Kościoły i związki wyznaniowe mają prawo emitowania w radiu i telewizji programów religijno — moralnych, społecznych, kulturalnych w sposób określony w porozumieniach między władzami danego kościoła lub innego związku wyznaniowego a jednostkami publicznej radiofonii i telewizji. W świetle przeprowadzonej ankiety korzystanie z tego prawa jest w praktyce szczególnie utrudnione.

Kościoły i związki wyznaniowe mają prawo prowadzenia, związanej z wypełnianiem funkcji religijnych działalności kulturalnej i artystycznej oraz zakładania i prowadzenia w tym celu odpowiednich instytucji. Zasady organizowania imprez masowych uregulowano w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. Nr 106, poz. 680). Ustawa określa m. in. warunki bezpieczeństwa imprez masowych, tryb wydawania zezwoleń na ich przeprowadzenie oraz zasady odpowiedzialności organizatorów tych imprez za szkody wyrządzone w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej.

W rozumieniu ustawy przez imprezę masową należy rozumieć imprezę sportową, artystyczną lub rozrywkową, na której może być obecnych — w przypadku stadionu, innego obiektu nie będącego budynkiem lub terenu umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej — nie mniej niż 1000 osób, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej — nie mniej niż 300 osób; nie są imprezami masowymi w rozumieniu ustawy imprezy odbywające się w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki, a także imprezy organizowane w placówkach oświatowych, imprezy sportowe z udziałem sportowców niepełnosprawnych, imprezy organizowane w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży oraz imprezy rekreacyjne.

O ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, postępowanie w sprawach w niej określonych prowadzone są wg kodeksu postępowania administracyjnego.

Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej, organizator imprezy masowej, nie później niż na 30 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy, jest obowiązany wystąpić do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy, który wydaje zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej albo odmawia jego wydania w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku przez organizatora imprezy. Odmowa wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej następuje wyłącznie w razie niespełnienia wymogów, o których mowa w art. 5 ust. 2 i 3 oraz w art. 7 ustawy. Wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej lub odmowa jego wydania następuje w formie decyzji administracyjnej. Ponadto wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje decyzję o zakazie przeprowadzenia imprezy masowej w przypadku zmiany warunków bezpieczeństwa decydujących o wydaniu zezwolenia na jej przeprowadzenie. Od decyzji o zakazie w obu przypadkach służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, który rozpatruje je w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia. W razie kolejnej decyzji negatywnej organizatorowi przysługuje skarga wnoszona bezpośrednio do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od doręczenia decyzji samorządowego kolegium odwoławczego. Odwołanie jak i skarga na decyzję powinna zawierać: oznaczenie skarżącego, w tym miejsce zamieszkania lub siedzibę; wskazanie zaskarżonej decyzji; oznaczenie organu, którego działania odwołanie lub skarga dotyczy; określenie na czym polega naruszenie prawa oraz podpis osoby wnoszącej odwołanie lub skargę (w przypadku ustanowienia pełnomocnika załączyć należy pełnomocnictwo).

Ustawy wyznaniowe nakładają na organy państwowe obowiązek współdziałania z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w ochronie, konserwacji, udostępnianiu i upowszechnianiu zabytków architektury, sztuki i literatury religijnej, które stanowią integralną część dziedzictwa kultury.

Nauczanie religii

Warunki i sposób organizowania nauki religii w szkołach publicznych określa wydane na podstawie art. 12 ustawy o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (Dz. U. nr 95, poz. 425, zm. w 1992 r., nr 26, poz. 113) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. (Dz. U. nr 36, poz. 155 z późn. zm.).

Wg par. 1 ust. 1 rozporządzenia, naukę religii i etyki organizuje się w publicznych szkołach podstawowych w ramach planu zajęć szkolnych dla uczniów, których rodzice (opiekunowie prawni) wyrażą takie życzenie. W przypadku szkół ponad podstawowych życzenie takie wyrazić mogą rodzice lub sami uczniowie. Po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii i etyki decydują uczniowie. Nie określono zasad postępowania, w przypadku konfliktu pomiędzy wyborem rodzica i ucznia.

Życzenie, o którym wcześniej była mowa, wyrażane jest w najprostszej formie oświadczenia, które nie musi być ponawiane w kolejnym roku szkolnym, może natomiast zostać zmienione. Z treści par. 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia wynika, iż życzenie takie składają wyłącznie rodzice (uczniowie) zainteresowani organizacją zajęć religii bądź etyki.

Uczestniczenie lub nie uczestniczenie w szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie. Lekcje religii organizowane są dla grupy co najmniej siedmiu uczniów danej klasy (oddziału), dla mniejszej liczby uczniów organizuje się grupy między klasowe. Jeżeli liczba zgłoszonych uczniów w szkole jest mniejsza niż siedmiu, naukę religii organizuje się w grupie międzyszkolnej lub w pozaszkolnym punkcie katechetycznym w grupie minimum 3 uczniów.

Na wniosek kościoła lub związku wyznaniowego organ prowadzący szkołę, może zorganizować nauczanie religii w sposób odmienny. Odmienność tę należy rozumieć jako sytuację, w której dochodzi do ułatwienia możliwości nauczania religii w szkole w stosunku do ogólnie przyjętych zasad (np. obniżenie dolnej granicy siedmiu osób w grupie między klasowej). Możliwość odstępstwa uzależniona jest od posiadania przez szkołę odpowiednich środków i spełnienia warunku „szczególnie uzasadnionego przypadku".

Analogicznie, w zależności od liczby zgłoszonych uczniów, mogą być organizowane w szkole zajęcia z etyki.

W rozporządzeniu określone zostały także zasady dotyczące: tworzenia programów nauczania, organizacji czasu wolnego uczniom nie korzystającym z nauki religii lub etyki w szkole, zatrudniania nauczycieli, sposobu określania ich kwalifikacji, prawa i obowiązki nauczycieli, tygodniowy wymiar czasu nauki religii i etyki w szkole a także zasady wizytowania lekcji religii i nadzoru pedagogicznego nad nauczaniem religii i etyki.

Ocena z religii lub etyki umieszczana jest na świadectwie szkolnym bezpośrednio po ocenie ze sprawowania. W celu wyeliminowania ewentualnych przejawów nietolerancji nie należy zamieszczać danych, z których wynikałoby, na zajęcia z jakiej religii (bądź etyki) uczeń uczęszczał. Ocena z religii (etyki), a także jej brak nie ma wpływu na promowanie ucznia do następnej klasy. Wystawiana jest według skali ocen przyjętej w danej klasie. Ocena na świadectwie szkolnym wydawanym przez szkołę, do której uczęszczają uczniowie, wystawiana jest wyłącznie na podstawie lekcji religii i etyki organizowanych przez tę szkołę lub organ ją prowadzący. W tym drugim przypadku uczniowie otrzymują ocenę na podstawie zaświadczenia katechety lub nauczyciela etyki.

Jeżeli religia lub wyznanie, do którego należą, nakłada na swoich członków obowiązek odbycia rekolekcji wielkopostnych, uczniowie uczęszczający na naukę religii uzyskują w tym celu trzy kolejne dni zwolnienia z zajęć szkolnych.

Wpomieszczeniach szkolnych może być umieszczony krzyż. W szkole można także odmawiać modlitwę przed i po zajęciach. Odmawianie modlitwy w szkole powinno być wyrazem wspólnego dążenia uczniów oraz taktu i delikatności ze strony nauczycieli i wychowawców. Zarówno modlitwa jak i umieszczenie krzyża w pomieszczeniach szkolnych ma charakter fakultatywny.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej pozbawiło mocy instrukcję Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 1990 r. dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91, instrukcję Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 1990 r. dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91, określająca zasady współdziałania z kościołami i związkami wyznaniowymi poza Kościołem Rzymskokatolickim oraz decyzję nr 25 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 1991 r., z zastrzeżeniem ust 2. Zachowały one jednakże moc do czasu wydania zarządzeń przewidzianych w przepisach o stosunku Państwa do poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych odnośnie do nauki religii w przedszkolach i w zakładach opiekuńczo-wychowawczych.

Zgodnie z art. 20. ust. 1 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 1989 r. kościoły i inne związki wyznaniowe mogą nauczać religii oraz wychowywać religijnie dzieci i młodzież, zgodnie z wyborem dokonanym przez ich rodziców lub opiekunów prawnych. Nauczanie religii dzieci i młodzieży jest wewnętrzną sprawą kościołów i innych związków wyznaniowych. Jest ono organizowane, zgodnie z programem ustalonym przez władze kościoła lub innego związku wyznaniowego, w punktach katechetycznych znajdujących się w kościołach, domach modlitw i innych pomieszczeniach udostępnionych na ten cel przez osobę uprawnioną do dysponowania nimi. Dodatkowo kościoły i związki wyznaniowe, nie organizujące nauczania religii w ramach systemu oświatowego, mogą nieodpłatnie wykorzystywać na cele katechetyczne sale lekcyjne, lecz jedynie w terminach wolnych od zajęć szkolnych (par. 2 ust. 5 rozporządzenia MEN z 1992 r. określającego warunki i sposób organizowania nauki religii w szkołach publicznych).

Kościoły i inne związki wyznaniowe mają prawo zakładać i prowadzić szkoły oraz inne placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze na zasadach określonych w ustawach.

Kształcenie duchownych. Sytuacja prawna i ubezpieczenie społeczne duchownych

Obowiązujące przepisy zapewniają szeroką swobodę w zakresie kształcenia duchownych. Zastosowanie mają przepisy ustaw: o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, indywidualnych, o systemie oświaty, o szkolnictwie wyższym a także o tytule i stopniach naukowych.

Ustawy wyznaniowe nie podają definicji duchownego. Duchowni oraz osoby zakonne kościołów i związków wyznaniowych korzystają z praw i podlegają obowiązkom na równi z innymi obywatelami we wszystkich dziedzinach życia państwowego, politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego. W ramach obowiązujących przepisów ustaw zwolnieni są z obowiązków niemożliwych do pogodzenia z pełnieniem funkcji duchownego lub osoby zakonnej. Mają też prawo do noszenia stroju duchownego. Szczególne uprawnienia w ramach ustaw wyznaniowych dotyczą także służby wojskowej.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Stan prawny w zakresie równości wyznań i światop. Wolność sumienia i wyznania

Zobacz komentarze (2)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word