Praktykowanie tai-chi może przynosić pewne korzyści dla jakości życia chorych z fibromialgią; takie wnioski można w każdym razie wyciągnąć z publikacji zamieszczonej na łamach New England Journal of Medicine (N Engl J Med 2010; 363:743-754).

Fibromialgia jest schorzeniem, w którym obok innych symptomów, w obrazie klinicznym dominują bóle mięśni i uczucie zmęczenia. Ludzie z fibromialgią cierpią z powodu chronicznych i uogólnionych dolegliwości bólowych, jak również z powodu szczególnie "czułych punktów", tak zwanych punktów spustowych, które są wrażliwe na ból przy lekkim ucisku. Chociaż aktywność fizyczna pozostaje ważnym elementem leczenia, wielu pacjentów wymaga stałego przyjmowania leków, by kontrolować symptomy chorobowe, a i to często jest niewystarczające, by utrzymać siłę mięśniową, gibkość i ogólną sprawność.

Naukowcy, których badania zostały w części sfinansowane przez amerykański Narodowy Ośrodek Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej (NCCAM), oceniali fizyczne i psychologiczne korzyści związane z uprawianiem tai-chi (które łączy medytację, powolne ruchy, głębokie oddychanie i relaks) u 66 ludzi z fibromialgią. Uczestnicy badań zostali przydzieleni do jednej z dwóch równolicznych grup: do grupy, która przeszła kurs na temat zdrowego stylu życia i uprawiała ćwiczenia rozciągające zgodnie ze standardową procedurą terapeutyczną, i do grupy, która przeszła instruktaż na temat zasad i technik tai-chi oraz stosowała w praktyce 10 form tai-chi w stylu Yang. Osoby badane z obu grup przez 12 tygodni spotykały się 2 razy w tygodniu na jednogodzinnych sesjach, jak również trenowały w domu. Osoby z grupy tai chi dysponowały ponadto filmem instruktażowym na płycie DVD i kontynuowały ćwiczenia przez dodatkowe 12 tygodni.

Na podstawie badania kwestionariuszowego w grupie tai-chi odnotowano istotnie większą poprawę po pierwszych dwunastu tygodniach w porównaniu z grupą kontrolną jeśli chodzi o zmniejszenie nasilenia objawów fibromialgii. W grupie praktykującej tai-chi w stylu Yang odnotowano również znacznie większą poprawę pod względem jakości snu, poziomu nastroju i ogólnej jakości życia. Efekt ten utrzymywał się przez kolejne 12 tygodni. Nie odnotowano niekorzystnych efektów ubocznych.

We wcześniejszych badaniach stwierdzono, że tai-chi może wpływać na redukcję dolegliwości bólowych mięśni szkieletowych, poprawę nastroju u osób w depresji i na podniesienie ogólnej jakości życia pacjentów. Jak dotąd nie jest poznany mechanizm, który decyduje o efektywności tai-chi. Aby to ustalić konieczne są kolejne, szerzej zakrojone badania podłużne. Ponadto wyniki omawianych badań, ze względu na stosunkowo małą liczebność próby i krótki okres prowadzenia obserwacji (ok 3 m-ce), trzeba traktować z daleko posuniętą ostrożnością.

Należy zaznaczyć, że osoby biorące udział w badaniach wykonywały specjalnie przygotowany dla nich zestaw ćwiczeń, uwzględniający ich możliwości psychofizyczne. Stale również pozostawały pod specjalistyczną opieką.

Przytaczając wyniki badań NCCAM jednocześnie przestrzega, że tai-chi nie może być w żadnym wypadku stosowane jako forma terapii zastępczej lub alternatywnej w stosunku do standardowych procedur terapeutycznych, a rozpoczęcie treningu w przypadku poważnych problemów zdrowotnych powinno zostać zawsze poprzedzone konsultacją lekarską. Wykonywanie ćwiczeń zgodnie z podręcznikiem lub filmem instruktażowym nie zawsze daje gwarancję, że ćwiczenia są praktykowane prawidłowo i w bezpieczny sposób. W tai-chi, jak w przypadku innych ćwiczeń fizycznych, istnieje ryzyko przetrenowania, skutkującego bólami mięśni i ścięgien. W związku z tym przed rozpoczęciem ćwiczeń należy zasięgnąć rady specjalisty, który może zasugerować rezygnację z niektórych ćwiczeń lub ich modyfikację.

[Tłumaczenie i opracowanie: C. O. Reless. Przedruk za zgodą National Institutes of Health]

Źródło:
Tai Chi May Benefit Patients With Fibromyalgia
A Randomized Trial of Tai Chi for Fibromyalgia
NCCAM Tai Chi - An Introduction