Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [15]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Filozoficzne badania nad istotą ludzkiej wolności i sprawami z tym związanymi Dziedzina: Filozofia Autor: Friedrich Schelling Tłumacz: Bogdan Baran Miejsce i rok wydania: Kraków 2003, wyd. II Wydawca: Inter Esse Liczba stron: 160 Wymiary: 12x20 cm ISBN: 83-89448-00-9 Okładka: Twarda Ilustracje: Nie Cena: 34,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis Rozprawa ta jest w zasadzie ontologiczna, chociaż pyta o istotę ludzkiej wolności i tę istotę
rozważa od strony kwestii: jak jest możliwa ta wolność wobec wszechmocy Boga. Ten antropologiczno-teologiczny kontekst ma jednak u swej podstawy ontologię, a mianowicie ontologię absolutu, istotę Boga. To ona określa istotę ludzkiej wolności.
Fundamentalne odróżnienie, jakie Schelling wprowadza, wyodrębnia istnienie i podstawę istnienia. Każda istota, tzn. każdy byt ma jakąś podstawę, Grund, swego istnienia. Podstawa jest oczywiście różna od przyczyny (podstawą poniższego przekładu, ale nie jego przyczyną jest tekst niemiecki). To oczywiste w przypadku bytów skończonych odróżnienie Schelling odnosi też do Boga i może to uczynić tylko w sposób poniekąd paradoksalny: podstawa istnienia Boga nie może być poza Bogiem, bo poza Bogiem nie może być nic. Będąc „w Bogu”, podstawa jest odeń różna, choć nie poza nim. Różność od Boga wewnątrz Boga oznacza różność od jego stawania się, którego podstawą jest właśnie owa podstawa istnienia Boga. Różność ale nie oddzielność daje się zresztą dialektycznie pomyśleć w przypadku bytów skończonych (antykomunizm i komunizm). Podstawa istnienia i istnienie wymagają jednak innych dialektycznych intuicji, bo nie chodzi tu o przeciwieństwo „równorzędnych” członów. Podstawa leży u podstawy jako grunt, mroczny ciężar, z którego istnienie wyłania się na „światło dzienne”. Podstawa istnienia Boga jest naturą, podstawą istnienia również wszelkich rzeczy. (...)
Definicja Schellinga stwierdza, że wolność ludzka to możliwość dobra i zła, tzn. możliwość zarówno czynienia dobra, jak czynienia zła. Zdolność do dobra i zła ma ontologiczne ugruntowanie w rozdzielności zasad. Wolność wiąże się z wolą (w języku polskim szczęśliwie nawet pod względem etymologii). Jedność dwu zasad w człowieku to duch. Panuje on nad światłem i mrokiem, ale z tej właśnie racji może się od światła oddzielić i jako „samowola”, wola jednostkowa dążyć do samoustanawiania w oderwaniu od woli „uniwersalnej”. Wówczas zaś „odwraca stosunek zasad”, bo wynosi siebie jako samowolę, a więc byt jednostkowy, byt „u podstawy” ponad światło, którym jest tylko w jedności z wolą uniwersalną.
Ujednostkowienie woli uniwersalnej narusza więc harmonię splotu „żywych sił”. Wola poszczególna potrafi ustanowić tylko harmonię pozorną. Zło jest jak choroba, bo ona również polega na tym, że pewien organ zaczyna żyć „własnym” życiem wbrew swojemu funkcjonalnemu przeznaczeniu.
Porównanie zła do choroby stanowi wyraz Schellinga idei pozytywności zła. Nie jest ono tylko brakiem lub niedoskonałością. Nie chodzi o brak dobra, lecz o fakt bytu „opacznego”, który jest równie realny jak dobro. (Podobnie fałsz zła, ale wola ta m
nie jest brakiem prawdy, lecz „fałszerstwem” - choćby nawet bezwiednym). Przeciwieństwo dobra i zła nie opiera się na opozycji pozytywności i braku, lecz na relacji całość-rozpad, przy czym rozpad całości nie oznacza braku całości, lecz „fałszywą jedność”.
Ze Wstępu tłumaczaPodziel się swoją opinią o tej książce..