Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [14]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Płeć i śmierć Dziedzina: Nauka i technika Autor: William R. Clark Tłumacz: Anna Alichniewicz i Anna Szczęsna Seria: Biblioteka Myśli Współczesnej Miejsce i rok wydania: Warszawa 2000 Wydawca: Państwowy Instytut Wydawniczy Liczba stron: 148 Wymiary: 12x19 cm ISBN: 83-02-824-4 Okładka: Miękka Ilustracje: Tak Cena: 19,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis „W wielkiej mądrości - wiele utrapienia” - wyraźnie i niewzruszenie zapowiada Księga Koheleta. Spośród wszystkich żywych istot na tej ziemi jedynie ludzie wiedzą, że pewnego dnia umrą. Bolesna to wiedza. Przez większość naszej historii istot myślących snuliśmy zatem wierzenia, które pomogłyby nam pogodzić się z tym faktem albo mu zaprzeczyć. Lecz żadna ludzka kultura go nie ignoruje. Rzuca on cień na nasze jednostkowe doświadczenia i nierzadko ma wpływ na zbiorowe działania. Śmierć napełnia nas zgrozą i fascynuje zarazem. Zrozumienie tego przerażenia i fascynacji jest istotną częścią psychologii człowieka.
Nie przestając rozmyślać o śmierci w perspektywie filozoficznej, kulturowej i religijnej, badamy ją także naukowo. Zajmująca się śmiercią i umieraniem tanatologia jest uznaną dyscypliną medyczną z własnymi periodykami naukowymi. Koncentruje się na psychospołecznych aspektach śmierci i umierania, nie stawiając jednak pytań o samą naturę śmierci. Inna gałąź medycyny, zwana patologią, bardzo szczegółowo opisuje towarzyszące chorobie i śmierci zmiany w organizmie, jego komórkach i tkankach. Patolog może powiedzieć, kiedy tkanka jest zdrowa, a kiedy chora, kiedy żywa, a kiedy martwa. Ale niewiele ma do powiedzenia o tej cienkiej jak włos granicy oddzielającej życie i śmierć.
Czym zatem jest śmierć? Jednym ze sposobów zrozumienia, czym jest śmierć człowieka, jest poszukiwanie najmniejszego, niepodzielnego elementu - „atomu” starożytnych - ludzkiego życia. Taką jednostką, atomem życia, jest komórka. To najmniejszy element ludzkiego ciała, o którym możemy powiedzieć: „żyje!” Ale skoro możemy określić ją jako obdarzoną życiem, to możemy ją także opisać, gdy życia nie ma - gdy jest martwa. Jak wygląda martwa komórka? Czego jej brak? Dlaczego jest martwa? Co sprawiło, że stała się martwa? Jak umarła?
Pytania te są ważne, gdyż śmierć każdej istoty zaczyna się od śmierci zaledwie kilku komórek. Zwykle myślimy o śmierci jako o śmierci osoby - zintegrowanej całości, na którą składa się osobowość, wola, pamięć, uczucia oraz setki innych rzeczy stanowiących o jej niepowtarzalności. Większość tych funkcji zlokalizowana jest w tej części mózgu, którą nazywamy korą mózgową, a utratę bytu osobowego ustania czynności kory - coraz częściej uważa się za jeden z najważniejszych aspektów ludzkiej śmierci. Ale śmierć musi mieć także niezależny od kondycji ludzkiej sens biologiczny. Aby trwało życie, nasze komórki, tak jak komórki wszystkich innych organizmów na Ziemi, muszą umrzeć. Umierają ślimaki, podobnie jak robaki i grzyby, a ich śmierć także zaczyna się od śmierci kilku komórek.
Badania na poziomie pojedynczej komórki ujawniają oczekiwanie subtelną i złożoną naturę śmierci podobnych do nas organizmów wielokomórkowych - choćby to, jak rozpowszechnione wśród komórek naszego ciała jest samobójstwo. Zaskakujące, że badania nad starszymi ewolucyjnie organizmami jednokomórkowymi wskazują, iż starzenie się i śmierć komórek nie jest atrybutem życia na Ziemi. Nieunikniona śmierć jako wynik naturalnego starzenia się pojawiła się zapewne nie wcześniej niż miliard lat po powstaniu życia. Wydaje się, że ta postać programowanej śmierci zaczęła istnieć mniej więcej w tym samym czasie, gdy komórki podjęły eksperyment z płciowym rozmnażaniem się. Była to, być może ostateczna utrata niewinności.
Próbując pojąć sens nieskończonego i wciąż rozszerzającego się wszechświata, dochodzimy do kresu ludzkiego poznania. Stamtąd przez nasze teleskopy trwożnie spoglądamy w otchłań niepoznawalnego. Jeśli wyruszymy w podróż w przeciwnym kierunku - zwrócimy się do wewnątrz i przez coraz silniejsze mikroskopy śledzić będziemy śmierć jednostkowych komórek, a potem składających się na nie cząsteczek i atomów, także dojdziemy do spowitej mgłą otchłani oddzielającej zjawisko zwane życiem od zimnego i obojętnego fizykalnego wszechświata. I wtedy przez nasz mikroskop ujrzymy postać z lękiem patrzącą na nas przez teleskop. Oto śmierć zatoczyła pełny krąg.
Z Przedmowy
Spis treści
Rozdział 1
Śmierć komórki
Rozdział 2
Drugie oblicze śmierci
Rozdział 3
Płeć, segregacja i pochodzenie śmierci komórkowej
Rozdział 4
Płeć a śmierć: zagadka starzenia się
Rozdział 5
Hierarchia komórek: definicja śmierci mózgowej
Rozdział 6
Na krawędzi otchłani: wirusy, przetrwalniki a sens życia
Rozdział 7
U kresu
William R. Clark, profesor immunologii oraz kierownik katedry w Instytucie Biologii Molekularnej, Komórkowej i Rozwojowej Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, jest uznanym światowym autorytetem w dziedzinie komórkowej odpowiedzi immunologicznej. Oprócz „Płci i śmierci” wydał jeszcze dwie książki: At War
Within: The Double Edged Sword of Immunity oraz Experimental Foundatiorc of Modern
Immunology.Podziel się swoją opinią o tej książce..