ktoś, kto sięgnie po Nagrodę Nobla. Właśnie tym celom służą nowe schematy organizacyjne wprowadzane obecnie w naszym instytucie", mówi prof. dr hab. Robert Hołyst, dyrektor IChF PAN.

"Instytut zatrudnia obecnie ponad 300 pracowników. W ponad 50% ich działalność jest finansowana z ponad 100 grantów badawczych, zdobywanych w konkursach krajowych i europejskich, w tym tak elitarnych jak organizowane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council, ERC)", podkreśla prof. dr hab. Marcin Opałło, zastępca dyrektora IChF PAN ds. naukowych.

"Mamy wśród naszych pracowników profesora Zbigniewa Grabowskiego, laureata 'polskiego nobla', czyli Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Opracowana przez niego metoda generowania cząsteczek w stanach charakteryzujących się silnym przemieszczeniem ładunku elektronowego trafiła do podręczników fotochemii na całym świecie. Jest też aż czterech laureatów prestiżowych subsydiów profesorskich MISTRZ FNP. Docenianie naszych osiągnięć przez niezależne organizacje świadczy o wysokim poziomie nauki Instytutu", zauważa z kolei prof. dr hab. Aleksander Jabłoński, poprzedni dyrektor IChF PAN.

Prace naukowe Instytutu Chemii Fizycznej PAN, obejmujące interdyscyplinarne zagadnienia z zakresu chemii i jej pogranicza z fizyką, biologią i nauką o materiałach, są prowadzone w zmodernizowanych pracowniach i w nowym budynku laboratoryjnym. Działa tu m.in. Mazowieckie Centrum Analizy Powierzchni, jedno z lepiej wyposażonych europejskich laboratoriów zajmujących się badaniem zjawisk zachodzących w kilku najbardziej zewnętrznych warstwach atomowych powierzchni materiałów.

Każdego roku pracownicy IChF PAN, zorganizowani w zespoły tematyczne kierowane zarówno przez doświadczonych profesorów, jak i młodych liderów, przedstawiają swoje wyniki w ok. 200 publikacjach naukowych, z których ok. 40 trafia na łamy ogólnoświatowych czasopism naukowych z najwyższej półki. Sukcesy te nie byłyby możliwe bez wysiłku ponad 70 doktorantów i ok. 100 studentów wyższych uczelni, aktywnie uczestniczących w badaniach.

Obok badań podstawowych od lat istotną rolę w działalności IChF PAN odgrywają zastosowania. Wśród dotychczasowych partnerów przemysłowych Instytutu znajdują się największe koncerny, takie jak południowokoreański Samsung, japoński Mitsui Chemicals czy brytyjsko-holenderski Unilever. Działający przy Instytucie Zakład Doświadczalny CHEMIPAN słynie w Europie i świecie z produkcji substancji zapachowych wpływających na zachowanie owadów-szkodników. Przy IChF PAN rozwijają się również dwie spółki wysokich technologii zajmujące się technikami mikroprzepływowymi, założone na przełomie 2011 i 2012 roku, tuż po zmianach prawnych umożliwiających instytutom PAN udział w firmach typu spin-off.

Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie