Autor tekstu: Erik Bartram Jensen

Tłumaczenie: Przemysław Piela

Ludzie najczęściej zastanawiają się nad sensem życia pod wpływem silnego bólu psychicznego bądź fizycznego, albo w obliczu śmierci jednego z bliskich. Jesteśmy w stanie zaakceptować śmierć, gdy przychodzi naturalnie z wiekiem, kiedy nasze ciała nie potrafią się już dłużej jej opierać. Znaczenie przemijania dostrzegamy wraz z wiekiem spostrzegając skończoność naszej egzystencji, nie wiąże się to jednak z pełną akceptacją tego zjawiska. Najchętniej wcale byśmy o tym nie myśleli, niemniej jednak zmuszają nas do tego sytuacje życiowe, w których odchodzą znajomi nam ludzie. W pewnym momencie, obarczeni balastem wieku, uznajemy że nie ma żadnego objazdu, droga życia prowadzi zawsze do śmierci; sensownej lub nie, jeśli wynika z przypadku.

Wyzwaniem dla człowieka jest jej zrozumienie – z pomocą religii lub bez. Dla wierzących sytuacja rysuje się nad wyraz komfortowo, jako że dzielą oni wizję kontynuacji życia w postaci duszy idącej do raju, w którym ma być lepiej niż tu na ziemi. Fundamentaliści co prawda nadal wierzą w możliwość wylądowania w piekle, jednakże ci raczej myślą wyłącznie o sobie. Wszyscy zaś pozostali – bezbożni – sami muszą zająć się swoim zbawieniem… na czas. Wiara jest pośmiertną polisą na życie.

Wątpliwości mogą nie czuć się najpewniej w obliczu trudności z ugruntowaniem tego, co następuje w życiu po życiu przez co też przejawiają chęć do okopywania się – zwłaszcza za sprawą księży przychodzących je wyplenić, gdy wybija ostatnia godzina.

Świadomi niewierzący nie boją się śmierci, bo widząc ją przez naukowe okulary zdają sobie sprawę, że jest ona naturalnym końcem istnienia. Sądzą ponadto, iż wszelkie wyobrażenia życia pozagrobowego są tylko psychologicznym mechanizmem tłumiącym strach przed umieraniem, tworzącym iluzję nie pozwalającą bezsensowi istnienia zaglądać żyjącym w oczy.

Bezsens ten nie jest — mimo tego, że rodzimy się, by umrzeć — absolutny. Hannah Arendt powiedziała kiedyś, że najistotniejszym przeznaczeniem człowieka nie jest umrzeć samotnie na końcu, lecz od początku urodzić się w zbiorowym świecie, w którym czyn jest możliwy, a my możemy ustanawiać nowe początki.

Możliwość dostrzeżenia nieuchronności śmierci powinna pociągać za sobą działania polegające na pracy dla dobra przyszłych pokoleń z jednoczesnym ich uwzględnieniem przy okazji naszego własnego końca.

Wspólnota działająca z takich pobudek mogłaby np. zgodnie postanowić oddawać pośmiertnie własne organy lub nawet całe ciała na rzecz Uniwersytetów Medycznych, by pomóc kształcić przyszłych lekarzy. W taki sposób jednostkowa śmierć nabrałaby głębszego sensu, to jest pomogłaby innym w polepszaniu życia. Jeżeli jednak ktoś uważa taki krok za zbyt drastyczny, zawsze może poprosić biorących udział w pogrzebie, by miast kupować wieńce przekazali datki dla np. Lekarzy bez Granic. Prośbę taką można zawrzeć w swej ostatniej woli ^{[ 1 ]} przekazanej Krajowemu Stowarzyszeniu Życie i Śmierć ^{[ 2 ]}. W przypadku chęci stania się dawcą organów wystarczy wypełnić formularz rejestracyjny na stronie duńskiej służby zdrowia www.sundhed.dk . ^{[ 3 ]} Aby przekazać swoje ciało do celów naukowych, należy wypełnić specjalny formularz dostępny w każdym Instytucie Anatomii. ^{[ 4 ]}

Wielu ludzi nie obawia się samej śmierci, lecz umierania, procesu który może być bolesny, odzierający z godności i bezsensowny. Zaradzić temu może na przykład uprzednie wpisanie się do specjalnego rejestru ^{[ 5 ]} również na stronie www.sundhed.dk , które jest równoznaczne z deklaracją, iż nie życzymy sobie podtrzymywania naszego życia w stanie agonalnym jak również w przypadku choroby, daleko posuniętego procesu starzenia się, wypadku, ataku serca itp., które doprowadziły do tak poważnego upośledzenia organizmu, że pacjent nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować zarówno fizycznie jak i umysłowo.

Poprzez wczesne załatwienie omówionych tu spraw, w momencie kiedy jeszcze jesteśmy w stanie wszystko samodzielnie zaaranżować, zapewniamy sobie wielki wpływ na ostatnie godziny naszego życia oraz śmierć. Ułatwiamy w ten sposób życie naszym najbliższym, oszczędzamy im przykrości związanych z odpowiedzialnością i ustosunkowywaniem się do tych niezmiernie trudnych wyborów. W ogólnym rozrachunku wszystko to powinno nadać więcej sensu naszej śmierci.

Zobacz także te strony: Pogrzeby humanistyczne w Norwegii

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: O śmierci Śmierć i nicość a podmiotowość

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (6)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Erik Bartram Jensen Magister historii oraz filologii duńskiej, redaktor i wydawca, przewodniczący Stowarszyszenia Humanistycznego w Viborgu (Humanistisk Selskab i Viborg), współzałożyciel Towarzystwa Humanistycznego (Humanistisk Samfund) – organizacji zajmującej się ceremoniami humanistycznymi w Danii. Autor, współautor i redaktor wielu książek, m.in. At leve og dø uden religion (Żyć i umierać bez religii); Partier, ideologier og værdier (Partie, ideologie i wartości); a także Et sidste farvel – uden præst (Ostatnie pożegnanie bez księdza) - podręcznika dla mistrzów ceremonii pogrzebowych opartego na doświadczeniach norweskich humanistów.