Konsekwencją podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu jest prawo do pobierania świadczeń. Świadczenia te należy postrzegać w formie rekompensaty za czasową niezdolność do pracy lub poniesiony uszczerbek na zdrowiu. Zakres świadczeń przysługujących z tytułu wypadku przy pracy zawodowej określa enumeratywnie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ^{[ 1 ]}, która zastąpiła ustawę z dnia 12.06.1975 r. oświadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ^{[ 2 ]}.

W myśl tego przepisu, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia ^{[ 3 ]}:

1. zasiłek chorobowy — dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;

2. świadczenie rehabilitacyjne — dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;

3. zasiłek wyrównawczy — dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

4. jednorazowe odszkodowanie — dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

5. jednorazowe odszkodowanie — dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;

6. renta z tytułu niezdolności do pracy — dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

7. renta szkoleniowa — dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;

8. renta rodzinna — dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

9. dodatek do renty rodzinnej — dla sieroty zupełnej;

10. dodatek pielęgnacyjny;

11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą ^{[ 4 ]}.

Każde z tych świadczeń wymaga osobnego komentarza.

Zasiłek chorobowy

Pierwszym świadczeniem ^{[ 5 ]} przewidzianym przez przepisy ustawy wypadkowej jest zasiłek chorobowy. Przy ustalaniu prawa do tego świadczenia w przedmiocie podstawy wymiaru, wysokości oraz wypłaty ustawa wypadkowa odsyła do przepisów ustawy 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ^{[ 6 ]} z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Można stąd wyprowadzić wniosek, iż w pewnym sensie przepisy ustawy wypadkowej mają charakter lex specialis. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jest szczególną formą zasiłku chorobowego z uwagi na to, że przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu, a także od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Od tej ogólnej zasady ustawodawca przewidział odstępstwo w przypadkach, gdy ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy. Mowa tu o sytuacjach określonych przez art. 92 Kodeksu Pracy ^{[ 7 ]}, a także w przypadku określonym przez art. 80 ustawy z dnia 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ^{[ 8 ]}. W tych sytuacjach zasiłek nie przysługuje.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru ^{[ 9 ]}, co jest kolejnym dowodem na to, że zasiłek ten jest traktowany preferencyjnie. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe. Zasiłek chorobowy przysługuje przez 182 dni, a jeżeli po upływie tego okresu pracownik będzie nadal niezdolny do pracy wówczas może ubiegać się o inne świadczenia. Jednym z tych świadczeń jest świadczenie rehabilitacyjne.

Świadczenie rehabilitacyjne

Na wstępie należy zauważyć, iż świadczenie to jest dosyć wąsko określone przez przepisy ustawy wypadkowej i ustawodawca odsyła tutaj do przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych. Tak jak w przypadku zasiłku chorobowego, tak i tutaj, przepisy ustawy wypadkowej mają charakter lex specialis i z tego względu mają pierwszeństwo w stosowaniu. Z tego też względu świadczenie niniejsze wypłacane na podstawie przepisów ustawy wypadkowej jest świadczeniem korzystniejszym, niż to samo świadczenie wypłacane na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych. Przede wszystkim dlatego, że świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje, jeżeli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. O potrzebie przyznania tego świadczenia orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw ^{[ 10 ]} do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie i na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ^{[ 11 ]}. Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie wniesiono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego.

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub do świadczenia przedemerytalnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.

Podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego oblicza się na zasadach przewidzianych dla zasiłków chorobowych.

Zasiłek wyrównawczy

Trzecim świadczeniem przewidzianym przez przepisy ustawy wypadkowej jest zasiłek wyrównawczy. Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Celem zasiłku wyrównawczego jako świadczenia przysługującego pracownikowi z ubezpieczenia wypadkowego jest wyrównanie wynagrodzenia (przesłanka ekonomiczna) obniżonego wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (przesłanka biologiczna) ^{[ 12 ]}. W literaturze podkreśla się także, że świadczenie to nie jest regulowane przez przepisy ustawy wypadkowej, choć należy do kręgu świadczeń przez tę ustawę przewidzianą ^{[ 13 ]}.

Po raz kolejny należy więc odwołać się do przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych. Świadczenie to ma charakter ograniczony i przysługuje tylko ubezpieczonemu będącemu pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, wykonującemu pracę w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, jeżeli jego miesięczne wynagrodzenie osiągane podczas rehabilitacji jest niższe od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego w myśl art. 36-42 ustawy o świadczeniach pieniężnych. O potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej orzeka wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Wypadek przy pracy Odwołanie od decyzji ZUS i KRUS

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word