Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [14]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Próby (3 tomy) Dziedzina: Światopogląd Antykwariat (stan: 0 sztuk)Autor: Michel de Montaigne O autorze Tłumacz: Tadeusz Żeleński-Boy Przedmowa (posłowie, opracowanie): Zbigniew Gierczyński Seria: Biblioteka Poezji i Prozy Miejsce i rok wydania: Warszawa 1985, wyd. II Wydawca: Państwowy Instytut Wydawniczy Liczba stron: 447+460+347 Wymiary: 14x20 cm ISBN: 83-06-01115-5 Okładka: Miękka Ilustracje: Nie Cena: 69,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis Ideał starożytne j mądrości, rozpowszechniony przez humanizm w czasach Odrodzenia, znalazł swój najdoskonalszy wyraz w osobie i w dziele francuskiego pisarza z XVI wieku, Michała de Montaigne. Ten szlachcic, żyjący na południu Francji, już za życia otoczony był sławą mędrca, nazywano go Talesem francuskim, rady jego zasięgali nawet królowie i używali go chętnie jako pośrednika w trudnych sprawach politycznych. Mógł on rzeczywiście robić wrażenie postaci wskrzeszonej z czasów starożytnych, gdy go odwiedzano w jego uczonej siedzibie, urządzonej w wieży zamkowej, gdzie otoczony książkami pędził czas na medytacji filozoficznej, na czytaniu i pisaniu. Tam właśnie powstało jego dzieło, owe sławne „Essais”, w którym streściła się myśl późnego Renesansu w jej najbardziej radykalnej postaci - sceptyczno-racjonalistycznej, oznaczającej ostateczną likwidację przeszłości i początek czasów nowożytnych.
Wydane po raz pierwszy w roku 1580 „Essais”, po polsku „Próby”, wzbudziły od razu wielkie zainteresowanie wśród ludzi wykształconych, które jeszcze rosło, w miarę jak ukazywały się dalsze ich wydania, znacznie rozszerzone. Dzieło to zadziwiło współczesnych swą oryginalnością. Było niezwykłym połączeniem rozważań teoretycznych i wyznań autobiograficznych, a przez to stanowiło syntezę indywidualizmu renesansowego i nowatorskich poszukiwań myśli humanistycznej. Montaigne zarzucił język łaciński, używany najchętniej przez humanistów. Pisał językiem ojczystym, i to w sposób tak oryginalny, że stał się twórcą nowego gatunku literackiego, nazwanego od tytułu jego dzieła „Essais” - esejem. Ta nowa forma polega na swobodnym sposobie wyrażania myśli językiem zbliżonym do mowy potocznej, co pozwala autorowi nawiązać z czytelnikiem bezpośredni i żywy kontakt. Esej może być porównany do dialogu, jakim się często posługiwali współcześni pisarze, albo do listu literackiego, uprawianego przez moralistów i filozofów starożytnych, a ich śladem również przez licznych pisarzy renesansowych.
Montaigne obrał taki sposób pisania nie tylko idąc za swą naturą nie znoszącą żadnego przymusu, nawet w dziedzinie literackiej, ale chciał przede wszystkim wyrazić swą myśl jak najwierniej, nie fałszując jej żadnym retuszem. Wynikało to z jego zaufania do naturalnego światła rozumu ludzkiego - dlatego starał się pisać swoje dzieło jakby pod dyktando swej myśli.
Forma eseju odpowiadała najlepiej głównemu zamiarowi Montaigne'a, jakim było wyrażenie własnej osobowości, a przez to ukazanie prawdy o człowieku. Postępował w ten sposób zgodnie z programem humanizmu, którego celem było „odkrycie człowieka”, to znaczy odnalezienie człowieka autentycznego, zniekształconego zdaniem humanistów przez tradycję kulturową średniowiecza. W swych poszukiwaniach Montaigne opierał się przede wszystkim na własnym doświadczeniu, dlatego pisał swe dzieło z dnia na dzień, w ciągu wielu lat, na sposób pamiętnika lub dziennika myśli. Stąd brak w nim zwartej struktury; jest zbiorem nie powiązanych ze sobą rozdziałów, co znalazło swe odbicie w tytule „Essais”, to znaczy „próby” lub „doświadczenia”.
Również filozofia, jaką „Próby” wyrażają, nie przedstawia się jako zamknięty system, ale ma postać filozofii wiecznie żywej, będącej w stanie ciągłego rozwoju. Montaigne dobrze wyraził ten charakter swej myśli mówiąc, że książkę swą mógłby pisać w nieskończoność, dopóki by mu starczyło atramentu i papieru. Na tym polega nowatorstwo tej filozofii, że jest wyrazem osobowości autora w jej konkretnym istnieniu - ma ona już wszystkie cechy filozofii egzystencjalnej. Inni humaniści, począwszy od Petrarki, też pisali o sobie i posługiwali się introspekcją, nikt jednak przed Montaigne'em nie stosował tej metody tak systematycznie i nie nakreślił tak wiernego autoportretu - on pierwszy mógł identyfikować się ze swym dziełem, mówiąc, że „Próby to ja”.
Dzieło Montaigne'a jest wyrazem tej wielkiej rewolucji filozoficznej, jaka się dokonała pod koniec średniowiecza na skutek przemian zachodzących w samej scholastyce średniowiecznej, jak i pod wpływem humanizmu. Polegała ona na odejściu od wielkich systemów metafizycznych i teologicznych średniowiecza i przejściu na pozycje minimalizmu filozoficznego: ograniczono znacznie zasięg poszukiwań filozoficznych, ale równocześnie starano się oprzeć je na pewniejszych podstawach. Było to zerwanie ze spekulacją metafizyczną i z irracjonalnymi źródłami poznania na rzecz prawdy czysto rozumowej, opartej na obserwacji i na doświadczeniu.
Ze Wstępu
Spis treści
O niestałości naszych postępków
O pijaństwie
O pewnym zwyczaju na wyspie Cea
Na jutro ze sprawami
O sumieniu
O ćwiczeniach
O zaszczytnych odznaczeniach
O miłości ojców do dzieci
O broni Partów
O książkach
O okrucieństwie
Apologia Rajmunda Sebond
O sposobie sądzenia czyjejś śmierci
Jako nasz umysł sam sobie staje w poprzek
Iż pragnienie nasze wzmaga się od przeciwności
O sławie
O zarozumiałości
O zadawaniu kłamstwa
O wolności sumienia
Iż nie należy udawać choroby
O kciukach
Tchórzostwo matką okrucieństwa
Wszystkie rzeczy mają swoją porę
O cnocie
O poczwarnym dziecięciu
O gniewie
Obrona Seneki i Plutarcha
Historia Spuryny
Uwagi nad sposobem wojowania Juliusza Cezara
O trzech zacnych niewiastach
O największych ludziach
O podobieństwie dzieci do ojców
Trzynaście rozdziałów tworzących Księgę Trzecią „Prób” zostało napisanych po długiej, trwającej prawie pięć lat przerwie, w czasie której Montaigne był najpierw zajęty podróżą włoską (powstał wówczas jego „Dziennik podróży do Włoch”), a później sprawowaniem urzędu burmistrza Bordeaux. Wspomnienia włoskie będą liczne w tej księdze, ale przede wszystkim znajdą w niej wyraz doświadczenia zdobyte przez pisarza w życiu publicznym.
Spis treści
O pożytecznym i o uczciwym
O żalu
O trzech rodzajach obcowania
O dywersji
O wierszach Wergilego
O pojazdach
O ciężarach wielkości
O sztuce rozmawiania
O próżności
O oszczędzaniu woli O kulawych
O fizjonomii
O doświadczeniuPodziel się swoją opinią o tej książce..