Nie bez znaczenia w przedmiocie „życie jako dowód wiary" są cechy charakterologiczne Messoriego we własnych oczach. "...muszę jednak wyznać, że jeśli o mnie chodzi, w czasie roku szkolnego wolałbym mieszkać w akademiku, a latem jechać na kolonie zorganizowane przez zakład pracy niż cieszyć się 'słodyczą' domowego zacisza i 'spokojną radością' rodzinnych wakacji " (str.51). "Zawsze zatrzymywałem się u wielkich drzwi świata cyfr i symboli algebraicznych prawdopodobnie dlatego, że napełnia mnie strachem jego 'bezapelacyjna' natura: z numerami nie ma zmiłuj się, możliwy jest tylko jeden wynik, tylko jeden i jest tylko jedna droga, żeby do niego dojść. Moim powołaniem jest przede wszystkim historia, która jest przeciwieństwem nauk ścisłych; jest miejscem niepewności, subiektywnych przypuszczeń, wielorakich możliwości, problematycznych wyników, kolejnych nieścisłości. " (137). "Demon, który wodzi nas na pokuszenie - albo jak wolisz, przyjemność, której zaspokojenia szukamy — to nierzadko próżność, poczytność, pochwały, popularność, nagrody. Zdaję sobie z tego sprawę i pilnowałem się. Pomogły mi w tym — dzięki Bogu — cechy charakteru: zdystansowanie, samotnictwo, ironia i autoironia. Są rzeczy, które podsycają próżność wielu osób, mnie natomiast, wierz mi, kosztują wiele trudu, i jeśli tylko bym mógł, bardzo chętnie bym ich unikał. Na przykład wystąpienia w telewizji. " (81). "Bez obłudy i retoryki, wyznam ci, że satysfakcję (czyli prawdziwą przyjemność ) sprawiają mi jedynie wyznania osób, które mówią mi, jak bardzo to, co napisałem, pomogło im odnaleźć lub zachować wiarę. " (83) Ale opisuje przyznanie mu przez króla Hiszpanii Juana Carlosa nagrody La Cruz de caballero (79-80). Opisuje odwołanie papieża Benedykta XVI (Josepha Ratzingera) w książce Jezus z Nazaretu do książki V. Messoriego Umęczon pod Ponckim Piłatem? Podkreśla, że jest jedynym żyjącym Włochem cytowanym w tej książce i papież określa książkę Messoriego ważną (83). Chociaż napisał wiele książek apologizujących chrześcijaństwo, nawet nie próbował zachęcać rodziny do zmiany poglądów na kwestie religijne; tłumaczył to słowami Jezusa „nikt nie jest prorokiem we własnym kraju" (232). "Mówiłem ci o bezlitosnym realizmie, który nie skłania mnie do łatwowierności, ale do czegoś odwrotnego: do sceptycyzmu, który — gdybym się nie pilnował, przeczuwając niebezpieczeństwo — mógłby przerodzić się w cynizm. " "Uważam się za pragmatyka, który nie zaniedbuje myśli, byle była ona jasna i konkretna. " (141).

Realizm i sceptycyzm Messoriego nie dotyczy cudów związanych z religią. Gdy chodził do liceum, w pierwszą rocznicę śmierci wujka Aldo, miał od niego, w nocy, telefon ze słowami "Vittorio! Vittorio! Tu Aldo! U mnie wszystko w porządku! W porządku " (str.27). Dla Messoriego jest to dowód istnienia po śmierci i możliwości kontaktowania się ze zmarłymi. W pełni wierzy w zdolność kontaktowania się ze zmarłymi pustelniczki Marii Simmy z Voralbergu w Austrii (str.28-29). Uznaje za prawdziwą historię opieki chorego starca w Turynie sprawowaną przez siostrę w habicie z zaświatów (30). Poważnie wierzy w wydarzenie wyczytane w zapiskach ojca, ujawnionych już po śmierci ojca. Mianowicie, gdy był na szkoleniu wojskowym w Niemczech w 1943 roku w Bielefeld w Renii-Westfalii, pewnego razu, do ojca wypoczywającego na ławeczce, z podupadłego domu wyszła dziewczynka, podeszła, podarowała mu paczuszkę z ciastkiem i dwoma papierosami i bez słowa wróciła do owego domu. Gdy potem ojciec chciał wyjaśnić sprawę okazało się, że w zamkniętym domu nie przebywa nikt od dawna. Ojciec nazwał dziewczynkę aniołem i zachował papier oraz wstążkę po paczce (133-4).

Vittorio Messori jest całym sercem i duszą obrońcą i propagatorem w całej rozciągłości ortodoksji chrześcijaństwa rzymsko-katolickiego. Interesujące i pouczające są jednak szczegóły jego poglądów.

Sprawy kościoła

Jest przeciwny ekumenizmowi w duchu ustępowania braciom w innych wiarach (str.20). Wg Messori’ego, Paweł VI określił wyniki II Soboru Watykańskiego „eklezjalnym samozniszczeniem" (227). Zdecydowany zwolennik trydenckiego rytu liturgicznego, w szczególności łaciny; powołuje się na stwierdzenie, wtedy jeszcze, Josepha Ratzingera o liturgicznej katastrofie (239-240). Messori zachwyca się władzą absolutną papieża "… która w jakiś sposób upodabnia go do rzymskiego imperatora … Sama kolorystyka katolickiej hierarchii (biskupia czerwień, kardynalska purpura, papieska biel) naśladuje kolory tradycji rzymskiej. " (382-3). Zachwyca się przejęciem przez chrześcijaństwo wiele tradycji, kultów, architektury, elementów liturgii z religii i wierzeń wcześniejszych. Nawet dopuszcza, że w kulcie maryjnym, który (według Messoriego) w istocie jest samoistny, można dopatrywać się "odrodzenie kultu Wielkiej Matki, obecnego od zawsze w religiach całego świata. " (384).

Inne religie

Wojnom religijnym w Europie jest winien Luter (str. 20). "Autentyczny Izraelita może być tylko chrześcijaninem. " (122). "… islam nie jest niczym innym - obiektywnie rzecz biorąc, zgodnie z analizą krytyczną — jak tylko uproszczonym judaizmem na użytek półprymitywnych ludów... " (123).

Kwestie natury socjologicznej

Psychoanaliza "… jest to fideizm posttalmudyczny zsekularyzowanego Żyda Freuda, a więc, podobnie jak każda teologia, zakłada — posługując się słowami Crocego — istnienie wielu rzeczy, o których nie wiadomo, czy istnieją. " (115). "...Pascal pomógł mi zrozumieć, że chrześcijanin jest stuprocentowym realistą, że to ktoś, kto wobec zakładu, wobec wyzwania, jakim są życie i śmierć, stawia na to, co jest najbardziej prawdopodobne. Czyli, że naprawdę istnieje Bóg,... " (142).

Masoni

Wg. Messori’ego masoni z zawiści do Inkwizycji propagowali czarne legendy o działalności kościoła wśród narodów kultury iberyjskiej (79). "Nie mogłem znieść nawet laickiej masońskiej słodyczy Serca De Amicisa ... " (177). "Olśniła mnie Ewangelia, a nie jakaś Krytyka praktycznego rozumu jakiegoś tam Immanuela Kanta. Nie zostałem też oślepiony przez jakiegoś 'Wielkiego Budowniczego' w masońskim stylu. " (316).

Inkwizycja

"Dogmatyzm i nietolerancja cechują raczej panującą dzisiaj ideologię. Jak zwykle chodzi o wspominaną już więcej razy i nigdy dość znienawidzoną polityczną poprawność. Pomyśl na przykład, jak gorszy ją dawne powiedzenie: poza kościołem nie ma zbawienia. " (369). "Inkwizycja była odpowiednikiem Naszego Ministerstwa Zdrowia; czuwała, aby pożywienie dla duszy nie było skażone. Prowadzone przez nią 'procesy' miały walor 'leczniczy'. … Ludzie chcieli Inkwizycji dla własnego spokoju, tak jak my dzisiaj domagamy się publicznej opieki zdrowia. " (378). "Lud akceptował Inkwizycję … ponieważ tam, gdzie mogła ona interweniować, nie wybuchały wojny między katolikami i reformatorami ... " (379). "… kto, jak nie Ojciec Wieczny, może wiedzieć, od jakiego zła ocaliły nas miliardy spowiedzi i Komunii Świętych albo tylko strach (podtrzymywany przez nauczanie) przed wiecznymi konsekwencjami ponoszonymi przez grzesznika? " (415).

Kwestie wiary

Wiara w życie pośmiertne jest naturalnym przymiotem ludzi podobnie jak to, "że zawsze i wszędzie kradzież, zabójstwo, kłamstwo, zdrada były potępiane " (str.25). "I niech nie rozśmieszają nas ci, którzy uważają się za rozumniejszych od wierzących, ponieważ zastępują Boga Stworzyciela absurdalnym idolem — to dopiero jest nieracjonalne — którym miałaby być Wieczna Materia! " (str.34). "Powiem ci więcej: nie tylko 'przed', ale i 'po' [ 'przemianie'] religia niespecjalnie mnie interesowała. Interesuje mnie wiara w Jezusa Chrystusa, która z konieczności wciela się także w religię, ale która zasadniczo jest spotkaniem z Nim, jest wiarą w ciąg historycznych faktów, których kulminacją jest Zmartwychwstanie. " (118). "… człowiek jest 'zwierzęciem religijnym'... jeśli nie posiada objawienia, przedmiotu adoracji czy wiary, sam go sobie stworzy,... " (120). Wg Messori’ego, w Leningradzie działał przez 60 lat Instytut Naukowego Ateizmu, którego zadaniem był udowodnić nieistnienie Boga i nie dokonał tego. Jest to dowód istnienia boga (295-6). Prawdziwie wolnym człowiekiem jest wierzący, bowiem jest roztropnym, postępuje racjonalnie, cuda mu nie przeszkadzają, bo uznaje je. Ateista nie może uznać cudu, jest ograniczony klatką ideologii zabraniającej akceptację cudów (291-2, 294). "Chrześcijanin nie może zapominać, że Pismo Święte jest jednocześnie dziełem Boskim i ludzkim. " (327). "Właśnie na rozumności, a nie jej usunięciu, zasadza się przyjęcie tajemnicy. " (296). "Bóg wobec chrześcijan jest z konieczności dyskretny. Udzielił pozoru prawdopodobieństwa wątpliwościom, jakie otaczają Jego istnienie. Otoczył się ciemnościami, by wiara stała się bardziej pasjonująca, a także chyba, aby mieć prawo do przebaczenia naszej odmowy. " (302).

Idea uznawania spraw nie wyjaśnionych, niezrozumiałych, jako tajemnic, których uznanie jest racjonalne, które są siłą wiary, jest fundamentem metodologii Messoriego i jeżeli dobrze rozumiem Kościoła. Tę myśl Messori przedstawia w książce wiele razy. Oczywiście przy takim podejściu, nie ma możliwości porozumienia między myślą religijną, a racjonalizmem pojmowanym tradycyjnie.

W recenzji nie krytykowałem poglądów i interpretacji przedstawianych przez Messoriego. Nie polemizowałem z nimi. Tylko w kilku przypadkach wstawiłem skromny komentarz. Wynikało to z okoliczności, że zaliczam je do spraw natury subiektywnej. Nie mogę jednak przemilczeć spraw, które w mojej ocenie fałszują obiektywne fakty, a ich obecność w książce wynika albo z ignorancji autora lub złej woli.

Einstein a religia

Wg. Messori cytat Einsteina "Dlaczego jest 'coś', dlaczego istnieje Wszechświat, a w nim my, nie ma natomiast niczego? „ (34) dowodzi istnienia boga. W encyklopedii cytatów www.cytaty.info jest 337 cytatów Einsteina, ale takiego nie ma. Jeżeli już interesuje nas pogląd Einsteina w tym względzie, to proszę z owej encyklopedii: "Nie potrafię wyobrazić sobie Boga, który nagradza i karze istoty przez siebie stworzone, lub Boga obdarzonego wolną wolą na podobieństwo nas samych. Nie mogę również ani też nie chcę sobie wyobrazić, że człowiek trwa dalej po fizycznej śmierci; nadzieje tą pozostawiam ludziom słabego ducha, którzy żywią ją ze strachu lub niedorzecznego egoizmu". „Nie wierzę w osobowego Boga i zawsze otwarcie się do tego przyznawałem. Gdybym musiał jednak znaleźć w sobie coś, co miałoby aspekt religijny, to byłaby to bezgraniczna fascynacja strukturą świata, jaką ukazuje nam". „Wierzę w Boga Spinozy, przejawiającego się w harmonii wszystkiego, co istnieje, a nie w Boga, który zajmował by się losem i uczynkami każdego człowieka". „Jeżeli istnieje w ogóle religia, która może sprostać wymaganiom współczesnej nauki, to jest nią buddyzm". „Najbardziej niezrozumiałą kwestią dotyczącą świata jest to, że on jest zrozumiały".

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Zbieżne mutacje dają zbieżne kolory Kultura jako źródło niedojrzałości. Polemika

Zobacz komentarze (6)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word