Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [14]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Unum necessarium, czyli Jedyne konieczne Dziedzina: Różności Autor: Jan Amos Komeński Tłumacz: Joanna Sachse Miejsce i rok wydania: Wrocław 1996 Wydawca: Pracownia Borgis Liczba stron: 148 Wymiary: 12x19 cm ISBN: 83-87129-50-X Okładka: Miękka Ilustracje: Tak Cena: 16,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis Jan A. Komeński z Moraw (1592-1670), mędrzec, pedagog, encyklopedysta i reformator, całe życie poświęcił walce o naprawę spraw ludzkich i o uzdrowienie społeczeństwa Europy XVII wieku. Propagował - napotykając przy tym nierzadko na mur niezrozumienia - idee pansofii, wiedzy wszechstronnej oraz powszechnej, w niej upatrując narzędzia harmonijnego rozwoju i odnowy moralnej człowieka; wypowiadał się w sposób bardzo nowy w kwestiach metod kształcenia oraz wychowywania dzieci i młodzieży, co z kolei przysporzyło mu sławy do tego stopnia, że o kontakty z nim zabiegał parlament angielski, kardynał Richelieu, dwór Karola Gustawa, a także książę Rakoczy. Nie bez powodu jego życie zjednało mu przydomek Nauczyciela Narodów.
„Skoro w każdej rzeczy zaleca się szukać tego, co jedynie konieczne, w czym spoczywa sam rdzeń jej istoty i od czego zależy jej przetrwanie, to najoczywistszą jest rzeczą, że i sam wszechświat koniecznie potrzebuje jakiejś uniwersalnej podstawy na której wszystko by się wspierało, i że podstawą tą nie może być nic innego, jak tylko sam ów pierwszy wszechrzeczy początek, Bóg jako przyczyna przyczyn, cel celów, forma form i sprawca wszystkich sprawców. Zastanowiwszy się nad tym głęboko, pobożny wyznawca reguły Chrystusowej nie będzie mógł nie orzec, że najkonieczniejszy z wszystkiego, co konieczne, jest Bóg...” (U.n.,V19).
Dzieło jest na wskroś religijne, przepojone niezwykle silną wiarą. To księga o Bogu, o człowieku i o życiu wiodącym człowieka do Boga lub oddalającym go od niego, pełna żarliwości księga o tym, jak żyć; nie brak w niej przykładów negatywnych, zaczerpniętych z historii, Biblii i otaczającego świata. Komeński traktuje Biblię najpoważniej i pragnie żyć według Ewangelii. Z kart „Unum necessarium” (Jedyne konieczne) przemawia człowiek, który - stojąc nad grobem dokonuje podsumowania swego życia i dzieli się z czytelnikiem konkretnymi wnioskami, konkretnymi odpowiedziami. Nie ma wahań, wątpliwości, a jeśli, to tylko co do siebie samego i swojej ułomności, jest natomiast niepospolite zawierzenie Ewangelii. Komeński liczy się przy tym z krytyką i odrzuceniem: Cóż powiedzą na to chwalcy ludzkiej mądrości? Wyśmieją może szalonego starca. Istotnie, wrogość nie omijała go, zdaje się jednak, że możliwość narażenia się na jakikolwiek atak czy szyderstwo nie czyniła na nim wrażenia. Podkreślenia wymaga sformułowanie chwalcy ludzkiej mądrości. To tak, jakby Komeński chciał się liczyć z mądrością jedynie boską.
Na początku utworu stoi list dedykacyjny do księcia Ruperta (1619-1682, syn Fryderyka V) i już w nim zawiera się kwintesencja pisma, zilustrowana starożytną maksymą: Nie kupuj tego, co potrzebne, lecz co konieczne. Cały świat jest targowiskiem pełnym najrozmaitszego towaru i tylko nieliczni umieją odróżnić to, co konieczne, od rzeczy zbędnych. W rozróżnieniu tym dopatruje się Komeński leku na wszystko; prowadzi czytelnika przez różne sfery życia, wszędzie dokonując trzeźwego wyboru, by wreszcie dojść do ostatecznego wniosku, że jedynym niezbędnym jest Bóg.
Zasada „jedynego koniecznego”, „jedynego niezbędnego”, zwana przez Komeńskiego złotą regułą Chrystusową, opiera się na fragmencie Ewangelii wg Łukasza (10,42) o Marcie i Marii; Marta - spełniając nawet bardzo pożyteczne uczynki - reprezentuje nadaktywność tego świata, Maria natomiast skupia się na tym, co jedynie konieczne, przysiada mianowicie u stóp nauczyciela i słucha jego słów. Inną wyrazistą ilustracją tego jedynego, co konieczne, jest przypowieść o bogatym młodzieńcu, który w odpowiedzi na pytanie, co czynić, słyszy: Idź, sprzedaj wszystko, i pójdź za mną!Podziel się swoją opinią o tej książce..