Alternatywna kultura globalistyczna

Na tle tych problemów zaobserwować można nie wspomniany dotąd aspekt globalizacji. Chodzi o alternatywną kulturę globalistyczną. Dzięki ewolucji środków przekazu samoistnie zrodziła się niesterowana kultura, oparta na anonimowej indywidualizacji bazującej na innym wymiarze tego zjawiska. Przede wszystkim dzięki internetowi możliwy stał się transfer kultur lokalnych przy jednoczesnym ujęciu ich w zrzeszenie, które nazwać można właśnie kulturą globalistyczną, alternatywną wobec opisywanej powyżej. To jest właśnie ideał hermeneutyczny. Tutaj „Hermeneutyka pokonuje duchowy dystans i przyswaja obcość obcego ducha" ^{[ 2 ]}. Anonimowość jest tu możliwością a indywidualizm jednocześnie celem i możliwością.

Zachód?

Oto globalizacja w pełnym, według mnie, ujęciu. Mamy więc gospodarkę wespół z kulturą globalistyczną w służbie gospodarki i alternatywną kulturę globalistyczną. Funkcjonowanie takiego systemu można rozpatrzyć w jego sercu i esencji jaką jest cywilizacja zachodnia. Wspomniałem na początku o możliwej rozbieżności pomiędzy USA a Europą. Oparta jest ona właśnie na dwubiegunowości procesu globalizacji. Faktem jest, że w dziedzinie gospodarczej obie strony stanowią wobec siebie nawzajem coraz silniejszą konkurencję. Globalizm amerykański był bardziej zdecydowany i zdobył sobie przewagę. Nie dotyczy to jednak alternatywnej kultury. Ta przekroczyła Atlantyk i jest udziałem obu stron równomiernie.

W tym momencie należy postawić pytanie o to, jak dalej mają rozwijać się relacje wewnątrz-zachodnie. Wizja niepowstrzymanej eskalacji hegemonii USA, za jaką opowiadał się chociażby Fukuyama, wydaje się napotykać poważny opór kulturowy w postaci krytyki zarówno kręgów europejskich, jak i samych obywateli Stanów Zjednoczonych. Moda na anty-amerykanizm rozwija się prężnie obok kanonów proamerykańskich. Trudno tu o kasandryczne wizje i nie o nie tak naprawdę chodzi. Ważne jest wzbudzenie świadomości istnienia nowego, ewentualnego frontu, nad którym warto się zastanowić i pokusić się o scenariusze zapobieżenia jego zaognienia.

Ja (i Ty również)

W poszukiwaniu dalszej obiektywizacji problemu paradoksalnie dochodzimy do relacji pomiędzy hermeneutyką a globalizacją w odniesieniu do jednostkowego bytu ludzkiego. Chcemy rozumieć globalizację. Dlaczego? Człowiek musi przede wszystkim rozumieć siebie jako byt. „Samorefleksja stanowi cel, interpretacja zaś środek do tego celu". ^{[ 3 ]} Rozumienie jest nam narzucone i konieczne jako bytom ludzkim. Warunkuje istnienie w obecnej naszej postaci. Projektuje byt ale jednocześnie zwraca się ku światu. Za Ricoeurem stwierdzamy, że człowiek nie osiąga samorozumienia wprost, lecz za pośrednictwem swoich wytworów na drodze interpretacji i rozumienia. Należy wydobyć akt egzystencji z mnogości owych wytworów. Kultura masowa bombardowała nas wytworami a kultura globalistyczna precyzyjnie nam je imputuje. Interpretacja, hermeneutyka przekazu pozwala nam „zawrzeć w sobie wyniki metod i domniemań wszystkich nauk, które próbują odszyfrować i zinterpretować wytwory kultury, owe znaki ludzkiej egzystencji". ^{[ 4 ]} Jest to więc klucz do zrozumienia siebie jako Ja a to właśnie jest konieczne, by dostrzec i zrozumieć innego jako Innego. Aby tak się stało, należy odtworzyć całą strukturę, gdyż zgodnie z myślą hermeneutyczną niemożliwe jest uchwycenie cudzego życia psychicznego w jego bezpośrednich przejawach. Musimy to życie odtworzyć, zrekonstruować interpretując jego zobiektywizowane znaki. Ważne jest, że jak twierdził Heidegger, interpretacja czegoś jako takiego lub innego jest z istoty ugruntowana na uprzednim domniemaniu, przewidywaniu, prekoncepcji. Źródłem tych domniemań jest przecież kultura, z której się wywodzimy. Taki stan rzeczy nakreśla koło wszechkoniecznej interpretacji.

Wniosek

Potrzebna jest taka rekonstrukcja kultury, która umożliwi prawidłowe zrozumienie Ja za jej pośrednictwem co z kolei otworzy drogę do zrozumienia Innego i w razie potrzeby udzielenia mu pomocy w zrozumieniu nas. Wszystko to z potrzeby akceptacji umożliwionej przez zrozumienie, a nie tylko porozumienie.

Hermeneutyczno-kulturowy dowcip z Internetu:

ONZ opracowała ankietę na temat: „Proszę szczerze odpowiedzieć na pytanie: jak Pani (Pana) zdaniem należy rozwiązać problem niedostatku żywności w wielu krajach na świecie?".

Ankieta okazała się porażką gdyż:

1. W Afryce nikt nie wiedział co to żywność.

2. W Europie wschodniej nie wiedziano co to szczerość.

3. W Europie zachodniej nie wiedziano co to niedostatek.

4. W Chinach nikt nie wiedział co to własne zdanie.

5. Na Bliskim Wschodzie nie wiedziano co to jest rozwiązanie problemu.

6. W USA nikt nie wiedział, że są jeszcze jakieś inne kraje na świecie.

Bibliografia:

• Oblicza procesów globalizacji, red. Marek Pietraś, Lublin 2002.

• Rozum, Słowo, Dzieje: szkice wybrane, H.-G. Gadamer, Warszawa 2000.

• Język, Tekst, Interpretacja: wybór pism, P. Ricoeur, 1989.

• Hermeneutyka symboli II, P. Ricoeur.

Zobacz także te strony: Przemoc i religia Globalizacja a kultura światowa Hermeneutyka JA?

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Globalizacja a kultura światowa Apokalipsa według Jeana Baudrillarda

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (1)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word