Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [15]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Adam Mickiewicz i ostatnia krucjata. Studium romantycznego millenaryzmu Dziedzina: Humanistyka Autor: Janusz Ruszkowski Seria: Monografie FNP. Seria humanistyczna Miejsce i rok wydania: Wrocław 1996 Wydawca: Fundacja Na Rzecz Nauki Polskiej Liczba stron: 275 Wymiary: 15x21 cm ISBN: 83-85220-63-1 Okładka: Twarda Ilustracje: Nie Cena: 19,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis Z określeniem „Mickiewiczowska krucjata” lub „wojna krzyżowa” można się spotkać w wielu pracach poświęconych życiu i twórczości poety. Pojawiło się ono już w pisarstwie Władysława Mickiewicza i przewija się w dziełach kilku pokoleń mickiewiczologów. Jednak znaczenie tego terminu nie zawsze jest jasne: zwykle zamyka się pomiędzy przyjętą w języku potocznym metaforą a jakimś - nie zawsze zwerbalizowanym - mocniej osadzonym w twórczości Mickiewicza przeświadczeniem.
Problem Mickiewiczowskiej krucjaty postawiło jedynie troje badaczy, w odmiennej - niż sugeruje motto - kolejności. Pierwszy był Stanisław Pigoń, pisząc o Legionie. Następnie Zofia Stefanowska zajęła się „Księgami narodu i pielgrzymstwa polskiego”, Maria Janion zaś pisała o paryskich prelekcjach.
Niniejsza praca usiłuje rozwinąć istniejące interpretacje. Jest to próba spojrzenia na całość pisarstwa i działalności Mickiewicza z punktu widzenia wiary politycznej poety,
tj. romantycznego millenaryzmu. Punktem wyjścia jest w niej motyw wypraw krzyżowych w twórczości poety. „Ostatnia krucjata” bowiem nie jest jedynie autorskim pseudonimem Mickiewiczowskiej refleksji z zakresu religii i polityki.
Podstawowym kontekstem dla tej refleksji okazał się klimat polityczny XIX wieku. Po pierwsze, kluczem do polityki brytyjskiej i francuskiej tego stulecia ponownie stała się „kwestia wschodnia”. Po drugie, urosła w siłę konkurentka do wpływów na Bliskim Wschodzie - Rosja, która ogłosiła się spadkobierczynią Bizancjum. Po trzecie, ważnym elementem zarówno gry politycznej, jak i przemian światopoglądowych stał się spór o zakres władzy świeckiej papieży. Mapa politycznych napięć XIX wieku nieuchronnie zatem nasuwa skojarzenia z czasami krucjat. Być może dopiero Mickiewicz i jego współcześni byli świadkami prawdziwego końca średniowiecza.
Hipotetyczna rekonstrukcja idei ostatniej krucjaty daje - do pewnego stopnia - przerysowany obraz myśli poety. Wszakże wyrazistość wywodu nieraz wymagała pominięcia kwestii stosunku omawianych zagadnień do całości dzieła Mickiewicza, a zatem naruszenia ich wewnętrznych proporcji. Jedyną trwałą wskazówką metodologiczną było dla autora niniejszej pracy zdanie rozpoczynające „Horror metaphysicus” Leszka Kołakowskiego: „Filozof współczesny, który nigdy nie miał poczucia, że jest szarlatanem, to umysł tak płytki, że dzieła jego nie są pewnie warte czytania”. Wydaje się, że sens tej myśli można rozciągnąć na całą współczesną humanistykę. Być może, to jedyny sposób przeciwstawienia się szarlatanerii - jako metodzie.
Z PrzedmowyPodziel się swoją opinią o tej książce.. Teksty Racjonalisty o pokrewnej tematyce:Seans u państwa Mickiewiczów