Biblia » Stary Testament » Analizy egzegetyczne ST
Upadek Judy według Biblii Autor tekstu: Zbigniew Chorąży
Jeremiasz w swojej księdze sformułował dwie przepowiednie, w których
mówi o okresie 70 lat. W Jr 25/11 i 29/10 zapowiedział, że przez 70 lat
Judejczycy będą poddanymi króla Babilonu.
W powszechnej opinii ludzi zaangażowanych religijnie utarło się błędne
mniemanie o niewoli babilońskiej, trwającej 70 lat.
Nie wszyscy Judejczycy poddani byli niewoli o tym samym czasie jej
trwania.
I deportacja z roku
598 p.n.e. |
niewola do roku
538 p.n.e |
60 lat |
Jr 52/28 |
II deportacja z roku 587
p.n.e. |
niewola do roku 538 p.n.e |
49 lat |
Jr 52/29 |
III deportacja z roku 582 p.n.e. |
niewola do roku 538 p.n.e |
44 lata |
Jr
52/30 |
Jak widzimy, nie było Judejczyków, którzy byliby w niewoli babilońskiej
przez 70 lat. Analogicznie taki okres nie mógł też dotyczyć ziemi uprawnej w Judei
(2 Krn 36/21). Czego zatem mógłby dotyczyć proroczy okres 70 lat?
Wydaje się nieco dziwne, że nikt do tej pory nie zainteresował się kwestią biblijnego
gniewu Bożego w Księdze Jeremiasza. Przy dokładniejszym poznaniu tej
kwestii, okazuje się, że okres siedemdziesięciu lat dotyczy dokładnie czasu
trwania gniewu Bożego na Judejczyków.
Moją uwagę przykuł werset w Księdze Zachariasza (Za1/12):
"Wtedy anioł Jahwe zapytał słowami: 'Jahwe Zastępów, czy długo
jeszcze nie przebaczysz
Jerozolimie i miastom Judy, na które gniewasz się już siedemdziesiąt lat?'"
Nie wiadomo, czy Zachariasz znał treść przepowiedni Jeremiasza, dotyczących
okresu 70 lat . Natomiast wyraźnie mówi o siedemdziesięcioletnim gniewie Jahwe.
Należy zatem okres ten umiejscowić w ramach czasowych. Wbrew pozorom okazuje się
to zupełnie łatwe. Według Za1/7 anioł Jahwe pytał Boga w jedenastym miesiącu drugiego
roku panowania Dariusza. Nikt nie kwestionuje, nawet Strażnica Świadków Jehowy,
że tym Dariuszem był Dariusz I, król perski w latach 522 — 486 p.n.e.
Okoliczności
objęcia przez niego tronu też są wyraziste, przynajmniej dla naszych
potrzeb. Oficjalna
nauka informuje, że ten Dariusz pozbawił życia uzurpatora Gaumatę 29.9.522
roku p.n.e. i sam objął tron. Jego oficjalne panowanie wyglądało więc
następująco:
pierwszy rok |
1
nisan 521 — 1 nisan 520 |
drugi rok |
1 nisan 520 — 1 nisan 519 |
A zatem jedenasty miesiąc drugiego roku Dariusza to żydowski miesiąc
szebat, czyli
około 15.1 — 15.2.519 roku p.n.e.
Należy mieć świadomość, że niekoniecznie właśnie w tym miesiącu
upływał pełny okres siedemdziesięciu lat. Według wersetu Za1/12 okres siedemdziesięciu lat na pewno się
wypełnił i możliwy był upływ jeszcze
kilku miesięcy, o czym świadczy pytanie anioła „czy długo
jeszcze?".
Można więc przyjąć, że pod koniec roku 520 p.n.e. upłynął okres
siedemdziesięciu lat gniewu boga Jahwe. Ten okres gniewu musiał się zatem zacząć pod koniec roku
590 p.n.e.
Ten rok jest czasem granicznym. Przed tym rokiem wykluczony był upadek
Judy i zagłada Jerozolimy. Z tego powodu w chronologii Strażnicy 607 rok
p.n.e. jest więc datą fałszywą, gdyż Bóg Jahwe zapałałby gniewem na Judejczyków, będących
już w niewoli babilońskiej, co byłoby absurdalne.
Warto jednak wiedzieć, dlaczego gniew boga Jahwe zaczął się pod
koniec roku 590 p.n.e. Najwięcej do powiedzenia w tej sprawie ma Jeremiasz. W Jr 27/5-11
czytamy:
„Ja uczyniłem ziemię, człowieka i zwierzęta, które są na
powierzchni ziemi, swą wielką siłą i swym wyciągniętym ramieniem; mogę je dać, komu będę uważał za słuszne.
Teraz zaś dałem wszystkie te ziemie w ręce Nabuchodonozora, króla babilońskiego,
mojego sługi; oddaję mu nawet zwierzęta polne, by mu służyły. Wszystkie
narody będą służyć jemu, jego synowi oraz synowi jego syna, dopóki nie przyjdzie kres także
na jego kraj. Ujarzmią go wielkie narody i wielcy królowie. Naród i królestwo, które nie chciałyby
służyć Nabuchodonozorowi, królowi babilońskiemu, i które nie poddałyby swego
karku pod jarzmo króla babilońskiego, nawiedzę mieczem i zarazą -
wyrocznia Jahwe — dopóki nie oddam ich w jego ręce. Wy natomiast nie słuchajcie waszych proroków,
waszych wróżbitów, waszych widzących sny, waszych przepowiadaczy ze
znaków ani
waszych czarowników, którzy wam mówią: 'Nie pójdziecie w poddaństwo
króla babilońskiego'. Przepowiadają wam bowiem kłamstwo, by was przez to
wygnać z waszej ziemi, abym was musiał wypędzić i abyście wyginęli.
Narodowi zaś, który
podda swój kark pod jarzmo króla babilońskiego, by mu służyć,
pozwolę spoczywać w swej ziemi — wyrocznia Jahwe — będzie ją uprawiał i w niej mieszkał".
Nawiasem mówiąc, wyrażone tu poglądy Jeremiasza stoją w opozycji do
radykalnych zasad jahwizmu ( Dn3/8-21, bunt przyjaciół Daniela ). Zdaniem
Jeremiasza, proroka boga Jahwe, Judejczycy powinni kornie przyjmować wszelkie nakazy króla
Babilonu. Powyższe słowa (Jr 27/5-11) Jeremiasz
wypowiedział tuż przed nastaniem roku 590
p.n.e., kiedy król Judy, Sedecjasz, jeszcze posłusznie płacił
coroczny haracz królowi babilońskiemu. Licząc od marca 597 p.n.e., kiedy objął tron, zapłacił
do tej pory siedem haraczy. Na początku roku 590 p.n.e.
Sedecjasz zbuntował się i ósmego haraczu nie zapłacił, natomiast przystąpił do unii z Egiptem i Tyrem przeciw Babilonowi. Mówią o tym:
2Krl 24/20
Jr 52/3 |
-
„Prawdziwie, z powodu gniewu Jahwe przyszło to na Jerozolimę i na
Judę, tak iż w końcu odrzucił ich
od oblicza swego.
Sedecjasz zbuntował się przeciw królowi babilońskiemu". |
2Krn 36/13 |
— „Nadto
zbuntował się przeciw królowi Nabuchodonozorowi,
któremu na Boga zaprzysiągł wierność". |
Ez 17/15 |
-
„On jednak zbuntował się przeciw niemu, skierował
posłów do Egiptu,
aby mu dano koni i liczne oddziały". |
Sedecjasz złamał przysięgę złożoną królowi babilońskiemu wobec
boga Jahwe. Dlatego w roku 590
p.n.e., zdaniem Jeremiasza i Ezechiela, bóg Jahwe zapłonął
strasznym gniewem. W tej sytuacji król Babilonu przybył w grudniu 590
roku z armią do Kanaanu, podbił Fenicję, zablokował Tyr i rozpoczął oblężenie
Jerozolimy. W tym też czasie wyruszyła do Kanaanu armia faraona:
Jr 37/5 |
— „Wojsko
faraona wyruszyło tymczasem z Egiptu. Gdy usłyszeli tę nowinę
Chaldejczycy oblegający Jerozolimę, odstąpili od niej". |
Jr 34/21 |
— „...w ręce
wojska króla babilońskiego, które teraz odeszło od was". |
Oczywiście Nabuchodonozor przerwał oblężenie, wyruszył na spotkanie
armii egipskiej, pokonał ją i powrócił, aby wznowić oblężenie
Jerozolimy. Nastąpiło to dziesiątego dnia dziesiątego miesiąca dziewiątego roku panowania
Sedecjasza, czyli 20.1.588 roku p.n.e. (2Krl 25/1, 2Krn 36/17, Jr 39/1, 52/4-5, Ez 24/1).
Papirusowy dokument „Hibeh Papyrus 9" potwierdza, że w ósmym
roku 1 nisan 590 — 1 nisan 589) panowania Sedecjasza, Nebukadnezar odstąpił
od oblężenia Jerozolimy.
Tym razem oblężenie trwało do czwartego miesiąca jedenastego roku
panowania Sedecjasza, uwieńczone zdobyciem miasta (2Krl 25/2-4, Jr 39/2, 52/6-7,
Ez 33/21). Było to 19.7.587 roku p.n.e., w trzecim już roku trwania gniewu boga
Jahwe.
W ten sposób zostaje biblijnie
potwierdzona oficjalna data upadku Judy.
Istnieje też inny dowód biblijny na potwierdzenie roku 587 jako daty
upadku Judy,
choć jego ranga wydaje się być mniejsza. Ten dowód znajduje się w proroctwie
Ezechiela 4/1-6:
„A ty synu człowieczy, weź sobie tabliczkę glinianą, połóż ją
przed sobą i narysuj na
niej miasto Jerozolimę. Następnie przedstaw na niej oblężenie
przeciwko niemu. (...)
Połóż się na lewym boku, a ja złożę winę Izraelitów na ciebie.
Przez tyle dni będziesz
znosił ich winę, przez ile będziesz na nim leżał. Podaję ci lata
trwania ich winy w liczbie
dni: przez trzysta dziewięćdziesiąt dni będziesz znosił winę pokoleń
izraelskich. A kiedy
je wypełnisz, położysz się znów na prawym boku i będziesz znosił
przewinienia
pokolenia Judy przez czterdzieści dni".
Łączna ilość dni winy Izraela i Judy to 430. Ezechiel informuje przy
tym, że te dni
obrazują symbolicznie lata. Należy chyba sądzić, że chodzi o okres
braku wolności
narodu żydowskiego, skoro symbolicznie
zaczyna się on od oblężenia Jerozolimy czyli
momentu utraty wolności.
Rzeczywista utrata wolności nastąpiła w roku zburzenia Jerozolimy i świątyni.
Różne publikacje podają lata 586, 587 (oficjalna historia), 605 (Adwentyści)
lub 607 (Świadkowie Jehowy).
Istnieje wśród badaczy — biblistów przekonanie, że łączną ilość
430 dni wstawił do
Księgi Ezechiela ostatni redaktor, który wiedział, kiedy nastąpiła
klęska Judy i wiedział
też, kiedy Żydzi uzyskali wolność. Dowodem tego ma być wypowiedź
Ezechiela w Ez 16/51, gdzie zupełnie inaczej dzieli winę Judy i Samarii.
Datę uzyskania wolności ujawnia nam 1 Księga Machabejska, co prawda według
ery seleucydyjskiej. Jednak aby uzyskać datę naszej rachuby, należy od
liczby 312
odejmować datę z tej księgi.
1Mch |
9/3-22 |
pierwszy miesiąc
152 roku
=160 p.n.e. |
|
9/54 |
drugi miesiąc
153 roku
=159 p.n.e. |
|
9/57 |
dwa lata pokoju |
|
9/68 |
wznowienie walk i zwycięstwo =
157 p.n.e. |
Po wznowieniu walk bracia Judy Machabeusza, Szymon i Jonatan, pokonali
ostatecznie wojska Bakchidesa i w 1Mch 9/72-73 czytamy:
„Zwrócił (Bakchides — przypis autora) także jeńców, których
jeszcze przedtem z ziemi judzkiej wziął do niewoli. Potem wycofał
się, odszedł do swojej ojczyzny i więcej już
nie wstępował na ich ziemie. Tak ustąpił miecz spośród Izraela".
A więc w roku 155 ery Seleucydów, czyli w 157 roku p.n.e., Żydzi po
raz pierwszy uzyskali całkowitą niepodległość. Bracia Judy Machabeusza zdołali
utrzymać ją aż do roku 134 p.n.e., kiedy rozpoczęło się panowanie w Jerozolimie żydowskiej
dynastii Hasmoneuszy.
Do roku 157 dodajemy 430 lat braku wolności i otrzymujemy rok 587
p.n.e., jako faktyczną datę zagłady Jerozolimy.
Ten
biblijny dowód oparty na dwóch księgach Biblii tzw. katolickiej nie posiłkuje
się żadną datą oficjalnej nauki, co przydaje mu istotną wartość.
« Analizy egzegetyczne ST (Publikacja: 16-10-2006 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 5069 |