***

Akta Pawła

Powstały w latach 185-195. Opowiadają o śmierci św. Pawła. Na podstawie tej opowieści Kościół przyjmuje, że Paweł zginął przez ścięcie (patrz np. Mszał Rzymski). "Taki wyrok zapadł z rozkazu Nerona, któremu Paweł już wcześniej przepowiedział: „Jeżeli każesz mnie ściąć — zmartwychwstanę i ukażę się tobie." Tak też się stało. W czasie egzekucji na ubrania żołnierzy nie trysnęła krew, lecz mleko. Po swojej śmierci wcielił Paweł swoją groźbę w życie. Pojawił się przed obliczem Nerona i powiedział: „ŤCesarzu, oto jestem, ja Paweł, bojownik Boga; nie umarłem, żyję u boku swego Boga. Ciebie natomiast dotknie wiele nieszczęść i ciężka kara, ty nędzniku, ponieważ przelałeś niesprawiedliwie krew sprawiedliwych — stanie się to już wkrótce.ť Kiedy to powiedział, odszedł od niego". Poza tym Paweł jeszcze zmartwychwstał następnego ranka. Wraz z dwoma innymi mężczyznami, niejakim Longusem i Centurionem Cestusem, stanął nad własnym grobem i wspólnie z nimi się modlił." (Nie i Amen). Do Akt Pawła należą Dzieła Pawła i Tekli

INNE

Logia (agrafy) — wypowiedzi przypisywane Jezusowi

Papirus Oxyrchynchos

Nazwa pochodzi od dawnej starożytnej miejscowości w Egipcie, położonej 180 km od Kairu. W IV i V w. istniała tam słynna gmina chrześcijańska. W roku 1897 dwóch młodych Anglików, Grenfell i Hunt dokonało odkrycia strzępu papirusu, który okazał się dokumentem przełomowym w badaniach nad początkami chrześcijaństwa. Zawierał on siedem wypowiedzi, które ówczesna gmina przypisywała Jezusowi. były one dotychczas nieznane. W tym samym roku opublikowano ten tekst pod tytułem Logia Jesu (Zdania Jezusa) — stąd później utrwaliła się nazwa logia (bądź agrafa), dla ocalałych wypowiedzi przypisywanych Jezusowi. W 1903 r. ci sami badacze odkryli kolejny papirus (również w Oxyrynchos), który zawierał dalsze pięć sentencji. Nawet jeśli zdania te nie były rzeczywistymi słowami Jezusa (co jest raczej oczywiste), odzwierciedlały jednak przekonania ówczesnych gmin chrześcijańskich.

***

List Jezusa do króla Abgara V Ukkamy z Edessy

Powstał przy końcu II w. Stanowi bez wątpienia szczyt wyczynów pobożnej fantazji. " Euzebiusz (†339), historyk Kościoła, zapewnia, że widział ten list na własne oczy (znów argument przeciwko jego rzetelności — przyp.). Otóż król Abgar — jak pisze Euzebiusz — słyszał o cudach Jezusa, a ponieważ był chory, pragnął by Jezus go wyleczył. [zakończył swój list tymi słowy: "Mówiono mi poza tym, że Żydzi szemrają przeciwko tobie i że chcą Ci szkodzić. Stolica moja nie jest wielka, ale piękna bardzo, wystarczy nam obu" — przyp.]. Z tego też powodu wysłał szybkobiegacza Ananiasza z listem do Jezusa, a ten dał Ananiaszowi natychmiast pisemną odpowiedź. Euzebiusz pisze: ŤNajlepiej osobiście wysłuchać treści tych listów, które znaleźliśmy w archiwum (w Edessie) i które przetłumaczyliśmy z syryjskiego. Mówią one, co następuje...ť.By przedstawić rzecz krótko i zwięźle: Jezus pisze, że w danej chwili nie ma czasu i musi najpierw (po swojej śmierci) udać się do nieba, ale potem pośle któregoś ze swych uczniów, który króla wyleczy. Tak też się stało. Słynna, pochodząca prawdopodobnie z południowej Francji zakonnica-pątniczka Egeriae (zwana też Aetherią czy Eucherią), która w 384 roku odwiedziła Edessę w Mezopotamii, pisała w swojej Peregrinatio Egeriae („Pielgrzymce Egerii"), że dowiedziała się od biskupa z Edessy, iż: „Król Abgar i jego następcy list Jezusa każdorazowo nosili do bram miasta, ilekroć groziło mu oblężenie. Kiedy list tam odczytywano, wrogie wojska natychmiast popadały w rozsypkę" ^{[ 1 ]} Opowieść ta miała pełnić tę samą funkcję co historia o niedowierzającym Tomaszu — miała podtrzymywać w wierze tych, którzy nie widząc na własne oczy — uwierzyli. Jako wielką ciekawostkę można podać fakt, że dzięki autorytetowi kościelnego historyka Euzebiusza, który zaświadcza o autentyczności owej korespondencji, Kościół aż do schyłku V w. uznawał to doniesienie za prawdziwe. Dopiero na synodzie w Rzymie w 495 r. chrześcijanie doszli do wniosku, że jednak jest to falsyfikat. ^{[ 2 ]}

***

Księgi Sybillińskie

Powstałe między połową II w. i V w. Wystylizowane na rzekome przepowiednie słynnych wieszczek Apollina pod tym samym tytułem, mające jakoby przepowiadać wszystkie ważniejsze wydarzenia z dziejów judaizmu i chrześcijaństwa, np. kuszenie węża w Raju, historię z wieżą Babel, uzdrawianie chorych przez Jezusa, wskrzeszanie zmarłych, nakarmienie pięciu tysięcy uczniów i oczywiście jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Tych grubych fałszerstw bronił nawet sam Orygenes w polemice z Celsusem

Największe odkrycia archeologiczne XX w.

Za takie właśnie uważane są odkrycia zwojów esseńskich z Qumran nad Morzem Martwym oraz biblioteki tekstów gnostycznych z Nag Hammadi w Egipcie.

Teksty z Nag Hammadi (Egipt) (wydanie angielskie)

Odkryte w 1945 roku w Egipcie. Są to teksty gnostyczne — wręcz cała biblioteka (ponad 50 tekstów). Często występuje w niej Maria Magdalena, pozycja kobiety w gminie jest zaakcentowana wyraźnie. Wszystkie jednak teksty gnostyczne cechuje silna niechęć do sfery seksualnej, zdecydowanie mocniejsza niż w innych odłamach chrześcijaństwa. "Początkowe zadowolenie dzisiejszych feministycznie usposobionych kobiet-teologów, będące następstwem ujawnienia się w gnostycznych ewangeliach z Nag Hammadi wyższej pozycji kobiety — zostało ostudzone; nowsza dyskusja stała się bardziej „trzeźwa" — jak stwierdziła ewangelicka teolog Luisa Schottroff — ponieważ „w tradycji gnostycznej znajdują się też, obok tych wypowiedzi, które przyznają kobietom odpowiadające im prawa — wypowiedzi będące wyrazem pogardy wobec kobiet, zawarte w jednych i tych samych tekstach", co rodzi pytanie: „czy w dualistycznym myśleniu gnostycznym… z jego wrogością wobec cielesności, mimo silnego podkreślenia roli kobiety jako nosicielki objawienia — nie przypisuje się kobiecie czasami takiej roli, która wyobcowuje ją z jej własnej natury" (Uta Ranke-Heinemann). Zmartwychwstanie przedstawiane jest jako zjawisko duchowe.

Ewangelia Filipa

Pochodzi z II wieku. Doniosłą rolę gra w niej Maria Magdalena: "...trzy chodziły z Panem zawsze: Maryja, Jego matka, Jego siostra i Magdalena, ta, którą nazywa się Jego towarzyszką. ŤMariať bowiem to Jego siostra, i Jego matka, i Jego towarzyszka". Dalej czytamy: „Zbawiciel ukochał Marię Magdalenę bardziej aniżeli wszystkich pozostałych uczniów i częstokroć całował ją w usta". Uczniowie byli bardzo zazdrośni o takie uprzywilejowanie Magdaleny: "Pozostali uczniowie przyszli do niej i robili jej wymówki. Mówili [też] do Niego: ŤDlaczego kochasz ją bardziej niż nas wszystkich?ť Zbawiciel odpowiadając, powiedział im: ŤDlaczego nie kocham was tak jak ją?ť".

***

Ewangelii Tomasza tzw. Sekretne kazania żyjącego Chrystusa

Ta koptyjska ewangelia pochodzi z drugiej połowy II wieku (w części z I w.). Apostoł Szymon Piotr wyraża w niej radykalnie antyfeministyczne hasło: "Niech Mariham odejdzie od nas. Kobiety nie są godne życia". Jezus mu na to odpowiada: : "Oto poprowadzę ją, aby uczynić ją mężczyzną, aby stała się sama duchem żywym, podobnym do was, mężczyzn. Każda kobieta, która uczyni siebie mężczyzną, wejdzie do królestwa niebios"

Zwoje z Qumran(wydanie angielskie)

Odkryte w 1947 roku. Są to pisma sekty esseńczyków, która stanowiła konkurencję dla sekty chrześcijańskiej. Świadczą o tym m.in. słowa Jezusa w Kazaniu na Górze: "Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela będziesz nienawidził. A ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół" (Mt 5, 43n). Do czasu odkrycia zwojów nie wiedziano, co miał na myśli Jezu mówiąc, że powiedziono, aby nienawidzić wrogów. Nigdzie w znanych pismach żydowskich tego nie było. U esseńczyków zaznaczono to wyraźnie już na samym początku Reguły zakonnej: "Zadaniem członków gminy jest miłować każdego, którego Bóg wybrał, i nienawidzić każdego, kogo On odrzucił" (I QS 1, 4). I dalej: "Każdy, kto należy do gminy jest zobowiązany „miłować wszystkich synów światła, każdego odpowiednio do jego przeznaczenia z woli wyroku Bożego i nienawidzić wszystkich synów ciemności, odpowiednio do Bożego planu pomsty proporcjonalnie do jego winy" (I QS 1, 9 i n.). I jeszcze dalej czytamy: "To są wskazówki postępowania dla człowieka roztropnego w naszych czasach, zarówno dla jego miłości, jak i jego nienawiści: wieczna nienawiść związana jest z wolą odizolowania się od wszystkich ludzi zepsutych… aż po dzień pomsty…" (I QS 9, 21-23).

— Określenie nazareński odnosi się do odłamu esseńczyków (nazareńczyków)
— Przewodnik esseńczyków pochodzi z królewskiego rodu Dawida
— zamiana wody (niewtajemniczony) w wino (wtajemniczony) oznaczała wtajemniczenie a nie cudowną przemianę właściwości cieczy

***

Warto się jeszcze zastanowić nad takim oto fragmentem kanonicznego pisma (List św. Judy Apostoła):

"A prorokował też o nich siódmy od Adama Enoch, mówiąc: Oto Pan idzie z miriadami swoich świętych"(1, 14). Można by się zastanowić, gdzie jest owo proroctwo Enoha? Nigdzie w Biblii nie można go znaleźć. Jest to odesłanie do tekstu apokryficznego — do Księgi Enoha.

Podobna tematyka na: Strona poświęcona apokryfom

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Baśniowy urok apokryfów Ewangelia Filipa (fragmenty)

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (17)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Strona www autora  Liczba tekstów na portalu: 952  Pokaż inne teksty autora  Liczba tłumaczeń: 5  Pokaż tłumaczenia autora  Najnowszy tekst autora: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto