Wyniki badań prowadzonych z użyciem metod neuroobrazowania w celu rejestracji aktywności mózgu w trakcie wykonywania zupełnie prozaicznych czynności znowu przyniosły frapujące rezultaty. Tym razem przedmiotem analizy były przebieg i efektywność aktu komunikacji: aktywność mózgów nadawcy i odbiorcy była monitorowana za pomocą funkcjonalnego rezonansu jądrowego (fMRI) w czasie opowiadania i słuchania zwykłej historyjki o tematyce zaczerpniętej z własnego życia osób badanych. Wyniki badań przedstawione zostały online w Proceedings of National Academy of Sciences w artykule "Speaker-listener neural coupling underlies successful communication" (PNAS, August 10, 2010 vol. 107 no. 32 14425-14430).

Komunikacja językowa jest procesem zachodzącym między co najmniej dwiema osobami, a mimo to ekspresja i rozumienie mowy były jak dotąd często rozpatrywane jak niezależne procesy, mające miejsce w wyodrębnionych obszarach jednego mózgu.

W omawianych badaniach dane uzyskane dzięki fMRI zostały wykorzystane do analizy powiązań czasowo-przestrzennych, obserwowanych w aktywności mózgów osób występujących w roli opowiadaczy i słuchaczy. Okazało się, że aktywność mózgu nadawcy i odbiorcy jest czasowo i przestrzennie (w sensie lokalizacji aktywnych ośrodków nerwowych) powiązana. Co więcej, rozpad tej skojarzonej ze sobą aktywności występował w sytuacji, gdy osoby najzwyczajniej nie potrafiły się zrozumieć. Chociaż zsynchronizowana aktywność mózgu odbiorcy generalnie odpowiadała na aktywność mózgu nadawcy z pewnym opóźnieniem, w mózgu odbiorcy udało się również zarejestrować aktywność ośrodków w typie odpowiedzi wyprzedzającej.

Ponadto analizowano siłę związku między poziomem zgodności aktywności neuronalnej u nadawcy i odbiorcy a miarami zrozumienia historyjki. Okazało się wówczas, że im większa zgodność odpowiedzi wyprzedzającej ośrodków neuronalnych u nadawcy i odbiorcy, tym lepsze zrozumienie historyjki. Prawdopodobnie takie czasowe i przestrzenne powiązania w aktywności mózgu nadawcy i odbiorcy są ważnym elementem mechanizmu, za pomocą którego mózgi wymieniają informację między sobą.

Wyniki badań każą z większą uwagą traktować proces komunikacji jako skojarzoną wymianę informacji między mózgami. Skuteczna komunikacja oznacza, że mózgi nadawcy i odbiorcy w akcie komunikacji prezentują skorelowane czasowo i przestrzennie wzorce aktywności neuronalnej.

[Tłum. Caden O. Reless]

Źródło:
Speaker-listener neural coupling underlies successful communication (PNAS, August 10, 2010 vol. 107 no. 32  14425-14430)