Dokument ten był wielokrotnie uzupełniany i rewidowany. Nastąpiło to w 1988 r. Additional Protocol (sygnowany przez 17 państw — obowiązuje od 1991). Tak samo w 1991 r. przyjęto Protocol amending the Charte — opcjonalnie uzupełniający, a w roku 1996 w istotny sposób znowelizowano dotychczas istniejącą Kartę ESC — Revised European Social Charter (została sygnowana zaledwie przez 9 państw). Od 1992 zaczął obowiązywać Additional Protocol (Protokół Dodatkowy), wprowadzający prawo równych szans i równego traktowania w sprawach zatrudnienia, zawodu, informacji i konsultacji pracodawca — pracownik oraz prawo do ochrony socjalnej osób w wieku podeszłym.

Przyjęta w 1996 r. zrewidowana Revised European Social Charte (Nowa Europejska Karta Socjalna) uwzględniła zachodzące zmiany społeczne. Zaczęła obowiązywać z dniem 1 lipca 1999. Uaktualnia ona i umacnia prawa gwarantowane przez Kartę, a także zawiera nowe prawa i bardziej postępowe zabezpieczenia, takie jak m.in. prawo do godności w miejscu pracy (Art. 26), do ochrony przed biedą i wykluczeniem (art. 30) i prawo do mieszkania (art. 31). Ponadto zakres art. 15, dotyczącego osób niepełnosprawnych, został znacznie rozszerzony i wychodzi poza problem ich zatrudniania. Ustanawia się w nim prawo osób niepełnosprawnych do niezależności, socjalnej integracji i uczestnictwa w życiu społecznym. Na dzień obecny państwa mogą być stronami obu Kart — starej i zrewidowanej, tym bardziej, że pełne przyjęcie tego nowego dokumentu wydaje się sprawą przyszłości (państwa EWG uznały ją za obowiązującą po przyjęciu przez 1/2 a nie 2/3 sygnatariuszy). Sygnatariusze także tej pierwszej Karty ESC z 1961 r. zobowiązani są do składania co dwa lata sprawozdań Europejskiemu Komitetowi Praw Socjalnych ze stosowania norm zawartych w konwencji ESC. Od lipca 1998 r. zaczął obowiązywać drugi z przyjętych protokołów uzupełniających, wprowadzający nowy system skarg, który umożliwia składanie ich osobom fizycznym i prawnym, w tym zwłaszcza organizacjom pozarządowym. Podmioty te mogą kierować do Komitetu Praw Socjalnych zażalenia przeciwko państwom, w przypadku podejrzenia o pogwałcenie praw człowieka zagwarantowanych w Karcie (lub obydwu Kartach) jeżeli pochodzą z państw sygnatariuszy ESC. Byłe państwa socjalistyczne nawet stając się członkami Unii Europejskiej, nie ratyfikowały żadnego z dokumentów, pochodzących z lat dziewięćdziesiątych, ani protokołów dodatkowego i opcyjnego — umożliwiającego skargi indywidualne, ani zrewidowanej Karty ESC. Różnice stopnia uregulowań zakresu prawnej ochrony gwarancji socjalnych obywateli także na naszym kontynencie są znacząco istotne.

W tej sytuacji Komisja Polityki Społecznej Rady UE zajmuje się szerokim spectrum zagadnień różnej rangi i o różnym znaczeniu priorytetowym. Są to tematy-działy: a) Romowie, b) Niedyskryminacja i równe szanse dla wszystkich w UE, c) Prawa osób niepełnosprawnych, d) Prawa emerytów, e) Zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy, f) Ochrona konsumenta, g) Media, h) Zabawki, i) Uznawanie dyplomów i kwalifikacji w Unii Europejskiej, j) Podróżowanie a niepełnosprawność, k) Ochrona prywatności, l) Zatrudnienie, ł) Imigracja i azyl, m) Zwalczanie korupcji, n) Wielojęzyczność w UE, o) Bezpieczeństwo żywności, p) Piłka nożna, r) Roaming — międzynarodowe połączenia telefoniczne. Wieloma z tych zagadnień-działów zajmują się niekiedy wspólnie inne komisje Rady Europy, ale obłożenie pracą Komisji Polityki Społecznej jest największe. Różnorodność i zakres prac, będący wynikiem reagowania na problemy bieżące i kwestie zgłaszane przez państwa członkowskie UE świadczy o konieczności procedowania w zakresie znacznego bogactwa tematycznego a różnorodność ta w konsekwencji prowadzi do tego, że proces integracji odbywa się wielowymiarowo, przebiega przy znaczącym zróżnicowaniu czasu potrzebnego na wypracowanie i wprowadzenie uzgodnień.

Jednym z istotnych osiągnięć Komisji Polityki Socjalnej w ostatnim okresie jest przyjęcie dwojakiego rodzaju limitów czasu — dla pracy wykonywanej ciągle i - dla sytuacji pozostawania w gotowości do świadczenia pracy, w niektórych zawodach (np. lekarze, strażacy). ^{[ 5 ]}

Komisja Polityki Społecznej jak dotychczas nie usiłuje budować jednolitego systemu zabezpieczeń społecznych w skali całego kontynentu. Różnice w stopniu zamożności obywateli, jak i w zakresie rozbudowania systemów emerytalnych i ubezpieczeniowych są tak znaczne, że próby w tym względzie nie mogą wyjść poza elementarne porozumienia poziome pomiędzy poszczególnymi państwami, zawierającymi wyłącznie umowy bilateralne.

2. Wsparcie instytucji UE dla pro-rozwojowej polityki gospodarczej i społecznej

Wiele obszarów działania współczesnej Unii Europejskiej wymaga przeformułowania. Odnosi się to zarówno do integracji gospodarki w skali całego kontynentu jak i zagadnień absorbujących prace poszczególnych komisji unijnych w zakresie infrastruktury i sfery usług. Modernizacja transportu, inwestycje służące obsłudze transportu i bezpieczeństwa energetycznego w skali kontynentu (np. głębinowy port paliwowy w duńskim Arcus) mają priorytetowe znaczenie. Niemniej wśród projektów finansowanych przez instytucje UE są też i takie, które nie zapewniają w długim okresie wzrostu potencjału gospodarczego państw członkowskich Wspólnoty (np. budynki na wystawę EXPO pod Lizboną, czy budowle wyłącznie służące masowej rozrywce). Przykłady inwestycji związanych z organizacją mistrzostw w piłce nożnej w Grecji czy Portugalii są w tym względzie transparentne.

TTradycyjne instytucje unijne jak Europejski Bank Centralny i Europejski Fundusz Socjalny (istnieje od 1958 roku) potrzebują daleko idącego wsparcia badaniami naukowymi, pozwalającymi wypracować zarówno działania pro-rozwojowe, jak i wzmacniające postępującą integrację.

Powolne ujednolicanie podatków na terenie całej wspólnoty może zaważyć na integracji gospodarki całego kontynentu. Jednocześnie potrzebą chwili w związku z przedłużającym się światowym kryzysem ekonomicznym staje się b>globalna polityka przemysłowa. Brak takiej polityki jest wyzwaniem dla wszystkich a w pierwszej kolejności dla ekonomistów. Europa ma wspólną walutę. Nie ma zaś jednolitego zarządu polityką finansową w skali całego organizmu, jakim jest UE. Czy w związku z jednolitą walutą nie powinien działać jeden urząd o kompetencjach ministra finansów? Propozycje tego rodzaju pojawiają się wśród ekspertów w pismach fachowych i na łamach prasy o profilu finansowym.

DDo zastosowania w skali ponadpaństwowej może okazać się ujednolicenie podatków od wysokodochodowych osób prawnych. Wzorcowe w tym względzie są systemy podatkowe Austrii i Szwecji. Habsburskie cesarstwo Austro-Węgry przyjęło pośredni podatek przemysłowy jednolicie w całym państwie w roku 1867. ^{[ 6 ]} Pozwolił on na stopniowe uprzemysłowienie różnorodnych rejonów Cesarstwa takich jak Czechy, czy w pewnym stopniu Węgry i Galicja. System ten pozwolił uniknąć alokacji przemysłu ze względu na wysokość płaconych podatków i podporządkował inwestycje czynnikom stymulującym znaczący rozwój ekonomiczny, takim jak wydobywanie bogactw naturalnych, czy w jeszcze większym stopniu pomnażanie zasobów wysoko wykwalifikowanej siły roboczej. Szczegóły tego systemu podatkowego dopracowywano także po rozpadzie Cesarstwa w roku 1918 i w państwie austriackim po II wojnie światowej. ^{[ 7 ]} Na dzień obecny tego rodzaju postulaty są zgłaszane wobec UE, jako elementarny punkt wyjścia służący gospodarczej unifikacji na skalę globalną. ^{[ 8 ]}

Szwecja budowała i przekształcała swój system podatkowy od połowy XVIII stulecia. Szwedzki podatek od działalności przemysłowej wraz ze znacznymi ulgami inwestycyjnymi połączono z maksymalnie uproszczonymi wzorami poboru podatków i zasadą całkowitej ich jawności. ^{[ 9 ]} Jednocześnie to właśnie Szwecja uzyskała najdoskonalsze efekty polityki uprzemysłowienia. Warto przy tym przypomnieć, iż jest to państwo neutralne od 1724 roku (po wycofaniu się tego królestwa z umowy poczdamskiej, przygotowującej rozbiory Polski), państwem które potrafiło wykorzystać — także w prowadzonej polityce zagranicznej — swoje ogromne złoża rudy żelaza i metali rzadkich. Próby podjęcia podobnej polityki przez Hiszpanię w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX stulecia dały już niewielki wzrost poziomu życia. Jednocześnie Hiszpania nie uporała się ze znaczącym, dwucyfrowym procentem bezrobocia w latach gospodarczej prosperity. Sytuacja ta w okresie obecnego kryzysu uległa gwałtownemu pogorszeniu.

Dalekowschodnie modele ekonomiczne (japoński, koreański, chiński) w słabo rozwiniętych częściach świata w niewielkim stopniu nadają się do zastosowania ze względów kulturowych i socjoekonomicznych — braku wystarczającej ilości wykwalifikowanej i taniej siły roboczej, jak również z powodu, że ich wdrożenie prowadzi do kolosalnego rozwarstwienia społeczeństw. 

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Jak Internet nas zmienia? Przed czym stoi świat?

Zobacz komentarze (4)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Jerzy Kolarzowski Doktor habilitowany, adiunkt w Instytucie Historyczno-Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Prawa i Administracji). Współzałożyciel i rzecznik prasowy PPS (1987 - luty 1988), zwolniony z pracy w IPiP PAN (styczeń 1987), współredagował Biuletyn Informacyjny Ruchu Wolność i Pokój (1986–1987), sygnatariusz platformy Wolność i Pokój (1985), przekazywał i organizował przesyłanie m.in. do Poznania, Krakowa, Gdańska, Lublina i Puław wielu wydawnictw podziemnych. Posiada certyfikat „pokrzywdzonego” wystawiony przez IPN w 2003 r. Master of Art of NLP. Pisze rozprawę habilitacyjną "U podstaw europejskiej filozofii praw człowieka. Narodziny jednostki w sferze publicznej i prywatnej w pismach Braci Polskich". Zainteresowania: historia instytucji życia publicznego i prywatnego, myśl etyczna i religijna Europy (zwłaszcza okresu reformacji). Bada nieoficjalne nurty i idee inspirujące kulturę europejską. Hobby: muzyka poważna, fotografia krajobrazowa. Autor książki Filozofowie i mistycy  Liczba tekstów na portalu: 51  Pokaż inne teksty autora  Najnowszy tekst autora: Polski i brytyjski samorząd terytorialny - zasadnicze różnice