Stosowanie ziołowego suplementu echinacea (na bazie Echinacea purpurea lub Echinacea angustifolia) nie wpływa istotnie na skrócenie czasu trwania i redukcję nasilenia objawów w przebiegu zwykłego przeziębienia. Skuteczność preparatu ziołowego nie odbiegała istotnie od skuteczności placebo. Wyniki badań opublikowano na łamach "The Annals of Internal Medicine".

Preparaty zawierające echinaceę są często używane przez chorych w przypadku przeziębień w celu złagodzenia objawów. Ponadto, w sezonie przeziębień, bywają równie często przyjmowane zapobiegawczo. Wyniki badań amerykańskich z 2007 roku wskazywały, że echinacea jest w Stanach Zjednoczonych trzecim pod względem popularności suplementem ziołowym używanym przez dorosłych i pierwszym pod względem popularności suplementem ziołowym podawanym dzieciom.

Naukowcy od dłuższego czasu zajmują się prowadzeniem badań nad tym, czy echinacea jest rzeczywiście tak skuteczna w zapobieganiu i leczeniu przeziębień, jak wskazuje na to jej popularność. Ogólnie rzecz biorąc, doniesienia naukowe na temat skuteczności echinacei wciąż są sprzeczne. Niektóre badania wskazują na pewne korzyści związane z jej przyjmowaniem, inne zdecydowanie je negują. Wyzwaniem pozostaje, między innymi, określenie ewentualnych właściwości leczniczych poszczególnych części rośliny, poszczególnych jej gatunków, właściwego dawkowania i optymalnych sposobów przygotowania preparatów leczniczych.

Wyniki najnowszych badań są spójne z wcześniejszymi doniesieniami, które wskazywały, że skuteczność echinacei w leczeniu przeziębień jest - w najlepszym wypadku - dość skromna. Naukowcy z University of Wisconsin przeprowadzili kontrolowane, randomizowane badania, w których dążyli do ustalenia, jakie są potencjalne korzyści zażywania echinacei w leczeniu przeziębienia. Badanie było elementem projektu badawczego finansowanego przez amerykańskie Narodowe Centrum Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej (NCCAM): "Physician, Echinacea, and Placebo: A Randomized Controlled Trial in a Common Cold Model" (Lekarz, echinacea i placebo: kontrolowane, randomizowane badania prowadzone w modelu przeziębienia), których celem była ocena efektu placebo i stylu relacji lekarz-pacjent w kontekście skuteczności ziołowego suplementu w leczeniu przeziębień.

W przebiegu badań 713 osoby badane w wieku od 12 do 80 lat, wszystkie wykazujące symptomy przeziębienia, losowo przydzielono do czterech grup: grupy niepoddawanej żadnemu leczeniu farmakologicznemu, grupy przyjmującej placebo (próba ślepa, w której osoby badane nie wiedzą, co zażywają - lek czy placebo), grupy przyjmującej preparat na bazie echinacei (również próba ślepa) i grupy, która przyjmowała echinaceę wiedząc, z jakiego rodzaju lekiem ma do czynienia. Osoby uczestniczące w badaniach otrzymywały pierwszego dnia 4 razy dziennie po 2 tabletki odpowiedniego preparatu i 4 razy dziennie po 1 tabletce przez kolejne 4 dni.

Tabletki z echinaceą zawierały równowartość 675 mg korzenia E. purpurea i 600 mg korzenia E. angustifolia. Pomiaru czasu trwania i ciężkości objawów przeziębienia dokonywano dwa razy dziennie przez co najmniej 2 tygodnie za pomocą kwestionariusza służącego pacjentowi do samooceny stanu zdrowia.

U osób badanych, które przyjmowały echinaceę, niezależnie od tego, czy działo się to świadomie czy nie, nie stwierdzono istotnych różnic pod względem czasu trwania i ciężkości objawów chorobowych w porównaniu z tymi osobami badanymi, które przyjmowały placebo lub w ogóle nie były poddawane leczeniu.

Chociaż autorzy badań odnotowali słaby trend, mogący wskazywać na pewne korzyści związane z przyjmowaniem suplementu ziołowego (średni czas trwania przeziębienia skrócony o pół dnia i zmniejszenie ciężkości objawów o około 10 procent), naukowcy stwierdzili, że echinacea przyjmowana w takiej formie, w jakiej miało to miejsce w przebiegu badań, nie wpływa istotnie na przebieg przeziębienia u chorych.

[Oprac. C. O. Reless]

Źródło: NCCAM

Dalsze informacje:

• Barrett B, Brown R, Rakel D, et al. Echinacea for Treating the Common Cold (135K PDF). Annals of Internal Medicine. 2010;153:769-777.
• Barrett BP, Brown RL, Locken K, et al. Treatment of the common cold with unrefined echinacea: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Annals of Internal Medicine. 2002;137(12):939-946.
• Taylor JA, Weber W, Standish L, et al. Efficacy and safety of echinacea in treating upper respiratory tract infections in children: a randomized controlled trial. Journal of the American Medical Association. 2003;290(21):2824-2830.
• Turner RB, Bauer R, Woelkart K, et al. An evaluation of Echinacea angustifolia in experimental rhinovirus infections. The New England Journal of Medicine. 2005 Jul 28;353(4):341-8.