Prawo » Prawo pracy i ubezp. społ.
Zapomoga pieniężna dla emerytów i rencistów Autor tekstu: Wojciech Jaskuła
W dniu 27.2.2007r. weszła w życie ustawa z dnia 16.2.2007r. o zmianie ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów,
rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek
przedemerytalny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007r. nr 35, poz. 219). Na mocy tej ustawy emeryci i renciści o najniższych świadczeniach zostali uprawnieni do jednorazowej
zapomogi pieniężnej. Świadczenie będzie przysługiwało tylko tym emerytom i rencistów, którzy w marcu
danego roku kalendarzowego mają prawo do świadczeń emerytalno-rentowych
wymienionych enumeratywnie w art. 1 pkt 3 ustawy. Zapomoga pieniężna będzie
wynosić odpowiednio: 420zł. — jeżeli świadczenie przysługujące osobie
uprawnionej nie przekracza kwoty 600 zł., 310 zł. — jeżeli świadczenie
przysługujące osobie uprawnionej wynosi powyżej 600 zł, nie więcej jednak
niż 800 zł, 180 zł — jeżeli świadczenie przysługujące osobie
uprawnionej wynosi powyżej 800 zł, nie więcej jednak niż 1000 zł, i 140,00zł — jeżeli świadczenie przysługujące osobie uprawnionej
wynosi powyżej 1000 zł, nie więcej jednak niż 1200 zł. Świadczenie zostanie wypłacone z urzędu wraz z przysługującym
świadczeniem za miesiąc kwiecień 2007r. i nie będzie podlegało
opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przy okazji wejścia w życie
tejże ustawy należnym jest zawarcie krótkiego komentarza do rozwiązań przyjętych w tej ustawie. Stopień zmian dokonany w ustawie o dodatku pieniężnym jest dosyć znaczący. Przede wszystkim
zmienia się nazwa samego świadczenia. Dotychczas
funkcjonujące pojęcie "dodatek pieniężny" zostało zastąpione przez
termin „zapomoga pieniężna", co niekoniecznie należy uznać
za rozwiązanie trafne. Za
zmianą w nazewnictwie nie idą bowiem żadne
zmiany w konstrukcji samego świadczenia. Zapomoga
jest nadal świadczeniem zależnym, wypłacanym łączenie z prawem do emerytury
lub renty. Pełni więc funkcję dodatku do podstawowego świadczenia przysługującego
emerycie lub renciście. Po drugie, w potocznym znaczeniu językowym słowo „zapomoga" ma konotacje o charakterze negatywnym.
Może to dodatkowo rozdrażnić i tak już sfrustrowaną dużą grupę
społeczną jaką stanowią emeryci i renciści. Oprócz kontrowersji związanej
ze zmianą nazwy świadczenia nie brak jeszcze innych zarzutów, które można
postawić przyjętym w ustawie rozwiązaniom. Obecna ustawa odeszła od
operowania terminem „wskaźnik dochodowy", co w praktyce oznacza, że
jedynym dochodem uwzględnianym przy ustalaniu prawa do zapomogi jest świadczenie
rencisty lub emeryta. Poza nawiasem zostawiono dochód współmałżonka oraz członków
rodziny uprawnionych do renty rodzinnej. Tym samym dochód rencisty to
dochód z tytułu otrzymywanego świadczenia. Jest to rozwiązanie odmienne od
rozwiązania obowiązującego w ustawie o dodatku pieniężnym, który został
wypłacony w 2005r. Poprzednim razem ustalając prawo do dodatku pieniężnego
organy rentowe ustalały dochód gospodarstwa domowego i dopiero wówczas
przyznawały w odpowiedniej wysokości świadczenie. Podstawowym dochodem
uprawniającym do wypłaty dodatku był więc dochód całego gospodarstwa domowego, a nie indywidualny dochód
rencisty lub emeryta. Było to rozwiązanie niewątpliwie bardziej sprawiedliwie
społecznie. W obecnej sytuacji emeryt lub
rencista prowadzący jednoosobowe gospodarstwo domowe i otrzymujący świadczenie
przykładowo w wysokości 1000zł. uzyska prawo do zapomogi w takiej samej
kwocie, jak emeryt lub rencista, który również otrzymuje świadczenie w tej
kwocie i prowadzi gospodarstwo
domowe ze współmałżonkiem uzyskującym
dochody ze stosunku pracy lub z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. A powinno być oczywistym, że sytuacja
finansowa tych dwóch świadczeniobiorców
jest diametralnie różna. Przy ustalaniu prawa do zapomogi pieniężnej
uwzględnianie tylko i wyłącznie dochodu z tytułu otrzymywanego świadczenia
nie może być wiarygodnym probierzem sytuacji finansowej emeryta lub
rencisty. Jeszcze trudniej zaakceptować
przyjęte rozwiązania na gruncie świadczeń rolniczych płaconych na podstawie
przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tutaj, np. rencista,
który nie przekazał gospodarstwa rolnego ma prawo
jedynie do części składkowej świadczenia, które wysokość jest
symboliczna, natomiast rencista, który wyzbył się gospodarstwa rolnego
otrzymuje prawo do całego świadczenia. W świetle nowych przepisów ten
pierwszy rencista, pomimo uzyskiwania dochodów z gospodarstwa rolnego, uzyska
prawo do większej zapomogi niż rencista, który takich dochodów nie posiada.
Patrząc na ustawę z tej perspektywy można postawić wniosek, że narusza ona
zasady sprawiedliwości społecznej. Dobrym rozwiązaniem jest natomiast
przyznanie prawa do
zapomogi z urzędu. Poprzednim
razem, gdy prawo do dodatku pieniężnego było uzależnione od złożenia przez
zainteresowanego wniosku doprowadziło to sparaliżowania pracy organów
rentowych. Ponadto przeprowadzona akcja imiennego informowania świadczeniobiorców o możliwości ubiegania się o takie świadczenie pociągła za sobą znaczne
koszty, które ponieśli podatnicy. Dokonując krótkiego
podsumowania należy stwierdzić, iż po raz kolejny sprawdziła się stara zasada, że lepsze jest wrogiem
dobrego. Prace nad ustawą nie
przyniosły zmian na lepsze. Jeżeli w tym roku zrezygnowano z waloryzacji świadczeń, a dla uciszenia niezadowolenia
społecznego postanowiono rencistom i emerytom przyznać zapomogę pieniężną
(dodatek pieniężny) należało wypłacić to świadczenie na starach zasadach,
niewątpliwie bardziej sprawiedliwie społecznie. Nowo uchwaloną ustawę można
też nazwać substytutem waloryzacji rent i emerytur. Wystarczy wysokość
przyznanego dodatku podzielić przez 12 (miesięcy) a wówczas otrzymamy realny
roczny wymiar przyznanej zapomogi. I dlatego można postawić wniosek, że zapomoga pieniężna jest jedynie
substytutem waloryzacji świadczeń, na którą renciści i emeryci muszą
poczekać przynajmniej do przyszłego roku.
« Prawo pracy i ubezp. społ. (Publikacja: 16-03-2007 )
Wojciech Jaskuła Ukończył administrację na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Pracę magisterską pisał z zakresu prawa wspólnotowego. Obecnie jest pracownikiem administracji państwowej i zawodowo zajmuje się ubezpieczeniem społecznym. Interesuje się religią chrześcijańską i prawem. Liczba tekstów na portalu: 13 Pokaż inne teksty autora Najnowszy tekst autora: Wilno. Tomas Venclova | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 5305 |